Hoe ga je om met een partner met een burn-out?

Je hebt het beste voor met je partner. Je wilt er dan ook alles aan doen om de gezondheid van je partner goed te houden. Wat kan je dan doen als je partner een burn-out dreigt te krijgen? In dit artikel lees je alles over omgaan met een partner met een burn-out. 

Partner met een burn-out herkennen

Er is waarschijnlijk niemand anders die jouw partner zo goed kent als jij. Heeft je partner de laatste tijd ander gedrag vertoond? Heb je het gevoel dat er iets is, maar weet je niet precies wat? Bekijk onderstaande lijst met symptomen van een burn-out om deze te identificeren:

Of je partner inderdaad burn-out is, herken aan je aan een combinatie van de volgende symptomen, waarvan de belangrijkste lichamelijke- en geestelijke uitputting zijn:

• Emotioneel instabiel
• Veel piekeren
• Moeite met slapen
• Gevoel van controleverlies
• Cynische houding
• Snel geïrriteerd
• Last van duizeligheid
• Verminderde zin in seks
• Last van angst of paniek
• Meer alcohol drinken
• (weer) begonnen met roken
• Minder of juist meer eten
• Minder zin om sociale activiteiten te ondernemen
• Ongestructureerd gedrag en denkwijze (vaak uit zich dit in chaotische manier van denken en doen)
• Spontane huilbuien
• Veel hoofdpijn
• Buikpijn
• Problemen met concentreren
• Geestelijk uitgeput
• Lichamelijk uitgeput

De laatste twee symptomen zijn meestal doorslaggevend: zodra je ziet dat je partner zowel mentaal als fysiek uitgeput is weet je vaak voldoende. Er is sprake van een burn-out.

Herken je je partner hierin?

Hoe kan het dat de één wel een burn-out krijgt en de ander niet, terwijl beide personen ongeveer hetzelfde meemaken?

De karaktereigenschappen van de persoon in kwestie spelen hierbij een belangrijke rol. Deze eigenschappen maken iemand vatbaarder voor stress en dus vatbaarder voor een burn-out:

• Geen ‘nee’ durven zeggen
• Constant anderen te vriend willen houden
• Perfectionisme en hoge eisen aan zichzelf stellen
• Enorm verantwoordelijkheidsgevoel
• Niet kunnen loslaten
• Altijd controle willen behouden
• Gebrek aan assertiviteit
• Geen grenzen kunnen aangeven
• Onzekerheid
• Faalangst

Herken je één of meerdere eigenschappen bij je partner?

Gebeurtenissen die een burn-out kunnen ‘triggeren’

Ieder mens krijgt in zijn of haar leven te maken met tegenslagen. Het is niet een kwestie van ‘of’, maar van ‘wanneer’.

Deze gebeurtenissen kunnen voor sommige mensen de spreekwoordelijke laatste druppel zijn:

• Verlies van baan
• Verlies van een dierbare
• Problemen in de relatie
• Hoge werkdruk
• Reorganisatie op werk
• Financiële problemen
• Zorgen voor een dierbare in combinatie met andere verplichtingen

Herken je deze gebeurtenissen in het leven van je partner?

Het hoeft overigens niet zo te zijn dat deze dingen recent zijn gebeurd, ze kunnen ook langer geleden al voorgevallen zijn. Sommige mensen slepen deze gebeurtenissen met zich mee, zonder ze echt te verwerken.

Jij kent je partner als geen ander en weet waarschijnlijk wel welke van deze gebeurtenissen in het leven van je partner een rol spelen of een rol hebben gespeeld. Wat was het effect van deze gebeurtenissen op je partner?

Je partner begrijpen

Het is lastig om je te verplaatsen in iemand die een burn-out heeft. Je kan je simpelweg niet voorstellen wat diegene meemaakt, ervaart en voelt.

Net als veel dingen in een relatie speelt wederzijds begrip ene belangrijke rol. Als je werkelijk klaar wilt staan voor je partner begint het met hem of haar te begrijpen. Iemand begrijpen begint intellectueel, je moet snappen wat er gebeurd. Pas dan kan je ook emotioneel begrijpen wat er met de ander gebeurd. Pas dan is er ruimte voor empathie.

Eén van de dingen die je partner zal doen als hij of zij last heeft van een (beginnende) burn-out is kortaf of geïrriteerd reageren. Besef dat dit het resultaat is van langdurige stress. Het is niet persoonlijk en jij had niks kunnen doen om dit te voorkomen. Wees niet te streng voor jezelf en wees vergevingsgezind richting je partner.

Wat je vooral WEL en NIET moet doen

Je partner zal óf helemaal niet over de burn-out willen praten óf waarschijnlijk heel veel. Als je partner erover wilt praten bied dan een luisterend oor. Luister met als doel om te luisteren, luister niet met als doel om te antwoorden. Dat je luistert zonder oordeel kan je partner enorm helpen.

Let op met de antwoorden die je geeft. Je wilt vooral niet gaan lopen spitten in het verleden en het hoe en waarom je partner een burn-out is opgelopen. Het heeft geen zin om met de vinger te wijzen en de ander erop te wijzen dat hij of zij altijd teveel werkte, geen nee durfde te zeggen of altijd al een perfectionist was. Dat geen de situatie zeker niet ten goede komen.  Uiteindelijk zal je partner met een professional aan de slag gaan. Die professional weet precies wanneer hij wat wel kan zeggen om toch je partner verder te helpen.

Eén van de dingen die jij kan doen is je partner zoveel mogelijk ontzorgen. De kinderen naar school brengen, de vaatwasser inruimen en de hond ’s avonds nog een rondje uitlaten. Dat zijn typisch kleine dingen, maar voor je partner kunnen ze heel wat energie vergen op dit moment. Deze kleine dingen kunnen een wereld van verschil vormen voor het herstel van je partner.

De kans is klein dat je partner op dit moment zin heeft in familieverjaardagen of andere verplichtingen. Probeer hem of haar daarmee ook geen druk op te leggen.

Zorgen voor jezelf en de ander: Balans aanbrengen

Je partner met een burn-out zal ook stress bij jou creëren. Er wordt namelijk een periode meer van jou verwacht. Alle verplichtingen waar je partner niet aan kan voldoen komen op jouw schouders te rusten. Het is van het allergrootste belang dat je daarom ook goed aan jezelf denkt. Je kan je partner immers helemaal niet meer helpen als je er zelf aan onderdoor gaat. Plan daarom met regelmaat ontspanningsmomenten in, waarop je even je batterij weer kan opladen. Je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om samen met je partner te ontspannen.

Professionele hulp inschakelen

Burn-out is niet iets dat je partner zelf kan oplossen. Professionele hulp is vereist. Probeer ook zelf niet de rol van ‘professional’ op je te nemen, jij kan niet de last dragen van je partner. Je kunt er voor elkaar zijn en de ander ondersteunen, maar uiteindelijk moet je partner zélf aan de slag om van zijn of haar burn-out af te komen.

Dit is voor veel partners moeilijk, je wilt namelijk niet de controle verliezen en je wilt zo graag de ander helpen. Laat het los. Geef je partner wat ruimte om zelf aan het probleem te werken. Heb vertrouwen in een goede uitkomst en steun je partner als de mogelijkheid zich aan dient.

Herstellen van een burn-out is een langdurig proces. Geef je partner de ruimte en de tijd om zichzelf beter te maken. Forceer het niet.

Een bezoek aan de huisarts is vaak de eerste stap.