Leren omgaan met stemmingswisselingen in 3 stappen

Heb jij last van stemmingswisselingen? Dat je humeur in één keer omslaat, zonder een duidelijke reden? Voor velen is dit een probleem waar ze moeilijk grip op kunnen krijgen. Maar het is wel degelijk mogelijk om je stemmingswisselingen onder controle te houden. In dit artikel leer je hoe.

De ene dag ben je heel ontspannen en kun je alles hebben. Er is geen voor een slecht humeur, maar de volgende dag heb je een humeur om op te schieten! Zonder dat de omstandigheden noemenswaardig gewijzigd zijn. Het kan natuurlijk voorkomen dat een externe situatie je beïnvloed heeft, maar als je die niet kunt bedenken, dan zijn er meer interne oorzaken. En deze kun je voor een groot deel manipuleren. Niet alleen goed slapen en goed eten heeft invloed op de humeurwisselingen, maar vooral ook je hormoonspiegel. In dit artikel gaan we hier dieper op in, en geef ik je tips hoe je dit aan kunt pakken.

Wat zijn stemmingswisselingen en hoe ontstaan ze?

Je kent het vast wel, het ene moment zit je lekker in je vel en het andere moment slaat dat totaal om. Je hebt een slecht humeur en weet eigenlijk niet waardoor het wordt veroorzaakt. Hoe kan het dan dat je stemming zo is omgeslagen, zonder duidelijke externe reden?

Wat zijn stemmingswisselingen?

Er is sprake van stemmingswisselingen als je humeur zonder verklaarbare reden opeens omslaat. Veelal worden extreem positieve en extreem negatieve emoties in snel tempo door elkaar opgevolgd. Het ene moment met je tevreden en blij, het andere moment ben je gefrustreerd en boos. Deze achtbaanrit is voor velen een groot probleem.

Lichamelijke oorzaken

Er zijn een aantal lichamelijke oorzaken die van invloed zijn op humeurwisselingen.

Gezond eten

Wisselingen in je stemming kunnen plots en onverwachts komen. Vaak is er geen duidelijke oorzaak, terwijl de emoties enorm heftig kunnen zijn. Eén mogelijke boosdoener: je eten.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat mensen die veel verzadigde (lees: slechte) vetten eten, vaker last hebben van wisselingen in het humeur. Om een positieve stemming te creëren is juist omega-3 vetzuur belangrijk. Dit krijg je binnen door vette vis te eten.

Een andere boosdoener zijn koolhydraten. Deze kunnen een behoorlijke impact op je humeur hebben. Door het eten van suiker, pasta of brood krijgt je bloedsuikerspiegel een piek. Vervolgens zorgt insuline ervoor dat je bloedsuikerspiegel flink gaat dalen. Hierdoor heeft je lichaam opeens weer behoefte aan een grote hoeveelheid suiker. Vermijd dus grote maaltijden, eet liever een aantal lichte maaltijden gedurende de dag.

Magnesium en Vitamine B zijn belangrijke componenten voor een gezond leven. Vitamine B heeft een positieve invloed op je stemming en je psychologische balans. Eet dus veel bladgroenten, aardappelen en mager vlees. Magnesium is vooral gunstig voor de spieren. Het helpt de spieren te ontspannen, waardoor stress wordt verminderd. En minder stress betekent minder stemmingswisselingen. Als je niet genoeg magnesium en Vitamine B binnenkrijgt via je voeding kun je overwegen om een supplement te gebruiken.

Voldoende slapen

Zoals je weet is voldoende slaap belangrijk voor een gezond leven. Bovendien helpt het je om een goed humeur te behouden. Voel jij je moe en chagrijnig als je slecht hebt geslapen?

Doordat je moe bent, ben je gevoeliger voor prikkels en dus letterlijk prikkelbaar. Iedereen heeft weleens een beroerde nacht. Gelukkig zijn er een aantal dingen die je kan doen om jouw slaap te bevorderen.

Slaap voldoende, dus niet te weinig maar ook niet te veel. Als je tussen de 7 en 8 uur per nacht slaapt is dat meer dan voldoende. Als je veel korter of veel langer dan dat slaapt wordt je waarschijnlijk chagrijnig en vermoeid wakker.

Als je moeite hebt met inslapen kan het helpen om je kamer nog donkerder te maken. Ook is het niet bevorderlijk om naar een TV- of computerscherm te kijken voor het slapen. Zet de TV of laptop dus een uur van tevoren uit voordat je gaat slapen. Het blauwe licht van schermen maakt namelijk cortisol aan, waar je wakker van wordt.

Om een goede nachtrust te hebben is melatonine van groot belang. Dit is de tegenhanger van cortisol en zorgt voor een goed gevoel. Melatonine wordt aangemaakt tijdens je slaap, mits het lang donker is. Als je laat slaapt en er komt vroeg op de ochtend licht naar binnen dan stopt de aanmaak van melatonine. Dus wordt er minder van dit zogeheten ‘geluksstofje’ aangemaakt, wat je humeur niet ten goede komt.

Hormonen

Zoals je ongetwijfeld weet hebben hormonen grote invloed op je humeur. En dit geldt overigens niet alleen voor vrouwen, ook mannen kunnen flink last hebben van hun hormonen. Weet jij nog welke pieken en dalen je ervaart tijdens je puberteit? Dat is typisch het gevolg van een hormonale verandering.

Zometeen vertel ik je meer over stemmingswisselingen bij mannen en vrouwen.

Psychische oorzaken

Naast lichamelijke oorzaken zijn er ook psychische oorzaken die van invloed zijn op je stemming.

Depressie

Als je niet lekker in je vel zit is het moeilijk om jezelf een houding te geven. Het is dan vanzelfsprekend moeilijk om je gevoelens onder controle te houden. Stemmingswisselingen bij depressieve mensen zijn dan ook geen verrassing.

Denk jij dat jouw stemmingswisselingen voortkomen uit depressieve gedachten? Neem dan contact op met je huisarts. Zij kan je doorverwijzen naar een psycholoog.

Bipolaire stoornis

Een bipolaire stoornis, ook wel manische depressie genoemd, gaat gepaard met heftige stemmingswisselingen. Periodes van extreme energie (manie) worden afgewisseld met depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes van remissie, dat wil zeggen, rustige periodes.

Om een bipolaire stoornis vast te stellen is een grondige, zorgvuldige diagnose vereist. Het is niet uitzonderlijk dat meerdere onderzoeken nodig zijn. Denk jij dat je te maken hebt met een bipolaire stoornis? Neem dan contact op met je huisarts. Hij of zij kan je verder helpen en doorverwijzen.

Stemmingswisselingen bij mannen

Dat vrouwen te maken krijgen met veranderingen in hun hormoonspiegel is algemeen bekend. Maar ook mannen hebben een overgang in hun leven. Dit wordt ook wel de ‘andropauze’ of ‘penopauze’ genoemd. Deze mannelijke overgang kan beginnen vanaf dat je 40 jaar oud bent.

Hoe ouder je wordt, hoe minder testosteron er wordt aangemaakt. Maar tijdens de andropauze gaat dit opeens erg snel. Dit kan zorgen voor een slecht humeur, beroerde nachtrust, veel zweten, overgewicht, vergeetachtigheid en lusteloosheid.

Gemiddeld heeft iets meer dan 10% van de mannen tussen de 40 en 70 jaar klachten door een tekort aan hormonen.

Stemmingswisselingen bij vrouwen

Vrouwen hebben over het algemeen meer last van hun hormonen, maar waarom?

Dit komt omdat vrouwen meerdere momenten in hun leven hebben dat hun hormoonspiegel drastisch verandert. Denk onder andere aan menstruatie, zwangerschap en de overgang. Vlak voor de menstruatie, tijdens de eisprong en tijdens de zwangerschap (en daarna, als er borstvoeding wordt gegeven) is de hormoonspiegel flink van slag. Dit kan leiden tot allerlei stemmingswisselingen die elkaar in snel tempo opvolgen.

Overigens betekent dit niet dat elke vrouw last heeft van dezelfde mate van stemmingswisselingen. Iedereen is anders en iedereen reageert anders.

Tijdens de zwangerschap heeft de vrouw een hoge hormoonspiegel, waardoor je over het algemeen een goed gevoel zal ervaren. Na negen maanden wordt dit gevoel versterkt door de aanmaak van endorfine. Dit is een hormoon dat je stemming positief beïnvloedt.

Maar, na de bevalling sort je hormoonspiegel compleet in elkaar. Je hebt negen maanden lang op een soort ‘hormonale high’ geleefd en nu is dat fijne gevoel opeens weg. Zoals je begrijpt kan dit leiden tot een soort ontwenningsverschijnselen, variërende van extreme prikkelbaarheid tot zelfs depressie.

Maar er is goed nieuws, het kan ongeveer twee weken duren voordat je lichaam weer gewend is aan de nieuwe situatie. Dus houd vol!

Houden de depressieve gevoelens langer stand? Overweeg dan om contact op te nemen met de huisarts, mogelijk is er sprake van een postnatale depressie.

Leren omgaan met stemmingswisselingen

Zoals je net al hebt gelezen zijn er verschillende dingen die je kan doen aan de lichamelijke oorzaken van wisselingen in je humeur. Denk hierbij aan gevarieerd en gezond eten, niet te veel slechte vetten en juist wel omega-3 vetten. Daarnaast is voldoende slaap belangrijk. Probeer tussen de 7 en 8 uur te slapen. Heb je moeite met inslapen? Ga dan op een vaste tijd uit bed en ga op vaste tijden naar bed. Langzaam maar zeker zal zich een patroon vormen.

Naast deze tips heb ik er nog 3 voor je waarmee je jouw wisselende humeur in toom kan houden.

Ken jezelf, herken je toestand

Het is makkelijker om je humeur onder controle te houden als je weet wat de oorzaak is. Als je let op wat je eet en goed slaapt wordt het al makkelijker om je emoties in de hand te houden. Daarnaast is het van belang om je niet te laten leiden door emoties. Probeer, hoe moeilijk het ook is, even na te denken voordat je reageert op iets. Dit kan helpen om zo lang mogelijk een rationele houding te behouden.

Dat neemt niet weg dat je ook af en toe vanuit je gevoel en je intuïtie moet handelen, daar is niks mis mee. Maar zeker als het gaat om driftbuien kan je je omgeving enorm verdriet en pijn doen als je je emoties de vrije loop geeft. In zulke gevallen is het wellicht beter om even naar buiten te gaan. Maak een korte wandeling in de natuur, zoals het park in de buurt. Als je bent afgekoeld ga je weer terug naar binnen.

Natuurlijke remedies

Ik hou over het algemeen niet zo van medicijnen. Ik ben ervan overtuigd dat veel van wat we nodig hebben in de natuur te vinden is. Zo ook met natuurlijke remedies tegen wisselingen van het humeur.

Kruidenthee en groen thee helpt je om gifstoffen sneller af te voeren. Deze stoffen kunnen door stress worden aangemaakt. Des te meer reden om een kop of 2 a 3 per dag van deze thee te drinken.

Sint Janskruid kan je innemen om je humeurwisselingen tegen te gaan. Mocht je een supplement gebruiken dan raad ik je aan om op vaste tijden een pilletje in te nemen, zoals elke ochtend. Als je infrequent gebruik maakt van Sint Janskruid kan het zijn werk niet goed doen. De makkelijkste manier om aan Sint Janskruid te komen is om een potje te kopen bij de lokale drogist.

Munt geeft je een mentale boost. Deze oppepper is misschien net wat je nodig hebt om helder te denken. Je kan verse of gedroogde munt gebruiken om muntthee van te zetten.

Voldoende rust nemen en ontspannen

Om je humeur onder controle te houden is het van belang om voldoende rust en ruimte te creëren voor jezelf. Neem af en toe de tijd voor jezelf. Lees een goed boek. Maak een wandeling. Of doe een aantal ontspanningsoefeningen.

Als je jezelf even afzondert van de alledaagse drukte krijgt je zenuwstelsel ook wat rust. Er zijn minder prikkels, wat voor meer ontspanning zorgt.