Wat veroorzaakt stress?

Stress is het gevoel van lichamelijke of geestelijke spanning. Stress wordt meestal veroorzaakt door je gedachten, maar je voelt het vooral in je lichaam. Daarom zeggen we ook: “Het grijpt me naar de keel, het ligt als een steen op mijn maag, ik heb er pijn van in mijn buik”. Je kunt dus makkelijk controleren of je gestrest bent: wordt je bewust van de spanning in je lijf.

Als je goed kijkt, zie je dat drie situaties in je leven je automatisch stress geven. Of beter gezegd: deze situaties geven je stressvolle gedachten. Ik noem deze de drie C’s: Controleren, Conformeren of Compenseren. De drie C’s: het klinkt bijna als een Volendamse Jongensband, maar van deze band word je wel heel erg treurig!

Controleren (wat je niet kunt).

De eerste C die je stress geeft, is willen controleren wat je niet kunt controleren. Dit geldt voor alle situaties die buiten je macht liggen. Waar heb je weinig controle over? Dat zijn gebeurtenissen in de toekomst of in het verleden. Plus veel van wat andere mensen doen.

Als je er wel iets aan kon doen, dan zou het veel minder stress veroorzaken, nietwaar? Als mijn band bijvoorbeeld lek is, dan ervaar ik tijdelijk stress. Dus ga ik naar de garage en laat hem vervangen. Probleem opgelost! Maar als ik het verleden, de toekomst of andere mensen wil veranderen, lukt me dat niet. Hoe hard ik het ook probeer, dat is gewoon niet mogelijk. Kun je nagaan hoeveel stress dit geeft voor de controlefreak? We willen allemaal wat controle, maar we moeten ook allemaal een beetje controle loslaten:

Conformeren (aan wat je niet wilt).

Conformeren geeft je stress omdat je iets doet wat je eigenlijk niet wilt. Je past je aan, maar voelt je daar niet goed bij. Je doet bijvoorbeeld wat anderen mensen willen en volgt niet je eigen weg. Ik heb het niet over iemand voor laten gaan bij je kassa, ik heb het over systematisch dingen doen die niet bij je passen.

Zet mij neer als boekhouder op een administratiekantoor en ik ervaar automatisch stress. Dit past niet bij me, ik ben er niet goed in en ik vind het niet leuk. Is er een betere manier om gestrest te raken dan te doen wat je eigenlijk niet wilt? Conformeren betekent dat je op de belangrijke gebieden in je leven concessies doet, waardoor je jezelf verliest. Alleen door je eigen weg te gaan los je dit op.

Compenseren (wat je van binnen mist).

Compenseren betekent dat je iets doet omdat je iets anders in je leven mist. Bijvoorbeeld: als ik mezelf niet accepteer, kan ik proberen alles te doen voor anderen, zodat zij mij wel accepteren. Hiermee ga ik mijn eigen grenzen voorbij en cijfer ik mezelf weg. Dat geeft veel stress. In dat geval mis ik niet zozeer de bevestiging van anderen, ik mis het vertrouwen in mezelf.

Ook kan ik besluiten erg kritisch te worden op anderen, zodat ik niet naar mezelf hoef te kijken. Of al mijn energie stoppen in mijn werk, zodat ik daar wel een identiteit uit haal. Of mijn imago oppoetsen, zodat niemand ziet hoe ik me werkelijk voel. Maar wat ik ook probeer, ik blijf iets missen. Compenseren werkt niet op de lange termijn, omdat we een doel proberen te bereiken met het verkeerde middel.

Wat verzaakt de stress in jouw leven?

Elke keer dat ik probeer iets te controleren dat ik niet kan, raak ik gespannen. Elke keer dat ik probeer me te conformeren aan wat ik niet wil, raak ik gestrest. En elke keer dat ik probeer te compenseren wat ik van binnen mis, voel ik dat in mijn lijf. Want daar merk ik direct wat ik aan het doen ben.

Ga eens na bij jezelf of een van deze C’s de spanning in jouw leven veroorzaakt. Als dat zo is, wat doe je er dan aan? Wel, zoals gezegd: stress wordt veroorzaakt door je gedachten. Als je gedachten denkt die je niet ondersteunen, dan neemt je de verkeerde acties en ervaar je stress. Draai het om en kies voor gedachten die je wel ruimte, vrijheid, energie, enthousiasme en een goed gevoel geven.

Hoe kies je daarvoor? Hoe laat je die negatieve gedachten los? Hoe stop je met controleren, conformeren en compenseren? Dat leer je in de onderstaande e-cursus: