Uitstelgedrag en de types uitstellers: herken jij jezelf?

Uitstelgedrag kan voor veel stress zorgen. Ik ben op onderzoek gegaan naar wat uitstelgedrag veroorzaakt en waarom mensen überhaupt uitstellen. Lees snel verder en leer hoe jij je uitstelgedrag kan overwinnen. 

Wat is uitstelgedrag?

Je weet wat je moet doen, maar beginnen is zo moeilijk. Zelfs met een helder doel voor ogen kan het moeilijk zijn om te starten.

Uitstelgedrag betekent dat je gedrag vertoont waarbij je zaken voor je uitschuift. Je begint niet. Soms kan het nuttig zijn om zaken niet te doen. Maar vaak levert uitstellen van zaken stress en onrust op. Je snapt dat uitstelgedrag een probleem is zodra je met deadlines te maken hebt. Je moet dan dingen doen, uitstellen is geen optie.

De wetenschap achter uitstelgedrag

Het tegenovergestelde van uitstellen is.. actie ondernemen. En om te starten moeten we gemotiveerd zijn. Er moet aan ons getrokken of geduwd worden. Dat wil zeggen, we worden extrinsiek gemotiveerd (beloning, status,..) of intrinsiek gemotiveerd (zelfwaardering). Als de motivatie groot genoeg is zullen we eerder starten. Maar zelfs met genoeg motivatie kan het lastig zijn om te beginnen. Je mist namelijk een systeem dat je kunt benutten.

Motivatie is het ‘waarom’, het systeem is het ‘hoe’. Een systeem kan je helpen om discipline te kweken. Het helpt om structuur aan te brengen in je werk. Een solide systeem helpt je om te bepalen waar en wanneer je gaat werken aan specifieke taken.

Met de juiste motivatie en een solide systeem is het enige ontbrekende ingrediënt: discipline. Zoals je kunt raden is het makkelijker om discipline te hebben als het gaat om dingen waar je intrinsiek voor gemotiveerd bent. De drang om iets voor elkaar te krijgen komt van binnenuit. Dit maakt het makkelijker om door te zetten.

Dus de ingrediënten om tot actie over te gaan zijn: motivatie, een systeem en discipline. Daarnaast zijn er nog een aantal factoren die van invloed zijn op jouw uitstelgedrag, dit zijn:

• Verwachting: Hoe groot verwacht jij dat je de taak met succes kunt afronden? ‘Verwachting’ gaat over jouw zelfvertrouwen.
• Waarde: Hoe groter de waarde van de uitkomst, des te groter de motivatie om te starten.
• Impulsiviteit: Ben je van jezelf geneigd om dingen voor je uit te schuiven?
• Vertraging: Hoe meer tijd je hebt om iets te voltooien, des te langer zul je wachten voordat je start.

Verderop in dit artikel deel ik mijn systeem met jou. Zodat jij, vanaf vandaag al, kan starten met actie ondernemen. Zeg maar vast vaarwel tegen uitstelgedrag.

Waarom levert uitstelgedrag stress op?

Uitstelgedrag heeft vaak tot gevolg dat we stress of spanning ervaren. Je hebt enorm lang een taak voor je uitgeschoven, en nu moet je toch écht beginnen. De stress vlak voor een deadline is vaak het grootst.

Uitstelgedrag kan leiden tot:

• Teleurstelling,
• Stress,
• Schuldgevoelens,
• Spijt,
• Somberheid en moedeloosheid.

Als uitstelgedrag zoveel stress en spanning oplevert, waarom doen we het dan?

Om die vraag te beantwoorden duiken we weer de theorie in. Uitstelgedrag is namelijk aangeleerd gedrag. Niemand is meteen bij de geboorte een ‘uitsteller’. Ergens in je leven kom je erachter dat het iets oplevert als je dingen niet doet. Langzaam maar zeker wordt dit gedrag een patroon. Voor je het weet zit het in je routine en is het onderdeel geworden van wie je bent.

Uitstelgedrag komt voort uit een innerlijk conflict: Je wilt iets gaan doen, maar op het moment dat je het wilt doen heb je er eigenlijk geen zin in. Vaak heb je wel de mentale energie om de taak te voltooien, maar dat wil nog niet zeggen dat je daarom vanzelf tot actie overgaat.

Dit innerlijke conflict komt bestand door twee dingen: het vermijden van angst en beschermen van het ego – je gevoel van eigenwaarde.

Als je uitstelt kan je geen fouten maken, in die zin helpt het je met het voorkomen van angst. Je kan niet falen als je ook niet begint. Anderzijds kan je dus ook niet voor schut komen te staan als je niet begint. Het helpt dus om je gevoel van eigenwaarde te beschermen.

Daarnaast hebben uitstellers vaak een aantal zaken gemeen met elkaar. Over het algemeen kunnen uitstellers de neiging om dingen uit te stellen niet weerstaan. Ze geven makkelijk toe aan deze verleiding. Vaak voelt men zich hierdoor onzeker, waardeloos of schuldig. Daarnaast wordt uitstelgedrag gerationaliseerd. Dat wil zeggen dat je probeert goed te praten dat je uitstelgedrag vertoond. Er is altijd wel een factor te benoemen die de uitsteller een excuus geeft. Je had bijvoorbeeld meerdere dingen te doen, of je voelde je niet zo fit. En ga zo maar door. Dit rationaliseren van uitstelgedrag wordt vermijdingsgedrag genoemd.

Uitstelgedrag werkt verlammend. Men kan zichzelf niet aansporen tot actie. Dit kan ertoe leiden dat iemand die capabel en intelligent is niet het beste uit zichzelf haalt. Hiermee ontstaat een ‘self fulfilling prophecy’; je begint niet aan een taak omdat je dan kan falen, en omdat je niks doet wordt je eigenwaarde lager. Deze gedachten houden zo zichzelf in stand.

Uitstellen levert veelal een korte termijn voordeel op: het vermindert tijdelijk stress en angst. Je gevoel van eigenwaarde wordt – eventjes – niet bedreigd en je maakt geen kans om te falen.

Type uitstellers

Je kunt uitstelgedrag opsplitsen in twee categorieën:

• Perfectionisme, (faal)angst en overbezorgdheid
• Gebrek aan interne sturing en zelfdiscipline

Als je deze categorieën verder uitdiept ontstaan verschillende soorten uitstellers.

Dit zijn de typen uitstellers:

1. De Perfectionist
2. De Uitdager
3. De Dromer
4. De Adrenalinezoeker
5. De Overwerker
6. De Piekeraar

1. De Perfectionist

De perfectionist heeft oog voor detail, alles moet tot in de puntjes kloppen. De perfectionist heeft extreem hoge verwachtingen van zichzelf en anderen. Perfectionisten zijn bang om te falen. Hun gevoel van eigenwaarde is direct gekoppeld aan hun prestaties.

Door zelf obstakels op te leggen, zoals te laat beginnen, kan een Perfectionist iets anders de schuld geven van zijn of haar ‘tekortkoming’. Dit noem je ‘self handicapping’. De Perfectionist heeft moeite met beginnen aan taken, maar ook met afronden. Iets is immers nooit perfect. Dit kan leiden tot eindeloos verbeteren of aanvullen.

Uitspraken van de Perfectionist

Typische uitspraken van de Perfectionist zijn:“Ik moet alles zelf doen, anders kom ik zwak over.”“Middelmatig is niet goed genoeg, het moet beter.”“Er is slechts één oplossing, en die moet en zal ik vinden.”

Kracht van de perfectionist

De kracht van de Perfectionist schuilt hem in het feit dat hij of zij oog heeft voor detail. Iemand met neiging tot perfectionisme gaat uiterst grondig te werk. Dit type uitstellers is vaak enorm goed in het maken van planning.

Valkuilen van de perfectionist

De valkuilen van de Perfectionist zijn dat hij eigenwaarde koppelt aan prestaties. Zo wordt een onrealistische verwachting geschept die onhaalbaar is. Falen wordt gezien als iets slechts. Het leidt tot schaamte en schuldgevoelens. De Perfectionist ziet veel dingen die moeten gebeuren in het leven als een last. Dit belemmert het gevoel van genieten in het leven.

Ontstaan van de Perfectionist

Perfectionisme ontstaat in de jeugd. Veelal komen Perfectionisten voor in gezinnen waar presteren de enige manier is om liefde te ontvangen van de ouders. De angst om niet aan verwachtingen van ouders te voldoen is vaak de aanleiding tot perfectionistisch gedrag.“Oh je hebt een 7,5? Dat is ook goed, maar het kan beter.” “Je bent nou eenmaal geen genie, je bent gewoon gemiddeld.” Dergelijke uitspraken kunnen ertoe leiden dat het kind de rest van zijn leven zijn best doen om zich te bewijzen richting de ouders en andere belangrijke personen in zijn of haar leven. Zoals je snapt vormt dit een grote belemmering in het leven.

Uitstelgedrag overwinnen als Perfectionist

• Probeer uitstekend werk af te leveren, in plaats van perfect werk.
• Je kan de wereld niet veranderen, verander jezelf.
• Als je moeite hebt om aan een taak te beginnen zoek dan niet naar de beste oplossing, zoek naar de makkelijkste oplossing.
• Perfectie bestaat niet. Wat is perfect? Dat is voor iedereen weer anders. Dingen ‘perfect’ willen doen is daarom een kansloze onderneming.
• Richt je op realistische uitkomsten in plaats van op ideale uitkomsten.
• Reken jezelf af op de moeite die je in iets hebt gestoken, niet op het uiteindelijke resultaat.
• Denk niet in termen van ‘alles-of-niets’ en ‘winnen-of-verliezen’.
• Als je praat spreek dan in termen van ‘Ik wil..” in plaats van “Ik moet..”.
• Vraag gerust anderen om je te helpen. Doe je best om goed samen te werken en te delegeren. Vele handen maken licht werk.
• Durf fouten te maken. Al snel zul je zien dat er dan niks rampzaligs gebeurd.

2. De Uitdager

Bij de Uitdager is het zo dat hij of zijn het gevoel van eigenwaarde koppelt aan de mate waarin hij of zij autonoom kan werken. Dit leidt tot een behoefte om gemaakte afspraken niet na te komen. De Uitdager neemt graag zelf beslissingen. De Uitdager voelt weerstand voor iedereen die hem zegt wat hij wel of niet moet doen. Uitstellen wordt door de Uitdager ingezet als een vorm van protest. De Uitdager is zodoende ook wel bekend als De Rebel. De Uitdager krijgt soms een goed gevoel van iets beloven aan iemand; de Uitdager wordt op dat moment gewaardeerd door de ander. Maar zodra de taak moet worden uitgevoerd gaat de Uitdager zich afvragen waarom hij dit eigenlijk zou doen. Pas dan gaat de Uitdager weigeren en uitstellen.

Uitspraken van de Uitdager

Typische uitspraken van de Uitdager zijn:“Ik bepaal zelf wel wat ik doe!”“Zeg me niet wat ik wel en niet kan.”

Kracht van de Uitdager

De Uitdager heeft veel energie en kracht. Als deze energie doelgericht wordt ingezet is de Uitdager uitstekend in het bereiken van zijn of haar doelen.

Valkuilen van de Uitdager

Uitdagers hebben moeite met het formuleren van doelen die zij zelf willen. Ze zien de wereld vooral in termen van wat anderen van hen willen of verwachten. Uitdagers minachten autoriteit. Desondanks zullen ze in het begin vaak instemmen met iets dat van hem wordt gevraagd, pas later zullen ze uitstellen als vorm van protest. Uitdagers moeten ervoor oppassen dat ze geen pessimistische houding aannemen. Dit zou hun kracht en energie wegnemen die hen juist zo doeltreffend maakt.

Ontstaan van de Uitdager

De Uitdager ontstaat in de jeugd, zodra het kind zijn eigen autonomie en onafhankelijkheid leert kennen. Ouders die hiermee niet kunnen omgaan versterken de groei van de Uitdager. Door overmatige structuur en regels wordt de rebel in het kind wakker. Als het kind verzet biedt worden er juist nog meer regels en structuur toegevoegd, dus daarmee krijgt het kind zijn zin niet. Dus zegt het kind ‘ja’, maar doet het ‘nee.’ Uitstellen wordt gebruikt als een vorm van stil protest, het kind gebruikt het om te laten zien dat het een eigen wil heeft.

Uitstelgedrag overwinnen als Uitdager

• Ga bij jezelf ten rade; Tegen wie richt je je verzet? En waarom?Wat had dit voor gevolgen? Zowel voor jezelf als voor anderen.
• Hoe beïnvloedt jouw gedrag je relaties met anderen?
• Zijn er alternatieven? Waarmee je aan de verwachten van anderen kunt voldoen, zonder dat je jezelf er minder
• door voelt. Zoek bij alles wat je doet naar alternatieven en denk ik termen van ‘winnen-winnen’.
• Denk bij jezelf na wat je echt belangrijk vindt. Is het het waard om je hiertegen te verzetten of er ruzie over te maken?
• Zeg wat je meent en doe wat je zegt. Als je iets niet wilt doen, zeg het dan eerlijk en op assertieve wijze. Kom voor jezelf op zonder de ander te schaden.
• Vermijd woordgebruik dat duidt op het aanwijzen van een schuldige.
• Probeer jezelf niet in de verdediging te drukken. Probeer daarentegen ook niet confronterende te klinken.
• Als je eenmaal een beslissing hebt genomen, blijf daar dan bij.
• Werk met anderen samen, in plaats van ze tegen te werken.
• Doe af en toe dingen voor jezelf, omdat jij daar blij van wordt.

3. De Dromer

De Dromer is bezig met dagdromen over plannen en uitdagingen. De Dromer ziet voor zich wat hij graag zou willen doen en bereiken. Maar daar blijft hij dan ook vaak hangen, hij gaat niet over tot actie. De Dromer heeft moeite met het maken van een plan van aanpak en het uitdenken van de werkzaamheden die voltooid moeten worden voordat het plan werkelijkheid is. Dromers blijven liever in gedachten in hun fantasiewereld.

Uitspraken van de Dromer

Typische uitspraken van de Dromer zijn:“Het komt vanzelf wel goed.”“Ik wou dat graag doen. Binnenkort zal ik er echt mee aan de slag.”

Kracht van de Dromer

Dromers hebben een grote kracht in handen, namelijk de kracht om te ontdekken wat zij belangrijk vinden. Uit elke droom kan iets worden herleid, zoals wensen of verlangens. Dit kan Dromers helpen om hun doelen concreet te maken. En dat is vaak stap één voordat er actie wordt ondernomen. Daarnaast kan een Dromer in een groep voor rust zorgen. Door te praten in termen als ‘Het komt allemaal goed’ kan de kalmte bewaard blijven in een groep, zelfs onder een deadline.

Valkuilen van de Dromer

De Dromers houdt er niet van om zich bezig te houden met alledaagse taken. Hij of zij droomt liever weg terwijl hij grootse ideeën uitdenkt. Dit kan ertoe leiden dat de Dromer een passieve houding aanneemt. De passieve houding van de Dromer belemmert dit het vermogen om in actie te komen. Dromers hechten grote waarde aan plezier en gemak. Zelfs in zo’n grote mate dat ze alles wat ongemakkelijk is uit de weg gaan. Dromers vinden het moeilijk om zich op details te oriënteren, dit laten zij graag over aan anderen. Net als het uitvoeren van specifieke taken.

Ontstaan van de Dromer

Dromers ontstaan in gezinnen waar je als kind niet leert overleven in de ‘echte’ wereld. Vaak werd je met van alles geholpen, zodat inderdaad alles vanzelf goed kwam. Of je ouders hadden moeite met hun eigen succes. Je leerde van hen dat het toch niet uitmaakt wat je doet, het heeft geen zin. Zo leer je in je jeugd dat dingen niet doen en passief afwachten hetzelfde effect heeft als je het vuur uit de sloffen lopen.

Uitstelgedrag overwinnen als Dromer

• Welke fantasie heb je die je nooit hebt waargemaakt?
• Wanneer heb je taken wel afgemaakt, maar onnodig veel tijd en energie verspilt door te dagdromen over de uitkomsten?
• Je actief inzetten om je doelen te bereiken vergroot je zelfvertrouwen en zelfwaarde.
• Weerhoud jezelf ervan om een fantasiewereld te creëren die niet overeenkomt met de echte wereld. Het is slechts een vage scheiding tussen jouw fantasiewereld en de echte wereld. Jouw fantasie kan je ervan weerhouden om actie te ondernemen in de echte wereld.
• Leer jezelf aan om te denken in termen van de 4W’s: Wat, Wanneer, met Wie en Waarom? Ook ‘Hoe’ hoort in dit rijtje thuis. Stel jezelf vragen als: Wat ga ik doen? Wanneer ga ik het doen? Met wie ga ik het doen? Waarom ga ik het doen? En hoe ga ik het doen? Dit verlaagt de drempel om tot actie over te gaan.
• Gebruik woorden als “Ik ga” en “Ik zal” en plaats van “Ik wou”.
• Vermijd woorden zoals “ooit” en “binnenkort”, maak ze specifiek.
• Zorg voor meer interactie met andere mensen.
• Hanteer een actieve stijl in je communicatie.
• Leer een agenda en planning te gebruiken.
• Plan elke dag minimaal één speciale taak die je van jezelf moet voltooien. Plan ook de gewone, dagelijkse taken in.
• Doe meer actieve dingen. Dus ga fitnessen in plaats van TV kijken.

4. De Adrenalinezoeker

Adrenalinezoekers krijgen energie van noodsituaties en chaos. Ze hebben een allergie voor saaiheid en zoeken daarom altijd spanning op. Je zult je nooit vervelen in de buurt van een Adrenalinezoeker. Ze krijgen een kick van dingen op het laatste moment doen, het is een verslaving. Ze zijn verslaafd aan de sensatie van in het oog van de storm belanden. Om de mouwen op te stropen en de held uit te hangen.

Uitspraken van de Adrenalinezoeker

Typische uitspraken van Adrenalinezoekers zijn:“Onder druk werk ik het beste.”“Ik heb nog zoveel te doen.”

Kracht van de Adrenalinezoeker

Als Adrenalinezoeker heb je een enorme bron van moed. Deze personen zijn niet bang voor een uitdaging. De Adrenalinezoeker gaat zelfs de strijd aan met de tijd. Dus als er een realistische planning is kan een Adrenalinezoeker een waardevolle bondgenoot zijn om een project op tijd te voltooien.

Valkuilen van de Adrenalinezoeker

Deze soort uitsteller stelt taken tot het allerlaatste uit. Pas dan storten ze zich volledig op de taak. Maar de taak is op dat moment nog nauwelijks fatsoenlijk te voltooien met reële inspanningen. Adrenalinezoekers hebben de neiging om alles te dramatiseren. Op deze manier zetten ze zichzelf op een voetstuk, ze hangen de held uit en daar krijgen ze een goed gevoel van. De Adrenalinezoeker houdt niet van saaie dingen. Alles wat geen noodsituatie is kan niet lang genoeg de aandacht van de Adrenalinezoeker vasthouden om hem of haar de taak te laten voltooien. Er ontbreekt een innerlijke motivatie. De enige doorslaggevende motivator die de Adrenalinezoeker heeft is het gevoel dat hij krijgt van de dingen op het laatste moment oplossen.

Ontstaan van de Adrenalinezoeker

De Adrenalinezoeker gebruikt uitstellen om zichzelf te onderscheiden, net als de Uitdager. De Adrenalinezoeker zegt als het ware: “We doen het op mijn manier, op het laatste moment en niet anders.” De adrenaline rush die vrijkomt bij een crisis is bij dit type uitstellers omgeslagen in een verslaving. Ze hebben de adrenaline nodig om zich levend te voelen.

Uitstelgedrag overwinnen als Adrenalinezoeker

• Probeer je een situatie voor de geest te halen die je tot het laatst mogelijke uitstelde. Waarom deed je dat? Hoe voelde je je daarbij? En wat voor invloed heeft dit op je relaties met anderen?
• Motiveer jezelf voordat je aan iets begint. Zoek naar andere motivatie dan stress, denk bijvoorbeeld aan hoe je dit voor jezelf leuk kan maken, hoe je hiervan kan leren of hoe jij je hierdoor beter kan voelen.
• Wees realistisch over hoe je nadenkt over dingen.
• Vermijd overgedramatiseerd taalgebruik.
• Vermijd taalgebruik waarmee je je in groepen neerzet als incapabel of slachtoffer.
• Houd bij wanneer je met crises te maken hebt en vraag jezelf af wanneer het een crisis werd en waarom. Heeft het te maken omdat je het eerst geen aandacht gaf?
• Bedenk manieren waarop jij kan voorkomen dat zaken crises worden.
• Onderneem activiteiten waarvan je bloed sneller gaat stromen, zoals sporten. Zo krijg je op een gezonde manier je adrenaline rush.
• Bedenk bij een saaie taak hoe je die kan omvormen tot iets leuks.

5. De Overwerker

Overwerkers voelen zich gerespecteerd en capabel als zij ‘ja’ zeggen. Zij zeggen volmondig ‘ja’ als hen iets wordt gevraagd, ook als dit betekent dat hun eigen wensen of verlangens worden ondergesneeuwd. De Overwerker is erg sociaal en daardoor een goede vriend(in). Doordat de Overwerker tegen alles ‘ja’ zegt heeft hij vrijwel altijd te weinig tijd om alles te kunnen voltooien. Dit type uitstellers is altijd bezig, dus wat stellen ze dan uit? Je raad het misschien al: hun eigen wensen en behoeften.

Uitspraken van de Overwerker

De Overwerker herken je aan de volgende uitspraken:“Ik moet dit eerst afmaken.”“Ik doe eerst dingen voor een ander, dan voor mijzelf.”

Kracht van de Overwerker

Het ontbreekt de Overwerker niet aan energie en inzet. Met een realistische planning kan de Overwerker bergen verzetten. Overwerkers zijn vaak erg sociaal, het zijn goede vrienden die doen wat ze zeggen.

Valkuilen van de Overwerker

Dit type uitsteller heeft last van een laag gevoel van eigenwaarde en weinig zelfvertrouwen. Daarom neemt hij of zij zoveel hooi op de vork, om gewaardeerd te worden. Doordat de Overwerker zoveel te doen heeft wordt het lastig om prioriteiten aan te brengen. Hierdoor wordt het moeilijk om een goede planning te maken. Daarnaast heeft de Overwerker gebrek aan zelfdiscipline, zeker als het gaat om eigen dromen en wensen. Tijd voor zichzelf neemt de Overwerker niet. Ze voelen zich dan schuldig of schamen zich.

Ontstaan van de Overwerker

De Overwerker ontstaat in gezinnen waar niet wordt geleerd om prioriteiten te stellen, te organiseren of beslissingen te nemen. Ook kan het zijn dat je op jonge leeftijd al veel verantwoordelijkheden op je nam. Vaak zien we dit terug bij de oudste uit een gezin, die dan de zorg voor jongere broertjes en zusjes op zich neemt. Je ouders zullen dit prettig hebben gevonden en moedigden je waarschijnlijk aan. Zodoende leerde je dat je liefde ontvangt als je dingen doet voor een ander. Dit maakt het zeggen van nee een stuk moeilijker als iemand iets aan je vraagt. Je was bang om dan de waardering of liefde van de ander kwijt te raken.

Uitstelgedrag overwinnen als Overwerker

• Wanneer ronde je voor het laatste een taak af waarbij je meer deed dan je hoefde? En waarom?
• Erken je grenzen. Er is niemand ter wereld die alles kan. Superman bestaat niet.
• Wat wil jij doen? Wat vind jij belangrijk? Stel de juiste prioriteiten.
• Leun niet op anderen voor goedkeuring. Doe ook dingen waar jij blij van wordt.
• Leer om ‘nee’ te zeggen, zowel tegen onbekenden als bekenden.
• Neem niet de slachtofferrol aan in een gesprek met een ander.
• Gebruik termen als “Ik wil..” in plaats van “Ik zou moeten..”
• Praat over keuzes die je hebt, in plaats van het te zien als verplichtingen.
• Houd een dag lang de dingen bij die je doet. Streep aan het einde van de dag de dingen door die je niet meer wilt doen en noteer de dingen die je wel wilt doen. Voeg ook ontspannende, leuke dingen toe. Bekijk nu de lijst die over is. Is dit een dagindeling waar je tevreden mee bent?

6. De Piekeraar

De Piekeraar is een uitsteller die vooral het nemen van beslissingen uitstelt. De Piekeraar heeft een ongekende angst voor het onbekende. Hij heeft liever een bekende situatie, dan een situatie die veranderd. Je weet immers nooit wat er dan zal gebeuren, denkt de Piekeraar. Een gebrek aan zelfvertrouwen is vaak de reden dat de Piekeraar geen besluiten durft te nemen. En als hij dan eindelijk een besluit neemt, dan is er geen commitment, zodat de Piekeraar nog alle kanten op kan als het anders uitpakt dan verwacht.

Uitspraken van de Piekeraar

“Verandering is slecht.”“Ik ben niet zo avontuurlijk.”

Kracht van de Piekeraar

Piekeraars zijn enorm goed in het verkrijgen van informatie. Ze doen een beroep op anderen om hen te helpen een keuze te maken. Hierdoor staan ze open voor de meningen van anderen. Zodoende kan de Piekeraar goed samenwerken, vooral als er iemand in de groep is die wel makkelijk besluiten neemt.

Valkuilen van de Piekeraar

De grootste valkuil van de Piekeraar is het feit dat hij weinig zelfvertrouwen heeft. Hierdoor werkt de Piekeraar erg langzaam of begint hij helemaal niet aan een taak. Voordat de Piekeraar een besluit neemt zal hij enorm uitvoerig anderen uithoren en informatie inwinnen. Als er dan eenmaal een besluit is genomen zal de Piekeraar zich niet committeren. Want als het dan toch niet gaat zoals gepland, zit hij of zij nergens aan vast. Piekeraars vermijden alles dat risico met zich meedraagt. Ze zijn enorm angstig als het gaat om veranderingen.

Ontstaan van de Piekeraar

Een Piekeraar ontstaat doordat er momenten zijn geweest waarop je meer verantwoordelijkheid droeg dan je op dat moment aankon. Misschien is één van je ouders plots uit je leven verdwenen, waardoor je je in de steek gelaten voelde. Als je dit als kind regelmatig ervaart kan dit ervoor zorgen dat je zelfvertrouwen daalt en dus wordt je langzaamaan een Piekeraar. Je weet niet van wie je op aan kunt en dit belemmert het maken van keuzes. Piekeraars ontstaan ook als ouders hun kinderen niet aansporen of zelfstandig te worden, bijvoorbeeld door alle beslissingen voor hen te nemen.

Uitstelgedrag overwinnen als Piekeraar

• Denk terug aan iets wat je niet hebt gedaan omdat je bang was. Waar was je bang voor? Hoe reëel was die angst?
• Probeer taken niet moeilijker te maken dan dat ze zijn.
• Weet dat geen beslissing nemen ook een beslissing is.
• Leer jezelf op te vertrouwen op jezelf. Stel jezelf vragen als “Wat wil ik?”, “Welke mogelijkheden heb ik?”.
• Zeg niet ‘Dat kan ik niet.”, gebruik in plaats daarvan “Dat kan ik niet,… kan ik wel”.
• Vermijd woorden als “Ik probeer..”, “zo goed als ik kan…”
• Doe elke dag minstens één ding dat je al heel lang uitstelt vanwege angst voor het onbekende.
• Herhaal motiverende quotes of zinnen om jezelf moed in te praten. Je kan het!
• Verzamel optimistische mensen om je heen die eerder kijken naar wat er goed kan gaan.

Uitstelgedrag overwinnen met een systeem

Ik ben erg benieuwd, welke type uitsteller ben jij?

Ongeacht welk type je bent ik wil tot slot nog graag mijn systeem met je delen. Dit is de methodiek die ik zelf tot op de dag van vandaag gebruik om mij aan te sporen actie te ondernemen.

Mijn systeem tegen uitstelgedrag

Mijn methode ziet er als volgt uit: ik stel mezelf vragen over de dingen die ik wil doen, ik denk na over wat er gebeurd als ik wat wel of niet doe en vervolgens hang ik overal prioriteiten aan.

• Wat zijn mijn huidige taken of werkzaamheden?
  • Stel jezelf bij elke taak de volgende vragen: Als dit het enige was dat ik vandaag zou doen, zou ik dan tevreden zijn met mijn dag? Als ik dit doe, worden dan andere taken makkelijker over wellicht overbodig?
• Welke taak is het meest oncomfortabel? Is dat toevallig ook de meest belangrijke taak?
• Wat wil ik uit mijn huidige rol (leerling, vader, collega, baas, etc.) halen? Dit helpt je om je huidige doelen concreet te maken.
• Wat doe ik momenteel dat niet bijdraagt aan die potentie? Dit helpt je om tijdverslindende, niet productieve taken te herkennen en te verwijderen uit je planning
• Wanneer ben ik het meest productief? Werk aan je belangrijkste taken op de momenten dat je je fit en energiek voelt. Voor mij betekent dit dat ik ‘s ochtends, direct na het fitnessen, aan de slag ga.
• Door welke activiteiten of afleidingen laat ik mij het meest afleiden? Probeer deze dingen te vermijden of te elimineren.

Nu je helder voor ogen hebt wat je wilt doen is het tijd om discipline te kweken. Spreek met jezelf af dat je elke dag begint met jouw meest belangrijke taken. Doe geen dingen tussendoor. Werk puur en alleen aan jouw belangrijkste taken. Pas als die af zijn ga je andere dingen doen. Reserveer minimaal 2 uur om te werken aan jouw belangrijkste taken.

Ben je energieker in de middag? Begin dan elke ochtend door minstens een half uur te werken aan je belangrijkste taken. Werk in de middag minimaal 1,5 uur verder aan deze taken.

Het is heel simpel, maar dit is mijn doeltreffende systeem. Vaak kies ik de meest oncomfortabele taak uit om mee te beginnen, dan is die vast gebeurd. Dit creëert veel mentale ruimte en voorkomt een onrustig gevoel. Tevens is vaak de meest beangstigende taak ook de meest belangrijke. Er bestaat een kans dat je faalt als je deze uitvoert, waardoor de taak oncomfortabel wordt om uit te voeren.

Nu je dit artikel hebt gelezen, wat ga jij doen om jouw uitstelgedrag te overwinnen?