Stop surmenage (of, hoe je overspannenheid kan stoppen met 3 stappen)

Surmenage, of simpelweg overspannenheid, wordt meestal veroorzaakt door een duidelijke reden. Gelukkig dan ook dat je met deze drie stappen eenvoudig surmenage kan stoppen.

Wat is surmenage?

Surmenage is eigenlijk niets anders dan overbelasting van geest of lichaam. We spreken ook wel van overspannenheid. Er is dan een ziekelijke overprikkeling van het zenuwstelsel. Surmenage is ook een term die wordt gebruikt voor overbelasting van het lichaam, zoals bij topsporters het geval kan zijn.

In dit artikel hanteren we de definitie van surmenage als in de zin van geestelijke overbelasting.

Surmenage, of overspanning, wordt door huisartsen en bedrijfsartsen gehanteerd als diagnose. Overspanning wordt in de psychiatrie met name beschouwd als een verzamelnaam voor een aantal aandoeningen, zoals paniekstoornissen, depressies en aanpassingsstoornissen. Overspanning is eigenlijk meer een term voor leken, om duidelijk te maken hoe draaglast en draagkracht tot overspanning kunnen leiden.

Overspanning is het gevolg van uitputting. Wanneer er constant meer van je wordt gevraagd (draagkracht) dan wat je aan kan (draaglast) wordt je op den duur uitgeput. Je lichaam probeert te compenseren, maar vroeg of laat treedt er overspanning op als de toestand niet verandert. Zware en frequente belasting leidt tot functievermindering en uiteindelijk is er behoefte aan rust en herstel. Wanneer je leidt aan chronische stress gaat het verminderen van functies vaak gestaag en in eerste instantie bijna onopgemerkt.

Een van de eerste merkbare kenmerken van chronische stress is veelal moeheid. Eerst ben je af en toe moe en uiteindelijk ben je voortdurend moe. Vervolgens volgen de rest van de cognitieve klachten, zoals slechter kunnen concentreren en vergeetachtigheid. Later volgen de emotionele klachten, zoals snel geïrriteerd, prikkelbaar of juist emotionele matheid.

Er zijn twee typen overspannen personen: de vechter, die nog krampachtig probeert vol te houden om de schone schijn op te houden en de ingestorte patiënt, die niet meer de moeite doet om aan de dagelijkse verplichtingen te voldoen.

Stop surmenage

Om te voorkomen dat je zelf overspannen thuis komt te zitten zijn deze drie stappen van belang:

1. Inzicht in waar jij stress van krijgt
2. Leren accepteren wat je niet kan veranderen
3. Veranderen waar je invloed op hebt

Het begint met inzicht van de dingen waar jij stress van krijgt. In deze moderne, gehaaste wereld is er zoveel waar je stress van kunt krijgen. Denk maar aan de file in de ochtendspits, de werkdruk op kantoor, de kinderen naar de opvang brengen in de ochtend, en ga zo maar door. Zelfs kleine, alledaagse dingen kunnen zich ophopen en uiteindelijk voor veel stress zorgen. Probeer te achterhalen welke bronnen van stress bij jou voor de meeste ellende zorgen.

Stap 2 in het proces is leren accepteren dat wat jij niet kan veranderen. Voor veel mensen is verlies van controle een grote stressor. We willen oh zo graag in controle zijn over onze levens. Zodra je eenmaal inziet dat dit überhaupt niet kan zorgt dat voor veel stress, tenzij je dat leert accepteren.

Stap 3 gaat over het implementeren van je nieuwe kennis en acceptatie. Als je leert accepteren dat je niet alles kan beïnvloeden en sturen zoals jij wilt kan dat veel rust geven. Bovendien, je hebt dan meer aandacht, tijd en energie voor de dingen die je wel kan beïnvloeden. Hierdoor ontstaat een opwaartse spiraal, win-win.

Het lijkt heel simpel als je dit hierboven zo leest. Maar dat is het zeker niet. Gun jezelf de tijd en ruimte om dingen te ontdekken en te implementeren. Overspannenheid is niet iets wat je van de ene op de andere dag kan oplossen. Gelukkig is het wel mogelijk om het te stoppen, maar daar is wel enige tijd voor nodig.