Ben ik overspannen? Doe hier de test!

Het feit dat je dit artikel leest, geeft al duidelijk aan dat je jezelf niet lekker voelt. Dat je een vermoeden hebt van overspannenheid. Dat je jezelf afvraagt: “Ben ik overspannen?”. Lees dit artikel, doe de test, en je weet precies waar je (emotioneel) staat.

Barsten in je emotionele welzijn

Stel je eens voor: Je neemt een wijnglas op een poot, en daar plaats je voorzichtig een baksteen op. Door de ronde vorm van het glas, wat normaal zeer breekbaar is, zal het zonder problemen het gewicht van de baksteen kunnen dragen.

Daarna plaats je een tweede baksteen. Het glas wankelt, maar ogenschijnlijk gebeurt er niks bijzonders. Na het plaatsen van de derde baksteen zie je in het glas kleine scheurtjes ontstaan. Maar ondanks die scheurtjes houdt het glas stand, ondanks dat je weet dat er beschadigingen zijn, en dat het gebruik van het wijnglas niet meer mogelijk is.

Na de vierde baksteen gaat het helemaal mis: Het glas scheurt verder, de poot van het glas bezwijkt, en alles zakt als een pudding in elkaar.

Een wijnglas, of een ander object, is niet het enige wat barsten gaat vertonen na een extreme belasting. Ditzelfde principe geldt ook voor mensen. Vervang de bakstenen voor emotionele druk (bijvoorbeeld stress), en je kunt je voorstellen wat er gaat gebeuren.

Bij veel mensen zijn de barsten in hun emotionele welzijn in het begin lastig op te merken, maar ze zitten er wel degelijk! De barsten worden na verloop van tijd groter en groter, totdat er iets ‘knapt’. En jawel, dan ben je overspannen.

Overspannen zijn = emotionele en fysieke uitputting

Iedereen heeft goede en slechte dagen, dat is heel normaal. Dagen van euforie en ontembare energie, en dagen dat je doodmoe bent en niet meer in staat bent om je ene been voor de andere te zetten.

Maar stel je eens voor dat je 7 slechte dagen per week hebt?

Je energieniveaus zijn constant laag, zowel fysiek als mentaal. Zelfs vriendelijk glimlachen naar iemand anders is voor jou een gigantische inspanning, omdat je je gewoon niet gelukkig voelt. Je hebt ook geen energie en enthousiasme om iets te ondernemen, om mensen te ontmoeten, of om zelfs maar een praatje aan te knopen bij de koffieautomaat.

Deze vorm van leegheid in al je emoties, gebrek aan uitdrukking van je emoties, wordt emotionele uitputting genoemd. Je bent overspannen!

Risicogroepen voor overspannenheid

Overspannen zijn is niet voorbehouden aan een bepaalde groep mensen, en is ook niet verbonden aan geslacht of leeftijd. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat er wel bepaalde groepen zijn die een hogere kans op overspannenheid hebben.

Probeer jezelf een eerlijke spiegel voor te houden, en maak een keuze uit de volgende risicogroepen:

Je hebt een stressbaan

Iedereen die werkt in een omgeving met extreem hoge stresspieken, heeft direct een grotere kans om overspannen te raken. Neem bijvoorbeeld verpleegkundigen: Door de hoge werkdruk, leven en dood, de wens om mensen te helpen, en het gevoel nooit klaar te zijn, staat emotionele uitputting altijd op de loer. Het is niet voor niets dat in deze beroepsgroep veel mensen thuis zitten met symptomen van overspannenheid.

Maar ook al gaat het niet om leven of dood, dan nog kun je gevaar lopen. Iedereen die op zijn werk een gebrek aan controle ervaart, een slechte balans tussen werk en privé heeft, of werk heeft wat niet in lijn is met hun persoonlijke waarden, loopt een hoog risico.

Je bent een perfectionist

Hoewel externe factoren een grote invloed hebben op jouw emotionele welzijn, is jouw persoonlijkheid ook een grote factor. Jouw persoonlijkheid bepaalt hoe je de wereld om je heen ervaart en waar je jezelf positioneert. Al deze waarnemingen dragen bij aan jouw emotionele welzijn.

Perfectionisten, die constant streven om boven verwachting te presteren, hebben vaak last van overspannenheid.

Deze ‘high-achievers’ hebben de neiging om veel te veel hooi op hun vork te nemen, en realiseren zich vaak niet dat er een enorme emotionele druk op hen ligt. Deels komt die druk van buiten (“Hij doet zijn werk altijd meer dan goed”), en deels komt die druk van binnenuit (“Ik moet de volgende beter presteren”).

Ben jij een perfectionist? Dan zul je vast ook herkennen dat je nagenoeg niet in staat bent om mensen in je omgeving om hulp te vragen. Je kunt het immers allemaal zelf? Het gevolg is de ontwikkeling van een onrealistische “ik kan het allemaal zelf”-houding.

Je bent een struisvogel

We weten allemaal dat er gewoontes zijn die behoorlijk slecht zijn voor je gezondheid. Om er maar even een paar te noemen: Té veel alcohol, roken, constante stress, slecht eten, slecht slapen, geen beweging etc.

Hoewel we dat heel goed weten, gaan we er toch mee door. Door deze slechte levensstijl kun je sneller overspannen worden. Maar aangezien je struisvogelpolitiek bedrijft, zie je het niet. Of beter gezegd: WIL je het niet zien.

Het enige wat je denkt is dat deze slechte gewoontes bij zullen dragen aan de emotionele ontspanning.

Je voelt je eenzaam

Hoe we ons voelen is direct gerelateerd aan onze rol, en onze plaats, in de samenleving. Mensen die géén nauwe relaties hebben, of mensen die heel veel tijd alleen doorbrengen, hebben een hogere kans om overspannen te worden. Dit zal zich versnellen op het moment dat je je hopeloos voelt, en dat alles even té veel is. Op dat moment komt het besef dat je niemand om je heen hebt waar je een beroep op kunt doen. Het gevolg: Het gevoel van eenzaamheid wordt alleen maar groter. Een negatieve vicieuze cirkel waar je in je eentje nooit meer uitkomt. Je hebt écht hulp van buitenaf nodig.

Ben ik overspannen? Doe hier de test!

Overspannenheid komt al sluipend in je leven. Beetje bij beetje komt de moeheid en uitputting opzetten, waardoor je het vaak niet eens merkt, totdat het te laat is en je volledig instort.

Tijd om even bij jezelf stil te staan, en kritisch naar je eigen ‘ik’ te kijken. Misschien heb je daar moeite mee? Dan is het erg verstandig om een hele goede vriend(in) of je partner hierbij te betrekken. Een objectieve kijk op waar jij staat is op zo’n moment onontbeerlijk.

Lees en bespreek samen de volgende punten:

Ben ik overspannen?: Je bent constant moe

Natuurlijk ben je wel eens moe. Moe na een weekend feesten, of moe na het verjaardagsfeestje van je 7-jarige die spontaan 15 vriendjes heeft uitgenodigd. Allemaal geen groot probleem, want na een nachtje goed slapen is dat allemaal weer opgelost.

Chronische vermoeidheid kan niet met slapen worden opgelost!

Als je last hebt van chronische vermoeidheid, dan maakt het allemaal niet meer uit of je 20 uur per dag slaapt, of binnen een paar uur tien grote mokken sterke koffie drinkt: Je bent en blijft moe, en de moeheid voel je tot in je botten. Je hebt nog steeds het gevoel dat er aan ieder been een anker vastgebonden is. Je bent gewoonweg niet meer in staat om je alledaagse taken (zowel werk als privé) naar behoren uit te voeren.

Ben ik overspannen?: Je slaapt slecht

En naast die chronische vermoeidheid, ben je ook nog eens niet in staat om goed te slapen.

Ken je dat? Je bent zo moe, dat je niet kunt slapen! Vreselijk frustrerend!

Waarom is dat toch? Moe zijn, en niet kunnen slapen? Dit ligt in het feit dat je hoofd helemaal vol zit met dingen die je nog moet doen, met zaken waar je op moet letten, met allemaal gedachten die je nog niet verwerkt hebt. Je bent niet in staat om dat te doorbreken, waardoor je logischerwijs niet in slaap kunt vallen.

En als je eenmaal in slaap begint te dommelen, zal er ongetwijfeld weer een andere gedachte langskomen, waardoor je plotseling weer rechtop in bed zit.

Al met al krijg je geen rust, waardoor je vermoeidheid nog erger gaat worden. Je voelt steeds meer frustratie opkomen, wat je ook al weer belet om lekker te slapen.

Ben ik overspannen?: Je hebt last van ‘onverklaarbare’ kwaaltjes

Heb jij steeds vaker last van hartkloppingen? Pijn in je maag, wel of niet gecombineerd met overgeven, of heb je meer en meer last van hoofdpijn? En hoe gaat het met je spieren en gewrichten? Steeds meer moeite met opstaan? Heb je niet meer het lijf van 10 jaar terug?

Overspannen zijn door mentale uitputting, heeft ook fysieke symptomen. Dit geldt vooral als jij een persoon bent die de stress vooral in je maagstreek voelt, of als je je onbewust je spieren spant om je te verzetten tegen alles wat pijn doet.

Stress doet rare dingen met je lichaam. Het doel van de stressreactie van je lijf is om de organen en processen die je alléén op dat moment nodig hebt van extra energie te voorzien. Als gevolg hiervan worden andere lichaamsprocessen op ‘stand-by’ gezet. Immuunsysteem, spijsvertering, hormoonregulering zijn een paar van die processen die nagenoeg gestopt worden.

Stel je eens voor dat je constant stress hebt: Alle eerder genoemde processen zullen dan niet meer optimaal werken, waardoor je je lichaam onvermijdelijk begint te haperen.

Ben ik overspannen?: Je huilt heel erg snel

Als je in de ochtend laat bent, je kunt je kleren niet vinden, en tot overmaat van ramp valt ook nog eens de tandpasta van je borstel, is dat geen goede start van de dag. Maar als dit genoeg is om je plotseling hysterisch te laten huilen, dan is dit een heel slecht teken.

Op het moment dat we emotioneel en mentaal helemaal uitgeput zijn, wordt ons natuurlijk vermogen om normale dagelijkse stress tot nihil teruggebracht. Het gevolg is duidelijk: De geringste tegenslag zal er voor zorgen dat je direct in tranen uitbarst.

Ben ik overspannen?: Je voelt geen emoties meer

Een ander symptoom is juist het tegenovergestelde van het vorige symptoom. Dit symptoom gaat over ongevoeligheid.

Je voelt jezelf helemaal verdoofd. Je leeft je leven, maar zonder enige vorm van emotie. Je accepteert alles zonder hier een emotie aan te koppelen. Het verheugende nieuws dat je zoon of dochter geslaagd is voor het rijexamen, komt bij jou binnen als een feit. Niet als een blijde boodschap. Daardoor uit je je neutraal. Blijdschap en opluchting ken je op dat moment niet. Je bent verdoofd voor iedere vorm van emotie.

Wat het ook is dat je hiertoe gebracht heeft, het heeft je volledig ontnomen van al je emoties. Je kunt deze niet meer voelen, ongeacht de situatie. Dit is eigenlijk een vorm van depressie, alleen in plaats van depressief te zijn door alle (negatieve) emoties, wordt je nu zwaar getroffen door het gebrek aan emoties.

Anhedonieis een soort van emotionele onthechting die voorkomt dat je vreugde of plezier kunt voelen. Het is een heel sterk teken dat je emotioneel volledig uitgeput bent.

Ben ik overspannen?: Ja, en wat nu?

Heb je (of hebben jullie) herkenbare symptomen voorbij zien komen? Als dat het geval is, dan is het hoog tijd dat je actie onderneemt. Wellicht ben je al helemaal overspannen, en is er (zonder extreme maatregelen) geen weg meer terug. Maar de kans is groot dat je op weg bent naar overspannenheid, waardoor je met een aantal relatief eenvoudige maatregelen het tij nog kunt keren.

Dat wil niet zeggen dat het gemakkelijk is. Om de weg naar overspannenheid om te keren, zul je je levensstijl moeten veranderen. Kritisch kijken naar je werkomstandigheden, je privé leven, en vooral kritisch kijken naar jezelf.

Ben jij (bijna) overspannen? Dit kun je doen!

Emotionele uitputting is (helaas) een veel voorkomend ongemak. Het maakt niet uit wie je bent, of wat je doet, emotionele uitputting is het gevolg van het feit dat we zelf in staat zijn om ons eigen leven in te richten, om onze eigen ervaringen een plek te geven, om zelf te bepalen hoe we met bepaalde situaties omgaan.

Iedere ervaring in je leven laat ons iets voelen, tenminste als we er voldoende aandacht aan besteden. Als alle ervaringen jou een negatieven energie geeft, is de kans erg groot dat je ook problemen hebt om gezond te blijven en gelukkig te zijn.

Gelukkig is datzelfde vermogen om zelf te bepalen hoe we met bepaalde situaties omgaan, ook een positief iets. Jij kunt dus ook zelf bepalen dat het nu afgelopen moet zijn.

Jouw geest is in staat om het tij te doen keren. Laten we daar heel duidelijk in zijn, en het is belangrijk dat je dat principe omarmt.

In de volgende punten wil ik je een paar ‘kapstokken’ bieden. Tips en adviezen waar je verder mee kunt werken:

Zorg dat je bewust bent van je emoties

We zijn allemaal emotionele wezens, en iedere dag weer ervaren we honderden negatieve en positieve emoties. Al deze emoties kunnen ons stimuleren, of juist tegenhouden. Dit is sterk afhankelijk van hoe we met al die emoties om gaan.

In de ideale wereld zou je jezelf moeten leren om hier op de juiste manier mee om te gaan, waardoor een goede emotionele balans kan ontstaan.

Om je emoties onder controle te krijgen, moet je je hiervan eerst bewust worden. Haal eerst diep adem en tel tot tien, zodat je je emoties beter kunt begrijpen. Pas daarna kun je een mening ventileren of een oordeel uitspreken.

Door deze kleine oefening kan je lichaam voldoende zuurstof opnemen om uitputting te bestrijden. Het brengt harmonie in lichaam, geest en ziel.

Hou van jezelf, zoals je bent

Een andere (aanvullende) manier om emotionele uitputting te bestrijden is zelfacceptatie. Deze emotie moet beslist eerlijk zijn, en vooral compleet. Met andere woorden: Je moet de persoon die je nu bent accepteren en liefhebben, ook al zijn er dingen die je niet leuk vindt of (later) misschien wilt veranderen.

Het komt namelijk heel vaak voor dat mensen door het leven gaan met een negatieve denkwijze, en dus altijd kritisch zijn op henzelf over hoe ze er uit zien of over alles wat ze denken te missen in het leven. In veel van deze gevallen lopen deze personen helemaal leeg voor wat betreft energie, zonder dat ze weten hoe ze gelukkig zouden kunnen zijn.

Dit is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan. Voor veel mensen is volledige zelfacceptatie ontzettend moeilijk. In dat geval kun je een passende therapie overwegen. Hierin zijn heel veel mogelijkheden, en de resultaten zijn vaak heel verrassend. Op een positieve manier, natuurlijk!

Maak contact met jezelf

Ga eens heel kritisch nadenken over hoe je je acties, vaardigheden, en talenten kunt ontwikkelen om meer met jezelf in contact te komen.

Observeer jezelf en wees steeds zeer bewust van je emoties. Wees bewust van wat je denkt, en wat die gedachten je laten voelen. Wees je ook bewust van welke emoties zich openbaren bij bepaalde acties. Naar aanleiding van deze observatie wordt je jezelf meer bewust van je kwaliteiten. Zowel je sterke punten als je zwakkere punten.

Hiermee ontdek je de dingen waar gepassioneerd over bent, en waar je blij van wordt. Ook ontdek je de dingen waar je normaal gesproken wakker van ligt.

Hierdoor begrijp je beter wat je nodig hebt om jezelf te ontwikkelen en je doelen te bereiken om gelukkiger te worden zonder dat het je volledig uitput.

Als je tot op heden alléén maar de dingen gedaan hebt omdat anderen dat van je verwachten, is het een goede stap om je sociale kring eens kritisch onder de loep te nemen. Vergeet beslist niet dat jij het centrum bent van JOUW leven, en dat jij de enige persoon bent waaraan je verantwoording schuldig bent.

Wees dankbaar

Eén van de grote oorzaken van emotionele uitputting is het constant klagen over alles wat je niet hebt, over alles wat zou willen hebben, en over alles wat je hebt maar wat je niet leuk vindt. Kortom: Niks is goed!

Als je je emotionele energie terug wilt krijgen, is het van groot belang om deze gedachten om te zetten in dankbaarheid. Diepe en nederige dankbaarheid.

Hoewel dit klinkt als een goedkope filosofie, is het een realiteit dat het veranderen van je perspectief je emotie zal beïnvloeden.

Zelfs als het allemaal even niet meezit, en je hele leven alleen maar negatieve aspecten lijkt te hebben, is het altijd mogelijk om iets positiefs te vinden!

Wanneer was het de laatste keer dat je tegen je partner zei “Ik hou van jou” ? Hebben jouw ouders de laatste tijd een “dankjewel” van jou gehoord? Het lijkt misschien onbeduidend, maar het is superbelangrijk!

Zoek een doel

Doorgaan met je leven, zonder dat je hierover gepassioneerd bent over wat je doet, is een basis van emotionele uitputting. Hierdoor heb je geen bewustzijn van het nut van alles wat je doet. Waar doe je het voor? Voor je werkgever?

Alleen maar denken aan het verleden, en aan alles wat je misschien ooit hebt gehad, of hebt bereikt, heeft geen zin. Het zal je alléén maar uitputten! In plaats daarvan moet je je richten op het heden en op je toekomst. Zoek een doel en concentreer je hierop. Onnodig te zeggen dat dit doel wel positief zou moeten zijn.

Dit vraagt hard werken: zoeken en ontdekken van je talenten, en eventueel nieuwe talenten ontwikkelen om uiteindelijk op de plaats te belanden waar je graag wilt zijn.

Dit is niet gemakkelijk. Het zal je bang maken, verwarring brengen en je onzeker maken. Maar als je dit kunt overwinnen, heb je véél meer bereikt dan alleen maar dat ene doel.

En dan nog dit…

Heb je alles goed kunnen volgen? Mocht je nog vragen hebben, dan kun je altijd even een berichtje achterlaten. Je krijgt dan zo spoedig mogelijk antwoord van mij.

Tsja, na het lezen van alle oplossingen, klinkt het allemaal heel erg mooi. Makkelijker gezegd dan gedaan. En daar ben ik het helemaal mee eens! Een snelle oplossing bestaat niet. Het vergt hard werken en eerlijk zijn tegenover jezelf en je omgeving.

Maar als je niks probeert, dan weet je in ieder geval zeker dat er niets gaat veranderen en dat je uiteindelijk overspannen gaat worden. Is dat wat je wilt?

Toegegeven, het is een lastig traject om uit dat diepe dal te klauteren. Voor de een gemakkelijker dan voor de ander.

Maar ik kan je hiermee verder helpen. Hoe?