Schuld en schaamte zijn niet nodig – Ik voel me schuldig en schaam me zo!

Schaam je nooit over wie je bent. Voel je nooit schuldig over wat je graag wilt. Schuld en schaamte zijn niet nodig. Zet dit gevoel om in zelfvertrouwen. Dat doe je zo:

De aanleiding van dit artikel over schuld en schaamte, was een vraag van een lezeres:

Ik voel me schuldig en ik schaam me zo.

“Beste Frank, Ik ben van nature nogal een angsthaas en doemdenker.
Ik ben voor de derde keer mama geworden, alleen is dit een nakomertje. Mijn twee andere kinderen zijn minimaal 7 jaar ouder. Ik denk constant:

Je hebt drie kinderen, Jezus! Dat is zoveel! Je hebt geen leven meer, want als ze ouder worden zijn er zoveel zorgen. Ik ga dit niet aankunnen! En vooral denk ik: “Ik pas niet in het perfecte plaatje van de maatschappij. Drie kinderen! Het perfecte plaatje is toch twee kids? Dat zie je meestal in films en reclame enzovoort…”

Ik voel mij schuldig en schaam me omdat ik het gevoel heb dat drie kinderen te veel zijn! Deze gedachten zijn toch waar? Hopelijk laat je iets weten. Met vriendelijke groet, S.”

Schuld en schaamte zijn niet nodig!

Zo, dat is een hoop stress – en eigenlijk voor niets! Na mijn persoonlijk antwoord aan de lezeres wil ik toch een paar dingen uit haar vraag oppakken, om hier dieper in te gaan op schuld en schaamte.

Want schuld en schaamte zijn overbodig – en niet nodig!

Laat me dit uitleggen:

Zijn je gedachten wel waar?

Gedachten zijn niet de waarheid. Een gedachte is bijna nooit een feit het is bijna altijd een mening. We zijn alleen zo in die mening gaan geloven, dat we denken dat het de waarheid is. Maar niets is minder waar!

Probeer voor jezelf te zien dat bijna elke gedachte gewoon een mening is. Die mening staat niet vast, die kun je veranderen. Als ik bijvoorbeeld denk dat ik dom of onaantrekkelijk ben, is dat dan een feit?

Is dat de waarheid?

Nee, natuurlijk niet! Het is slechts een mening waar ik in ben gaan geloven. Maar die mening kan ik altijd veranderen. Ik kan elke dag besluiten om iets anders te gaan denken. Iets waar ik me beter bij voel…

Voorkom dat je blijft rondhangen in negatieve gedachten. Want door te blijven piekeren, word je vanzelf een angsthaas of doemdenker. Dat geldt voor iedereen die te lang blijft piekeren.

Dus de gedachten die de lezeres beschreef, zijn niet de waarheid. En omdat ze niet de waarheid zijn, kunnen we ervoor kiezen ze te veranderen in positieve gedachten.

Want negatieve gedachten maken je onzeker – maar positieve gedachten geven je zelfvertrouwen!

Het perfecte plaatje bestaat niet, dus schaamte is overbodig.

Er is geen ideaalbeeld. Dat is een mythe. Het perfecte plaatje bestaat niet, hooguit in films, in de reclames of in de magazines die we zien. Als er maar één ideaalbeeld zou bestaan, dan zou iedereen datzelfde ideaalbeeld nastreven. Maar dat is natuurlijk niet zo. Ieder mens heeft weer andere voorkeuren.

Er is dus ook niet één perfect plaatje vanuit de maatschappij. Want de maatschappij bestaat uit ontelbare mensen en ieder mens heeft een ander idee over wat hij of zij wil. Dus als iemand zegt “Ik pas niet in het plaatje van de maatschappij”, dan is dat geen enkel probleem! Want DE maatschappij bestaat niet.

Waarom zou je moeten voldoen aan een ideaalbeeld?

Je hoeft niet te voldoen aan wat de maatschappij denkt. De maatschappij denkt helemaal niets over jou. Hooguit zijn er wat mensen die een mening hebben. Maar een mening is net als een neus: iedereen heeft er een. En we moeten die neus vooral in onze eigen zaken steken. Waarom zou je iets moeten doen met een mening die een ander over jou heeft? Dat is toch niet jouw verantwoordelijkheid?

In feite gaat het in dit verhaal van de lezeres ook niet over een mening van andere mensen. Ze projecteert haar eigen idee over een ideaalbeeld op wat andere mensen ook zouden kunnen vinden.

Maar klopt dat wel?

Wie heeft gelijk?

Jij hoeft bijvoorbeeld geen enkele voorkeur te hebben over het ideale aantal kinderen. Misschien vind je één te veel en misschien vind je vier te weinig, wie weet? Wie heeft gelijk? Niemand, natuurlijk! Het is maar een mening.

Dit projecteren doen wij mensen continu: We projecteren onze eigen ideeën op anderen – en geloven dat zij ook zo denken. Maar jij bent niet verantwoordelijk voor wat andere mensen denken. Je kunt niet eens je eigen gedachten onder controle houden, laat staan de gedachten van andere mensen! Dus laat het gewoon allemaal los en ga uit van wat je zelf wilt.

Voel je niet schuldig – je bent vrij om te doen wat je wilt.

Je bent vrij om te doen wat jou het meest gelukkig maakt. Misschien moesten we vroeger allemaal in de pas lopen van de dominee, pastoor, politicus of ouder. Maar tegenwoordig hebben we de vrijheid om te doen wat we zelf willen. Gelukkig maar! Er is niemand die je tegenhoudt te doen wat je graag wilt.

De enige persoon die ons tegenhoudt om te doen wat we graag willen… zijn we meestal zelf. We denken zelf dat we iets niet kunnen, we en projecteren die angst op andere mensen – en we geloven dat zij dat ook vinden.

Schuld en schaamte is niet nodig.

Dus schuld en schaamte is helemaal niet nodig. Het is in de meeste gevallen totaal overbodig dat je je schuldig voelt of dat je je schaamt. Als je echt enorm de wet overtreedt en andere mensen behandeld als voetvegen, dan is het misschien een ander verhaal. Dan zou je je misschien moeten schamen en heb je reden om je schuldig te voelen.

Maar voor de meeste mensen is dit gewoon niet het geval. De meeste mensen hebben goede bedoelingen en behandelen andere mensen ook goed. Ze doen hun best, houden zich aan de wet, houden rekening met andere mensen, enzovoort.

Dus waarom voelen we ons schuldig en schamen we ons?

Er is één groep die daar bovengemiddeld last van heeft:

Sociale mensen hebben vaker last van schuld en schaamte.

Het zijn vaak sociale mensen die last hebben van schuld en schaamte. Een psychopaat heeft geen last van schaamte, of voelt zich schuldig. Het zijn juist die fijne, sociale mensen – die voor iedereen het beste willen – die last hebben van schuld en schaamte.

Dit heeft natuurlijk alles te maken met de omgeving waarin je bent opgegroeid. Als er in jouw cultuur veel sociale controle is, dan heb je sneller last van schuld en schaamte. Als je ouders zich schuldig voelen of schamen, dan hebben ze dat waarschijnlijk óók op jou geprojecteerd. We worden allemaal beïnvloed door onze omgeving, onze cultuur en door de sociale kring waarmee we opgroeien.

De kern van schuld en schaamte.

Schuld en schaamte is een psychologisch mechanisme dat zorgt dat mensen rekening houden met andere mensen. Het is een soort overlevingsmechanisme. Zonder schuld en schaamte zouden we ons misschien totaal asociaal gedragen. Dus schuld en schaamte is een manier om je gedrag bij te sturen en te zorgen dat je rekening houdt met je omgeving.

Vandaar dat schuldgevoelens in een relatie vaak voorkomen. Bijna alle schuld en schaamte worden ervaren in relatie met en tot andere mensen.

Ga maar na bij jezelf. Je schaamt je altijd… ten opzichte van iemand anders, nietwaar?

Zoals gezegd voelen veel mensen zich onterecht schuldig. Ze schamen zich terwijl er geen reden voor is.

Vandaar deze boodschap:

Schaam je nooit voor wat jou gelukkig maakt!

Voel je nooit schuldig als je doet wat je graag wilt. Je kunt niet met iedereen rekening houden. Als je altijd doet wat andere mensen willen, dan doe je nooit wat je zelf wilt. Als je altijd ja zegt tegen anderen, zeg je dus altijd nee tegen jezelf. En dat is natuurlijk niet de bedoeling.

Als je denkt: “Ik voel me schuldig als ik nee zeg”, dan is dat misschien juist een reden om eens te oefenen met nee zeggen!

Een schuldgevoel verwerken hoeft niet als je schuldgevoel onterecht is.

Waar schamen mensen zich voor? Voor bijna alles. Ik schaamde me vroeger, omdat ik vond dat ik puntoren had. Het was een waanidee omdat ik veel te zelfbewust was als tiener. Kun je je voorstellen? Mijn oren zijn normaal, maar zelfs al zou ik eruitzien als Mr. Spock uit Star Trek, wie maakt het wat uit?

Waarom zou je je schamen voor hoe je eruit ziet? Er zijn toch mensen in alle maten en soorten? Gelukkig maar!

Schaam je nooit voor wat je wilt en wie je bent.

Schaam je nooit voor wie je bent, wat je wilt en hoe je eruit ziet. Het is zoals het is – en zo is het prima!

Dus laten we ervan uitgaan dat jij gewoon een prima mens bent. Stop je schuldig te voelen, stop je te schamen voor dingen die waarschijnlijk heel normaal zijn. Waar niets mis mee is. Waar je je zeker niet slecht over hoeft te voelen.

Begin met schuld en schaamte om te zetten in zelfacceptatie en zelfvertrouwen.

Van schuld en schaamte naar zelfacceptatie en zelfvertrouwen.

Geloof in jezelf. Accepteer jezelf, precies zoals je bent. Je bent prima en je hoeft niet te veranderen. Volg je eigen hart, want dat klopt. Houd rekening met je eigen wensen, uiteraard zonder andere mensen te benadelen. Soms moeten we kiezen voor wat ons gelukkig maakt. Soms moeten we loslaten wat de maatschappij daarvan zou vinden.

Want wat de maatschappij ergens van vindt, dat is maar een mening. Het is eigenlijk een stukje lucht dat je niet op kunt pakken. Maar wat jij jou gelukkig maakt, dat is tastbaar, dat is de werkelijkheid. Dus voel je goed over jezelf. Geloof in jezelf. Doe wat jou gelukkig maakt!

De volgende online cursus helpt je om jezelf te accepteren en je zelfvertrouwen te vergroten: