Herken jij de burn out verschijnselen?

Ben jij bekend met de burn out verschijnselen? De symptomen van een burn-out?

Nee, ik ga je niet vragen of je de bekende burn-out verschijnselen bij jezelf herkent, want dat is juist één van die kenmerken van een burn out:

Je merkt niet dat je aan het afglijden bent. Je hebt geen idee dat je aan het vallen bent van een flat van 13 verdiepingen, tot het moment dat je heel hard de grond raakt. En dan is het flink mis!

Ditzelfde gebeurde ook met Alexander, een jonge en ambitieuze man die me zijn verhaal schreef. Een klassiek verhaal over een burn out:

“… Drie jaar geleden heb ik een andere baan genomen. Mijn oude werk kon me niet meer uitdagen, en het was eigenlijk ook niet het werk wat ik graag wilde. Vandaar de overstap naar een baan die ik wél heel graag wilde. Het was mijn droombaan! Tenminste, het was een baan die perfect aansloot op 6 jaar studeren. Dit zou mijn grote doorbraak worden, en ik wilde het beslist niet verknoeien!

Ok, ik ben niet altijd de allerslimste van het team, of de man met de meeste talenten. Ik ben niet zo’n supermens. Maar iedereen was altijd vol lof over mijn werk-ethiek. Dat was mijn dikke pluspunt, en daarmee verdiende ik respect van de anderen binnen het bedrijf. Dus was ik nagenoeg altijd als eerste op het werk, en was ook altijd degene die ’s avonds weer het licht uit deed. Vaak ook werken in het weekend en ik was altijd bereikbaar, voor wie dan ook.

Als ik nu terugkijk naar deze periode, met wat ik nu weet, was het duidelijk dat dit niet lang kon duren. Maar in die tijd was ik trots op mijn baan, en ik zou er letterlijk alles aan doen om dit tot een succes te maken.

Naarmate de tijd verstreek raakte mijn leven volledig uit balans: Ik had alléén maar oog voor mijn werk, steeds minder energie, zag mijn vrienden nog nauwelijks, en verwaarloosde mijn gezondheid. Ik at alleen nog maar buiten de deur waarbij McDonalds en Burgerking mijn favoriete stekjes waren. Ook op de sportschool begonnen ze me te missen, en in de kroeg leerden ze me steeds beter kennen. Ik raakte volledig van het spoor, uiteindelijk alleen maar door mijn werk!

Er was geen motivatie meer, ik had steeds minder redenen om in de morgen uit mijn bed te stappen, behalve dan dat ik om 9 uur op mijn werk zou moeten zijn. Maar steeds vaker was het later…

Achteraf bekeken was dit een klassiek geval van een burn-out. De bekende burn out verschijnselen waren er allemaal, en ik was in een korte periode verandert van een levenslustige en gemotiveerde vent, naar een uitgeput en afgebrand mannetje. …”

Inmiddels ben ik Alexander aan het coachen, en het gaat allemaal langzaam weer de goede kant op. Het was de wens van Alexander om zijn mail te publiceren. Niet dat het hem nog kan helpen, maar vooral om anderen te waarschuwen van dit sluipende gevaar: De glijbaan naar een burn out!


”Hallo… Zelfvertrouwen!”

Heb jij genoeg van twijfel en onzekerheid?

Volg onze GRATIS serie:

Weg met Onzekerheid – Hallo Zelfvertrouwen!

Ontdek de Krachtige Weg naar Meer Zelfrespect!

“Mijn zelfvertrouwen groeit met de dag. Zowel op het werk als in mijn privéleven voel ik me gelukkiger. Ik sta er zelf van te kijken, maar het is waar. Bedankt voor de hulp!”


Wat is een burn out eigenlijk?

Als jij heel veel stress ervaart in je werk en in je privé leven, dan is het van groot belang om je bewust te zijn van het monster (genaamd ‘burn out’) wat op het einde van de weg op je staat te wachten, tenminste als je geen stappen onderneemt om dit te voorkomen.

Een belangrijke eerste stap is om te weten waar je mee te maken gaat krijgen, om het ‘monster’ te leren kennen. Want laten we eerlijk zijn: De term burn out wordt vaak gebruikt in discussies over stress en werkdruk, maar weet jij precies wat een burn out is, en wat de burn out verschijnselen zijn? Kun jij ze herkennen?

Een burn out is uiteindelijk een reactie op langdurige en chronische (werk)stress, en wordt gekenmerkt door drie belangrijke punten: Uitputting, cynisme, en gevoelens van slechte eigenwaarde ten opzichte van het werk.

Anders gezegd: Als je uitgeput bent, je begint je baan te haten, en je voelt je niet in staat om te behoorlijk werken, dan ben je hard op weg naar een burn out.

De stress die aan de basis staat van de burn out zal voornamelijk het gevolg zijn van het werk. De stress die ervaren wordt in het privéleven kan het effect nog eens flink vergroten. Ook persoonlijke eigenschappen zoals pessimisme en perfectionisme geven de burn out een flinke duw in de verkeerde richting.

De term ‘burn out’ is een relatief nieuwe term. Het is voor het eerst gebruikt in 1974 door Herbert Freudenberger. Hij gebruikte deze term in zijn boek ‘Burn out: The High Cost of High Achievement’

Oorspronkelijk definieerde hij de term ‘burn out’ als: ‘Het ontbreken van motivatie en stimulans, vooral wanneer iemands toewijding aan een doel of relatie niet de gewenste resultaten oplevert’

Hoewel burn out geen erkende medische aandoening is, zijn er wel veel vergelijkbare kenmerken tussen burn out en andere medische aandoeningen die wél erkend zijn: Denk hierbij maar eens aan depressie, angststoornissen, of stemmingsstoornissen. Een burn out komt echter veel vaker voor en is ook minder ernstig. Een burn out duurt korter dan bijvoorbeeld een depressie. Want als je de onderliggende stress wegneemt, zal de burn out relatief snel herstellen.

2 soorten burn out

Een burn out is voor iedereen anders. Burn out verschijnselen worden door iedereen anders ervaren en ontstaan in steeds wisselende situaties. Daarom moet een behandeling van burn out verschijnselen steeds op maat gemaakt worden. Een universele aanpak zal wel enigszins werken, maar als je écht resultaten wilt, moet de behandeling voor de betreffende persoon op maat gemaakt worden.

Dit maatwerk wordt vaak gebaseerd op één van twee subtypes:

  • Een overbelaste burn out: Dit treed op wanneer je zo vreselijk veel energie in je werk stopt, vaak als gevolg van angst, dat de voordelen die je denkt te ontvangen niet in verhouding staan tot de energie die je erin steekt. Met andere woorden: Je werkt je helemaal gek, maar er is geen beloning. Misschien wel in geld, maar in ieder geval niet in mentale beloning. Belangrijk kenmerk is dat je zo hard werkt, en zo lang doorgaat, dat je uiteindelijk helemaal uitgeput bent.
  • Een onderbelaste burn out: Dit kan optreden als je in een situatie zit waarin je je gevangen voelt in een monotone en niet-stimulerende werkomgeving, en waarin je een functie hebt die je beslist géén voldoening geeft. Dit alles draagt sterk bij aan een constant slecht humeur, wat tegelijkertijd één van de kenmerken is van dit subtype. We spreken dan ook wel van een ‘bore-out’.

Burn out verschijnselen, of ‘gewoon’ stress?

Hoewel een burn out wordt veroorzaakt door werk-gerelateerde stress, zijn de symptomen van een burn out en stress verschillend. Om ze beter te kunnen herkennen, is het belangrijk om deze verschillen even te benoemen:

Stress zorgt er voor dat je meer en meer contact maakt met je werkomgeving. Als je bang bent dat je productiviteit op je werk niet hoog genoeg is, ga je harder aan het werk en wordt je hyperactief, en vertoon je bepaald gedrag met als reden om je te onderscheiden van je collega’s.

Maar als je werkgerelateerde stress hebt, en op het punt staat om definitief af te glijden naar een burn out, dan zijn de symptomen juist tegenovergesteld: Een gebrek aan productiviteit, je neemt meer en meer afstand van je werk, je voelt je niet meer prettig in je werkomgeving. Het maakt je allemaal helemaal niks meer uit.

De schade aan de gezondheid van een werknemer, veroorzaakt door stress, is voornamelijk lichamelijk: Een werknemer die voortdurend stress ervaart, heeft een verhoogd risico op neurologische en fysieke veranderingen, vanwege verhoogde niveaus van stresshormonen zoals adrenaline en cortisol. Symptomen van stress die iemand kan vertonen en ervaren zijn onder andere slapeloosheid, verminderde spierspanning, en minder zin in seks.

Iemand die een burn out heeft wordt al weken en maanden lastiggevallen door deze stressniveaus, waardoor ze steeds minder energie krijgen. Het is onwaarschijnlijk dat deze persoon meer lichamelijke symptomen krijgt die verband houden met de stress die aan de basis ligt van hun burn out. In plaats daarvan zijn de burn out verschijnselen met name psychologisch, in relatie tot een lusteloos gevoel en gebrek aan motivatie.

Over het algemeen is een burn out het gevolg van langdurige en chronische, werkgerelateerde stress. Dit houdt concreet in dat de fysieke burn out verschijnselen en de psychische burn out verschijnselen zich in de loop van de tijd steeds verder gaan opbouwen. Dit kan een tijd duren voordat vrienden, familie, en collega’s in de gaten krijgen dat de betreffende persoon een burn out heeft.

Burn out verschijnselen waar je op moet letten

Het is heel erg moeilijk om vast te stellen op welk moment je afglijdt van chronische stress naar een burn out. Een algemene indicatie is het moment dat je écht zin hebt om er helemaal de brui aan te geven, of dat je niet meer in staat bent om jezelf te motiveren om de (vaak hoge) inspanningen te leveren die je baas van je vraagt. Gevoelens van angst om naar het werk te gaan kan ook een duidelijk teken zijn dat je écht aan het afglijden bent.

 

burn out verschijnselen

Meer klassieke burn out verschijnselen zijn de volgende:

  • Chronische vermoeidheid: In een vroeg stadium voel je steeds meer een gebrek aan energie. In de latere fases voel je je zowel lichamelijk als emotioneel volledig uitgeput. Je kunt ook een gevoel van angst ontwikkelen. Angst voor wat de dag gaat brengen.
  • Slapeloosheid: In een vroeg stadium heb je moeite om in slaap te vallen. Of je bevind je in een situatie waarbij je 1 of 2 nachten per week niet in slaap kunt blijven. In de laatste fase van een burn out is de nacht een beproeving geworden. Je bent zo vreselijk moe, dat je net kunt slapen.
  • Concentratieproblemen: Gebrek aan focus, concentratieproblemen, en een milde vergeetachtigheid zijn verschijnselen van een primair stadium. Later wordt dit zo erg dat je niet meer in staat bent om behoorlijk te werken, waardoor het werk zich op begint te stapelen.
  • Lichamelijke symptomen: Denk hierbij aan pijn op de borst, hartkloppingen, kortademigheid, duizeligheid, flauwvallen, en/of hoofdpijn.
  • Meer last van aandoeningen en kwaaltjes: Omdat je lijf helemaal op is, zal je immuunsysteem zwakker worden. Hierdoor ben je kwetsbaarder voor kleine kwaaltjes zoals een verkoudheid, infecties, en griep.
  • Verlies van eetlust: In het begin heb je gewoon even geen zin in eten, en sla je zo nu en dan een maaltijd over. Later verlies je helemaal je eetlust, en val je dramatisch af.
  • Angstige gevoelens: Spanning en piekeren zorgen er in het begin voor dat je je angstig voelt. Maar in een later stadium kan die angst zo ernstig worden dat het niet meer mogelijk is om normaal te functioneren in het dagelijkse leven.
  • Depressie: In het begin heb je gevoelens van verdriet, hopeloosheid, en schuldgevoelens. In een later stadium wordt je dusdanig depressief dat je denkt dat de wereld beter af is zonder jou. (Als je dit punt al hebt bereikt, raad ik je aan om ogenblikkelijk te stoppen met lezen en professionele hulp te zoeken. Bel 0900-0113 of ga naar www.113.nl)
  • Intense woede: In het begin kan dit zich voordoen als normale prikkelbaarheid, maar later kan zich dat ontwikkelen in woede-uitbarstingen met soms serieuze argumenten, maar vaak kan je omgeving er geen touw aan vastknopen.
  • Geen plezier meer: In het begin lijkt dit allemaal heel erg mild, zoals minder zin in het werk of ongeduldig te zijn om aan het einde van de dag weer naar huis te gaan. Als je dit niet direct aanpakt, zal dat verlies aan plezier zich later uitbreiden naar alle facetten van je leven, inclusief je gezin, je familie, en je vrienden.
  • Pessimisme: Dit begint met pessimisme over jezelf. Later zal zich dit ontwikkelen in pessimisme ten opzicht van je familie, vrienden, en collega’s. Je ontwikkeld het gevoel dat er niemand meer is waar je nog op kunt rekenen.
  • Isolatie: In het begin heb je gewoon geen zin om te gaan lunchen met je collega, of om naar een verjaardag te gaan. Later zal zich dit ontwikkelen tot een volledige isolatie. Géén sociaal leven meer, je voelt je nogmaals buitengesloten, je wilt geen contact meer. En mensen die spontaan aanbellen om te vragen hoe het met je gaat, snauw je af en stuurt ze weg.
  • Onthechting: Onthechting is een algemeen gevoel van contactloosheid met anderen of met uw omgeving. Het kan uiteindelijk de vorm aannemen van het eerder beschreven isolement. Je gaat je steeds vaker ziek melden, je neemt de telefoon niet meer op, je reageert niet meer op e-mails, en je vindt het niet meer belangrijk om op tijd op je werk te komen.
  • Apathie en hopeloosheid: Dit is vergelijkbaar met de eerder beschreven punten over depressie en pessimisme. Het geeft in de algemene zin aan dat niets goed gaat of dat het er allemaal niet meer toe doet. Naarmate de tijd vordert, kan dit omslaan in de algemene opmerking “Waarom? Wat is het doel? Heeft toch allemaal geen zin?”
  • Prikkelbaar: Prikkelbaarheid komt voort uit het gevoel van nutteloosheid, niet belangrijk zijn, en inefficiënt zijn. Dit kan natuurlijk gevolgen hebben voor professionele en persoonlijke relaties. In het ergste geval kan dit carrières en relaties vernietigen.
  • Gebrek aan productiviteit: Ondanks veel uren, altijd laat thuis, en in het weekend werken, krijg je niet gedaan wat je zou willen. De chronische stress belet je om efficiënt te werken, en de stapel dossiers op je bureau stapelt zich op en de werkdruk wordt nog hoger.

Als jij je NIET herkend in de eerder genoemde burn out verschijnselen, dan is dat geweldig nieuws! Maar hou al deze punten wel in je achterhoofd en onthou goed dat je op ieder moment in het leven dat monster van een burn out tegen kunt komen. En op het moment dat je dit monster ziet, is het al te laat. Reden genoeg om tijdig actie te ondernemen!

Als jij jezelf WEL herkend in een aantal van deze burn out verschijnselen, dan zou dit écht een hele grote waarschuwing moeten zijn. Je bevind je dus op een heel gevaarlijk pad, waar je zonder maatregelen aan het einde weer dat monster tegen gaat komen.

Neem de tijd om de hoeveelheid en ernst van je stress te oordelen en manieren te vinden om deze fors te verminderen voordat het allemaal te laat is.

Burn out is beslist niet zoals een griepje: Het gaat na een paar weken niet meer weg, en een ‘magisch’ pilletje voor een burn out bestaat al helemaal niet.

Om een burn out op te lossen, zul je je levensstijl moeten veranderen. En hoe moeilijk dat ook mag lijken, het is de enige manier om wat aan je (aankomende) burn out te doen.

Maar hoe begin je daarmee?

Dat is een vraag die je waarschijnlijk direct al weer stress geeft.

Wees gerust, want ik kan je hiermee helpen.

Stapje voor stapje ga je je dan weer beter voelen, maar dat gaat niet vanzelf. Je zult als eerste stap in ieder geval moeten erkennen dat je een probleem hebt. Van daaruit kan het alleen maar weer beter gaan.


Wil jij minder stress?

Volg dan deze online cursus Nooit Meer Zorgen of Stress.

Laat alle zorgen en stress los.

Meer dan 15.000 cursisten gingen je voor!

“Je cursus was super – een gouden greep. Niets bracht rust en ontspaning in mijn leven. Maar met jouw cursus is het mij gelukt!”

Laat al je zorgen los


Over de schrijver 

Sander

Dit artikel is geschreven door Sander, gastauteur en stresscoach en ervaringsdeskundige.

Over deze website
Newstart is gespecialiseerd in persoonlijke groei.

Meer dan 15.000 cursisten hebben we inmiddels geholpen met een gelukkig en succesvol leven.

Wat wil jij?
Wil jij meer zelfvertrouwen, minder stress, betere relaties, leuker werk, meer geluk en meer succes?
Deze Online Trainingen gaan je helpen!

Meer over
Meer over Newstart
Ervaringen van cursisten

Ontdek Het Geheim


Hoe krijg je wat je ècht wilt?


ONS GRATIS EBOEK

35.000 Lezers gingen je voor


Ook leuk om te lezen:

Reageer op dit artikel

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>