Ben jij emotioneel instabiel? Kom er nu achter!

Mensen die emotioneel instabiel zijn hebben moeite met het bewaren van hun emotionele evenwicht. Iemand met emotionele stabiliteit kan zich door tegenslagen en problemen heen worstelen. Iemand die emotioneel instabiel is daarentegen kan zelfs bij kleine problemen al veel spanning ervaren.

Wat is emotionele instabiliteit en hoe ontstaat het?

Emotioneel niet stabiel zijn kan verschillende oorzaken hebben. Enkele voorkomende oorzaken zijn:

• Stress,
• Overbelasting,
• Burn-out,
• Psychische aandoening (Bijv. borderline persoonlijkheidsstoornis)

Als je van jezelf vind dat je emotioneel instabiel bent is het dus raadzaam om naar de oorzaak op zoek te gaan.

Hoe kan je de oorzaak van emotionele instabiliteit vinden?

Dat is de hamvraag. Als je werkelijk geen idee hebt wat jouw instabiliteit heeft vorm gegeven is het beste om voldoende en goed te slapen (7 tot 8 uur), om voldoende beweging te krijgen (minimaal een uur per dag) en gezond te eten (liefst slechts één keer per week friet of andere vette hap). Vermijd of verminder koffie en probeer stressvolle situaties uit de weg te gaan.

Het klinkt niet heel speciaal, maar het is vaak wel een goede eerste stap om wat mogelijke oorzaken uit te sluiten.

Dit zal niet je instabiliteit opeens verminderen. Dus als je overvallen wordt door emoties, laat ze de vrije loop. Het doet je geen goed om je emoties op te kroppen. Geef even je emoties de ruimte, praat er met iemand over die je vertrouwd en pak dan weer je normale leven verder op.

Je kan de hulp van een huisarts inschakelen om jou te helpen met het vinden van de oorzaak.

Wat zijn de symptomen van emotionele instabiliteit?

Herken jij jezelf in de volgende stellingen?

• Ik heb sterke stemmingswisselingen.
• Ik reageer vaak impulsief en plotseling.
• Ik heb regelmatig woede-uitbarstingen of huilbuien.
• Ik reageer bijna dagelijks mijn emoties af op anderen of mijzelf.
• Ik reageer soms overdreven op kleine dingen.
• Ik begrijp niet waarom ik mij zo voel en waarom sommige emoties zo overweldigend zijn.
• Ik voel mij af en toe leeg, soms voel ik zelfs überhaupt heel weinig.
• Ik heb moeite met persoonlijke relaties door mijn emotionele toestand.
• Ik voel mij snel gekwetst of teleurgesteld.
• Ik voel mij onbegrepen door anderen.
• Ik ben onzeker en maak mezelf verwijten.
• Het beeld dat ik van mijzelf heb verandert vaak en snel.

Emotionele instabiliteit kan ervoor zorgen dat je onverwachts reageert op gebeurtenissen of personen. Sommige mensen die emotioneel niet stabiel zijn belanden in een depressie. Ze weten niet hoe ze om kunnen gaan met de instabiele emotionele toestand.

In sommige extreme gevallen kan instabiliteit zelfs leiden tot waanideeën, manisch gedrag en zelfs hallucinaties.

Schommelingen tussen emoties zijn tevens een veelvoorkomend symptoom. Het ene moment voel je je best oké, en opeens ben je verdrietig of boos. Soms reageer je wel normaal op gevoelens en andere keren kunnen ze enorm hard aankomen.

Als je emotioneel niet stabiel bent is het een enorme uitdaging om langere tijd een positief gevoel vast te houden. Je emoties slingeren je alle kanten op. Dit maakt het voor mensen uit je direct omgeving lastig om met je om te gaan. Dat klinkt wat dramatisch, maar wat ik bedoel is dat zij niet weten wat ze kunnen doen of wat ze wel en niet tegen je kunnen zeggen. Het is daarom het beste om open en eerlijk te zijn tegen je partner, vrienden en familie. Als zij weten wat er speelt kunnen ze er rekening mee houden. Dat maakt het makkelijker om te relativeren na een woede uitbarsting of een huilbui.

Als je deze symptomen herkent kan het goed zijn dat je emotioneel wat instabiel bent. Dat geef niet, er zijn zoveel mensen die hier last van hebben. Zo lang je maar weet wat je eraan kan doen.

Is het aangeboren of aangeleerd?

Niet iedereen is dus emotioneel stabiel. Je kan jezelf afvragen hoe dit komt; wordt je zo geboren of is het aangeleerd? Ik denk persoonlijk een beetje van beiden. Sommige mensen hebben van zichzelf een zelfverzekerd karakter en zijn wat evenwichtiger dan anderen. Dat neemt niet weg dat iemand die onzeker is niet zelfverzekerd kan worden.

Veelal is emotionele instabiliteit ook een product van je omgeving en eigen gedachten. Door jouw interpretatie van (vroegere) gebeurtenissen heb je misschien een toestand gecreëerd waarin je emoties snel schommelen. Misschien was dat vroeger – toen je nog klein was – zelfs een goed mechanisme. Het leven is nou eenmaal dynamisch en dingen veranderen. Je moet jezelf dit niet verwijten. Zolang je nu maar inziet dat je huidige gedachtegang en bijbehorende handelingen niet meer passen bij wat je wilt.

Het belangrijkste is; je kan je emotionele stabiliteit vergroten.

Hoe kan je emotionele stabiliteit vergroten?

Emotionele stabiliteit is onderdeel van de zogeheten Big Five. Dit is een persoonlijkheidsmodel dat algemeen bekend is onder psychologen. De Big Five bestaat uit vriendelijkheid, openheid, extraversie, consciëntieusheid en dus emotionele stabiliteit. Is het mogelijk om je karakter te veranderen en vormen?

Als je het mij vraag wel. Het is niet makkelijk, maar wel mogelijk. Wel is het zo dat hoe ouder je bent, hoe moeilijker het wordt. Bepaalde gedachtegangen na verloop van de jaren ingesleten, waardoor het lastiger wordt om het beeld van jezelf en de wereld te veranderen. Maar het is zeker mogelijk.

Door het uitvoeren van de volgende oefeningen zal je zien dat je meer emotionele stabiliteit kan verwerven. Daarnaast zal je zien dat je karakter iets zal veranderen; je wordt emotioneel stabieler. Naar verloop van tijd heb je zelfs voldoende stabiliteit opgebouwd om problemen onder ogen te zien die voorheen te zwaar of emotioneel belastend waren.

Evalueer je emoties

Het zijn niet de mensen die goed zijn in het negeren van hun emoties die stabiel zijn. Juist de mensen die hun emoties onder de loep leggen zijn degenen die het meest stabiel zijn. Word goed in het evalueren van je emoties en jouw gedrag. Onderzoek je gedachten en benader ze vanuit diverse perspectieven.

Enkele vragen die hierbij helpen zijn:

• Op welke manier kijk ik nu naar de situatie? Zijn er andere perspectieven?
• Ben ik objectief?
• Wat is het positieve aan deze situatie?

Zorg goed voor jezelf

De absolute basis voor een gezond, gebalanceerd leven: zorg goed voor jezelf. Dit geldt voor alle facetten van het leven: fysiek, sociaal-emotioneel, geestelijk en spiritueel.

Zorg goed voor je lichaam. Doe aan sport. Zorg voor voldoende beweging. Eet gezond, liefst maximaal één keer per week een vette hap. Slaap voldoende, toch zeker tussen de 7 en 8 uur per nacht. Als je lichaam niet goed verzorgd is, hoe kan je dan mentaal wel goed in je vel zitten? Pas wanneer je fysiek gezond bent wordt het mogelijk om je emoties onder controle te krijgen. Dit is één van de belangrijkste basisbehoeften.

Ook op spiritueel vlak moet je jezelf onderhouden. Zorg voor bronnen van inspiratie. Wees trouw aan je eigen waardes en ga op zoek naar je ware zelf. Dit is een pad datje de rest van je hele leven bewandeld. Met deze ontdekkingsreis ben je nooit klaar.

Zoek geestelijke ontwikkeling in de zin van scholing. Lees eens een goed boek. Stimuleer de geest en houd jezelf scherp.

Op sociaal-emotioneel vlak is het van belang dat je gezonde relaties met anderen onderhoud. Vriendschappen zijn belangrijk in het leven. Ga om met positieve mensen die hetzelfde in het leven staan als jij. Op de werkvloer is collegialiteit een belangrijke factor van werkplezier. Helaas wordt dit niet altijd ingezien door managers, dus is het aan jou en je collega’s om hier zelf verantwoording voor te dragen. Maak er met je collega’s wat leuks van.

Je emoties zijn niet zoals het weer

Geen mens ter wereld heeft invloed op het weer. Het kan regen. Het kan waaien. De zon kan schijnen of het kan vriezen. Het weer is zoals het is. In tegenstelling tot wat veel mensen denken hoeft dit niet het geval te zijn met je emoties. Je kan wel degelijk invloed uitoefenen op je emoties.

Neuro linguïstisch programmeren kan hier bijzonder behulpzaam bij zijn. Het begint met jezelf in een goede gemoedstoestand brengen. Geef jezelf even de tijd om je emoties de vrije loop te laten en claim dan de controle. Kies ervoor om energiek en fit te zijn. Kies voor een mentale toestand waar jij je goed bij voelt. Je bent niet overgeleverd aan je emoties.

Door anders te denken worden andere stoffen aangemaakt in je brein. Deze stoffen beïnvloeden direct jouw gemoedstoestand. Je hebt zelf het recht om te kiezen hoe jij je voelt. Je brein maakt onbewust keuzes en die keuzes beïnvloeden hoe jij je voelt. Maar jij bent uiteindelijk degene die je brein beheerst.

Wees geduldig. Alles gaat voorbij.

Niet is permanent. Dat klinkt wat zwartgallig, maar het is ook positief. Want ook negatieve gebeurtenissen gaan voorbij.

Dit is niet het beste advies, maar het is wel een optie die je hebt. Je kan wachten tot het overgaat. Denk maar eens terug aan je jonge jaren. Toen je nog een puber was had je waarschijnlijk ook regelmatig last van stemmingswisselingen. Wijsheid – en emotionele stabiliteit-  komt met de jaren. Hoe ouder je wordt hoe meer rust en kalmte je zal ervaren. Wees niet te streng voor jezelf.

Let wel op, als jouw emotionele onbalans wordt veroorzaakt door een psychische aandoening is dit juist niet wat je wilt doen. Dan moet je actie ondernemen om verandering teweeg te brengen.

De kernboodschap: als je er echt even helemaal doorheen zit wees dan geduldig en niet te streng voor jezelf. De volgende dag heb je misschien wel de moed en de kracht om aan jezelf te werken. Gun jezelf vandaag wat rust.

Zoek stabiliteit en balans op

Er is pas sprake van echte balans en stabiliteit als je hele leven een zekere mate van balans kent. Dat lijkt nu misschien nog heel ver weg.

Je kan je leven op verschillende manieren meer in balans brengen. Denk aan positieve sociale relaties, fysieke gezondheid en positieve emoties. De één beïnvloed en versterkt de ander.

Als je echt stabiel wilt worden kan je niet bepaalde gebieden uit je leven negeren. Alles is één geheel. Dat is soms moeilijk, want hoe kan je nou al de ballen in de lucht houden? Anderzijds schept het kansen. Heb je het op je werk heel druk? Ontspan dan met vrienden. Voel je je leeg van binnen? Breng dan de geest tot rust door een rondje te hardlopen.

Verander je gedachten, verander je leven

Stabiele mensen kunnen vaak hun gedachten goed ordenen. Dit is meestal geen aangeboren talent. Ook zij hebben dit moeten leren met veel vallen en opstaan. Probeer de juiste gedachten bij elkaar te stoppen. Neem niet de stress die je op het werk ervaart mee naar huis. Als het druk is op het werk, kies er dan bewust voor om dat niet mee te nemen in je privé leven. Je hele leven bestaat uit een geheel van momenten en activiteiten. Een paar akelige, nare momenten zouden niet de rest van je leven moeten beïnvloeden. Als je een slechte dag op kantoor hebt betekent niet dat je dat slecht is. Thuis kun je er bewust voor kiezen om gelukkig te zijn.

Kies er voor om anders tegen dingen aan te kijken. Leer te relativeren en accepteren. Bedenk voor jezelf wat de dingen zijn die bij jou emoties triggeren? Wat zijn de oorzaken van heftige reacties? Wat zijn in jouw leven stressvolle situaties?

Je kan namelijk stress niet vermijden als je niet weet waar je stress van krijgt.

Zie geen problemen, zie kansen

Werk aan je veerkracht. Zelfverzekerde, stabiele mensen hebben vaak een enorme veerkracht. Het is niet zo dat zij minder problemen hebben, het is de manier waarop zij met problemen omgaan. Laat je niet uit het veld slaan door het leven. Grijp je problemen aan en vorm ze om tot kansen.

Hoe makkelijk is het om te klagen en te mopperen. Je hoeft dan geen actie te ondernemen en je krijgt waarschijnlijk nog sympathie en medelijden van de mensen om je heen ook. Dat is de makkelijke uitweg. Maar het onkruid negeren heeft geen zin. Je moet juist het onkruid grijpen en met wortel en al verwijderen.

Het zal zwaar zijn en er is veel doorzettingsvermogen voor nodig. Neem zelf de verantwoordelijkheid voor verandering in jouw leven. Doet er zich een probleem voor? Vraag je af wat je van deze situatie kan of hebt geleerd. Zie alles als een kans om te groeien.

Iedereen heeft problemen, maar iedereen gaat er anders mee om.

Kies voor positief denken

Als je omgaat met negatieve mensen zal je zelf ook negatief worden. Positief denken leidt tot positief handelen. En vaak leidt positief handelen tot een positieve uitkomst. Het is een self-fulfilling prophecy.

Immers, hoe gelukkiger je bent hoe makkelijker het is om dingen los te laten en van je af te laten glijden.

Denk bij jezelf na hoe je meer positiviteit in je leven toe kan laten. Ga je om met positievelingen of pessimisten? Klaag je veel of onderneem je actie? Hoe vaak lach je per dag? Hoe serieus neem je het leven?

Hanteer een ander perspectief

Meer dan de helft van de tijd zijn we als mensen bezig om gebeurtenissen uit het verleden opnieuw af te spelen. We piekeren over wat we hadden moeten doen. We zien haarscherp wat er gebeurde en hoe we ons voelden. Voor je het weet wordt je hier helemaal door geabsorbeerd en blijf je in een negatieve sfeer hangen.

De volgende keer dat je teruggaat naar het verleden, benader de situatie dan vanuit een ander perspectief. Hoe je destijds handelde, was dat zo wel zo slecht? Of deed je gewoon wat je toentertijd dacht dat het beste was?

Wees niet te streng voor jezelf. Leer van je fouten, maar weet dat fouten maken menselijk is.

Praat met anderen

Een sociaal netwerk is erg belangrijk. Mensen zijn emotionele wezens, relaties zijn broodnodig. Met een sterk sociaal netwerk om je heen weet je zeker dat er mensen zijn waarop je kan bouwen. Je kan je problemen met hen delen en zij kunnen je steunen als het tegenzit. Andersom werkt het ook, als mensen in jouw netwerk problemen hebben kan jij hen helpen. Dit helpt jou om te relativeren, je bent niet de enige met problemen en moeilijkheden.

Emoties opkroppen is zelden (of nooit) de oplossing. Je hart luchten bij iemand die je vertrouwd kan een last van je afhalen. Het is niet de bedoeling om dagelijks of wekelijks te klagen bij iemand. Zinvolle, opbouwende gesprekken zijn een goede uitlaatklep voor je emoties.

Omring jezelf met stabiliteit

Ken je de uitspraak: je bent het gemiddelde van de 5 mensen die je het meest om je heen hebt?

Als je zelf niet zo emotioneel stabiel bent, zoek dan mensen op die dat wel zijn. Je sociaal netwerk moet een positieve invloed op je hebben. Als je veel omgaat met mensen die klagen, ga je zelf ook klagen. Bevrijd jezelf van pessimisten en klagers. Zulke personen vreten energie. Je voelt je leeg en ellendig als je bij ze in de buurt bent. Als je daarentegen veel omgaat met mensen die gelukkig zijn wordt je vaak zelf ook gelukkiger.

Zoek de mensen op waar je wat van kan leren. Vraag hoe zij zichzelf en de wereld zien. Welke gedachtes hebben ze? Welk gedrag vertonen ze?

Ik ben van mening dat je van iedereen wat kan leren. Ieder mens heeft een uniek perspectief op de wereld. Dat wil niet zeggen dat wat voor de ander werkt ook voor jou werkt, maar het maakt alles wel interessant. Elk gesprek biedt de mogelijkheid om iets nieuws te leren.

Doe aan mindfulness

Mindfulness is een krachtig middel om meer evenwicht te krijgen in je leven. Alleen al bewuste aandacht hebben voor je emoties maakt je al een stabieler mens. Wees bewust van jezelf. En wees niet te streng, voor jezelf en anderen.

Een effectieve manier om mindfulness te introduceren in jouw leven is meditatie. Bovendien, je hebt er niks speciaals voor nodig. Ga zitten of liggen. Haal een paar keer diep adem. Sluit je ogen. Richt je aandacht kort op je lichaam. Wat voel je? Is er spanning, of juist ontspanning? Verleg nu je aandacht naar je ademhaling. Tel elke keer dat je inademt en uitademt. Doe dit tot je bij de tien bent en begin dan weer bij nul met tellen. Zet van tevoren een timer voor 6 minuten en doe langzaam je ogen weer open zodra de timer afgaat.

Een meditatie is eigenlijk een soort pauze. Je hebt even de tijd om naar jezelf te kijken en stil te staan bij je gevoelens en emoties. Dit helpt je om vervolgens weer het grotere geheel te zien, wat relativeren en accepteren een stuk makkelijker maakt.

Van machteloos naar zelfstandig

Hoeveel controle denk je dat je hebt over je leven?

Gek genoeg denken sommige mensen dat ze alle controle over hun leven hebben, terwijl anderen het gevoel hebben dat ze compleet machteloos zijn. Wat geloof jij?

Ik denk dat we over het algemeen 90% van ons leven kunnen beïnvloeden. Maar vaak zijn we zo druk bezig met die 10% die we niet kunnen beïnvloeden, dat die 10% gigantische proporties aanneemt en on hele leven in beslag neemt.

Problemen, obstakels en uitdagingen zijn onvermijdelijk in het leven. Zodra je inziet dat jij zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk zal er veel veranderen. Het is tijd om in actie te komen. Het is tijd om te stoppen met klagen en de schouders eronder te zetten. Jouw gedrag heeft wel degelijk invloed op jouw gemoedstoestand. Je hebt meer controle over je emoties en je leven dan dat je denkt. Dit komt vermoedelijk doordat je bepaalde dingen geleerd hebt en die dingen zijn nu automatismen en gedrag geworden. Hoog tijd om je huidige denkwijzen en patronen eens onder de loep te leggen. Is je denkwijze en gedrag nog wel het beste voor je huidige situatie?

Geef iemand anders niet de controle over jouw leven. Maak zelf keuzes.