Hoe ontwikkel je een sterk karakter?

Een sterk karakter bepaalt de kwaliteit van je leven. Wat zijn de kenmerken van een sterk karakter? Integriteit, optimisme, veerkracht, discipline, onafhankelijkheid, moed, zelfvertrouwen, initiatief en leiderschap.

Wie bewonder jij?

Als het gaat om een sterk karakter, kunnen we allemaal nog wat leren. In de geschiedenis – of in onze omgeving – zijn genoeg mensen te vinden die we bewonderen. Ze gaan dóór waar anderen opgeven. Ze geloven in zichzelf terwijl anderen zeggen dat ze niet de moeite waard zijn.

Wat is een sterk karakter?

Je karakter bepaalt je gedachten, je gedrag en hoe je reageert op uitdagingen. Het bepaalt dus uiteindelijk de kwaliteit van je leven. Een sterk karakter betekent niet dat je dominant bent. Dat is een lastig karakter. Die twee worden helaas nog wel eens met elkaar verward…

Dit zijn de eigenschappen van een sterk karakter:

Integriteit.

Integriteit is zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Dat is eenvoudig, nietwaar? Je hebt het of je hebt het niet.

Optimisme.

Dit is het vermogen om het beste in iets te zien. Om de mogelijkheden te zien, niet de beperkingen. Toen iedereen al eeuwen beweerde dat mensen niet konden vliegen, dachten de gebroeders Wright: “Dat zullen we nog wel eens zien!” Zeven jaar later maakten ze de eerste testvlucht met ‘s werelds eerste vliegtuig.

Veerkracht.

Jaren geleden gaf ik een training die mensen voorbereidde op een examen. Van de groep van tien mensen slaagde één man niet. Hij nam afscheid met de woorden dat hij in zijn eigen land herexamen zou doen. Een halfjaar later belde hij met de mededeling dat hij weer gezakt was. Maar beloofde nogmaals herexamen te doen. Na het tweede telefoontje dat hij weer was gezakt, zei ik dat ik het jammer voor hem vond. Hij antwoordde: “Het geeft niet. Ik ga gewoon door totdat ik het heb gehaald.” Hij slaagde voor het derde herexamen.

Dat is veerkracht: het vermogen door te gaan na een teleurstelling. En iedereen heeft wel eens te maken met teleurstellingen. Het is ons karakter dat bepaalt hoe we daarmee omgaan. Is het terug naar af – of gewoon door naar de finish?

Discipline.

Veel mensen hebben een hekel aan het woord discipline. We associëren het met iets doen dat we niet willen doen. Als je continue iets doet dat je niet wilt, ben je misschien wel gedisciplineerd, maar niet slim.

Mijn definitie van discipline is anders: Het vermogen regelmatig een kleine stap te zetten op weg naar je doel. Dat klinkt een stuk beter, nietwaar? Discipline is makkelijk vol te houden als het doel en de beloning de moeite waard zijn.

We hebben vaak moeite discipline op te brengen omdat we het verband niet zien tussen zo’n stap en het uiteindelijk doel. We gaan liever voor korte termijn plezier. Iemand zei me ooit: “Ja, maar dat kost zoveel moeite. Ik ben liever lui dan moe.” Het resultaat is dat hij geen van zijn dromen ooit heeft bereikt.

Onafhankelijkheid.

Als je doet wat anderen doen, krijg je wat anderen ook krijgen. Achter de kudde aanlopen betekent vaak dat je de restjes moet delen. Terwijl je verderop een weiland voor jezelf hebt. Columbus was een onafhankelijke geest: terwijl de hele wereld naar het oosten voer, ging hij naar het westen en ontdekte Amerika.

Moed.

Moed is het vermogen te doen waar je tegenop ziet. Omdat je weet dat je daar uiteindelijk beter van wordt. Gandhi had moed toen hij zich afzette tegen de Britse overheersing van India. Hoe kon hij in zijn eentje het opnemen tegen het grootste wereldrijk van zijn tijd? Iets waar jij en ik behoorlijk tegenop zouden zien, nietwaar?

Moed is, net zoals discipline, makkelijker op te brengen als je een duidelijk doel voor ogen hebt. Als je weet waar je het voor doet. Een beetje moed is voldoende. Voldoende voor de volgende stap. Met elke situatie die je overwint, groeit je moed en daardoor je zelfvertrouwen. Zoals ze zeggen: Leven is het meervoud van lef.

Zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen is het geloof in eigen kunnen. Met de wetenschap dat je daarnaast bijna alles kunt leren. Zelfvertrouwen betekent niet: “Ik weet alles” of “Ik ben beter dan jij.” Zelfvertrouwen betekent: “Ik geloof in mezelf en ben de moeite waard. Net zoveel als ieder ander.”

Initiatief.

Sommige mensen zien een uitdaging en denken: “Waarom zou ik?” Anderen zien dezelfde uitdaging en denken: “Waarom niet?” Mensen met een sterk karakter nemen zelf het initiatief, in plaats van te wachten op wat er komt. Want wat er komt is niet hetzelfde als wat je wilt.

Je ziet het vaak in teambuildingsessies. Er is een uitdaging en sommigen wachten apathisch op de rest. Anderen nemen het initiatief. Je hoeft geen initiatief te nemen in een teambuildingsessie. Maar wel in je leven. Wacht niet tot de rest het voor je oplost.

Leiderschap of ondersteuning?

Anderen leiden of ondersteunen zijn twee verschillende manieren voor hetzelfde doel: zorgen dat anderen vooruit komen. Mensen met een sterk karakter nemen òf het voortouw, òf helpen anderen. De rest helpt alleen zichzelf. Overigens kun je ook een voorbeeld zijn zonder anderen te leiden of te ondersteunen. Gewoon, door wie je bent, wat je zegt en wat je doet.

Hoe dan ook, een sterk karakter geeft verplichting. Als jij weet hoe je om kunt gaan met uitdagingen, kun je daar ook anderen mee helpen. Je hoeft geen Moeder Theresa te worden. Maar ook geen Dagobert Duck. Je kracht in dienst van anderen stellen is in mijn ogen het ultieme doel van iemand met een sterk karakter.

Een stevig fundament.

Dit zijn de kenmerken van een sterk karakter. Wees gerust, je hoeft niet op alle onderdelen een tien te scoren, dat doe ik ook niet. Dat laten we aan een Ghandi of een Moeder Theresa over. Maar we kunnen er wel naar streven.

Een sterk karakter is voor je leven wat een fundament is voor je huis. Het blijft staan tijdens de stormen. Het beschermt je tijdens de winters. Het kost tijd om het te bouwen, maar het is de moeite waard.