Wat is mindfulness?

Wat is mindfulness nou eigenlijk? Mediteren en yoga, beiden klinken zweverig. Mindfulness lijkt iets voor pacifisten, hippies en boeddhisten. Of schuilt er meer achter het concept mindfulness?In dit artikel bekijken we de standaard definities van mindfulness, waarom je aan mindfulness zou doen en wat mogelijke effecten van dit fenomeen zijn.

Wat is mindfulness?

Bij mindfulness moet ik meteen denken aan mediteren, boeddhisten en het Oosten. In de Westerse wereld lijkt mindfulness geen plek te hebben. Of toch wel? Langzaam maar zeker komen steeds meer mindfulness praktijken naar het Westen. Onder andere door de invloed van Thich Nhat Hanh, een Vietnamese monnik die is verbannen en nu in Frankrijk woont, beoefenen steeds meer Europeanen mindfulness.

Met mindfulness kan worden bedoelt:

  • Een vorm van meditatie waarin iemand zich op niet-reactieve manier bewust is van de fysieke en geestelijke situaties en sensaties van het heden. Ook wel ‘bewuste aandacht’ genoemd.
  • Een levenshouding die zich kenmerkt door het accepteren van onvermijdelijke negatieve en positieve ervaringen, ook wel aanvaarding genoemd.
  • Bewustzijn in de Boeddhistische leer.

Als ik over mindfulnes schrijf doel ik met name op de eerste definitie, dus ‘bewuste aandacht’.

Mindfulness is geworteld in de eeuwenoude tradities van boeddhistische meditatietechnieken. Er is dan ook veel ophef en discussie geweest over mindfulness.

Maar inmiddels wordt mindfulness zelfs gebruikt in wetenschappelijke psychologie, zoals voor MBSR en MBCT (daar straks meer over). Er komt steeds meer wetenschappelijk bewijs dat mindfulness positieve effecten heeft, dat het echt werkt.


Hoe krijg je wat je wilt?

Download ons gratis eBoek Hoe Je Krijgt Wat Je Echt Wilt.

Stap uit je hoofd – en geniet van een ontspannen leven.

Meer dan 35.000 keer gedownload!

“Interessant, boeiend en leerzaam! Het geeft me ontzettend veel steun. Wat ben ik blij dat ik dit gevonden heb. Het verrijkt echt mijn leven!”

Hoe je alles krijgt wat je wilt


Inmiddels wordt mindfulness toegepast om een breed scala aan klachten te verhelpen, zoals chronische pijn, angststoornissen, depressies, slaapproblemen en hartklachten. Maar ook mensen die niet lijden aan klachten kunnen met mindfulness hun leven verbeteren.

Waarom zou je aan mindfulness doen?

Je denkt nu misschien: “Oke, maar hoe dan?” Ik ben ervan overtuigd dat, zeker als we het hebben over weerstand tegen stress opbouwen, mindfulness van onschatbare waarde is. Hoeveel van onze tijd leven we eigenlijk echt bewust? Slechts zelden staan we stil bij wat we ervaren. Geen wonder dat veel mensen zich geleefd voelen. We staan op de automatische piloot. We zijn reactief geworden.

Het geheim van mindfulness is dat men leert om in het hier en nu te leven. Vaak zijn we met ons hoofd bij gebeurtenissen uit het verleden, of denken we over mogelijke scenario’s in de toekomst. Zodoende speelt veel van ons leven voor onze ogen af, zonder dat we er echt bewust van zijn.

We zijn zo bezig met andere dingen dat we vergeten in het heden aanwezig te zijn. Als je elke dag dezelfde route naar je werk rijdt ben je je waarschijnlijk niet bewust van je omgeving. En als je dan thuis komt besef je dat je bent vergeten een pakketje op te halen, omdat je niet zat op te letten. Of je gaat uit eten, maar je bent met je hoofd bezig met onafgemaakte zaken. Je geniet daarom niet van je eten en bent ook niet helemaal aanwezig als gesprekspartner. Als je lijdt aan angsten, depressies of pijn ben je nog eerder geneigd om een uitvlucht te zoeken in het verleden of de toekomst.

Mindfulness helpt om er écht te zijn. Om bewust te leven, met bewuste aandacht dingen te doen. Laten we even het zweverige imago van mindfulness vergeten, het is tijd om anders over mindfulness na te denken. Het is een manier om bewuster te leven, met meer aandacht voor wat je leuk vind. Je kan meer genieten, bent een betere partner, bent meer geconcentreerd op je werk en je bent minder snel van slag door externe invloeden. Wie wil dat nou niet?

Mindfulness en stress verminderen

Mindfulness is een krachtig en toch subtiel wapen waarmee je stress te lijf kunt gaan. Inmiddels is er binnen de psychologie een zogeheten ‘mindfulness based stress reduction’ programma (MBSR). Hiermee worden allerlei klachten verminderd, van hartklachten tot en met depressies. Ook ‘mindfulness based cognitive therapy’ (MBCT) komt steeds meer voor. Dit wordt ook wel aandacht gerichte cognitieve therapie genoemd. MBCT wordt met name toegepast voor de behandeling van angststoornissen en depressies.

De Emeritus Hoogleraar aan de University of Massachusettts Medical Scoool, Dr. Jon Kabat-Zinn, is de persoon die als eerste mindfulness uit de boeddhistische context heeft gehaald. Hij heeft het 8 weken durende trainingsprogramma, mindfulness based stress reduction, ontwikkeld en daarmee de basis gelegd voor vele andere artsen en psychologen. MBSR wordt ook wel aandachttraining genoemd. Het wordt door therapeuten gebruikt om piekeren, depressies, pijn of burn-out te bestrijden.

De voordelen van mindfulness

Laten we nu stil staan bij de voordelen van mindfulness. Wat kan mindfulness jou bieden?

Minder piekeren

Leven in het hier en het nu heeft een aantal positieve gevolgen. Zo is er minder ruimte in het hoofd om te piekeren of om je zorgen te maken. Malende gedachten zijn vaak negatief en leiden tot een vicieuze cirkel. Je kan vaak de negatieve dingen niet veranderen, maar blijft er wel over nadenken. Wat leidt tot nog meer stress. Mindfulness kan helpen om piekeren en tobbende gedachtes te doen afnemen. Zodoende is mindfulness goed te gebruiken voor het slapengaan, als je last vaak last hebt van malende gedachten voor het slapengaan. Door je te concentreren op wat er nu gebeurt, in het heden, geef je je piekerende gedachten geen ruimte om zich vast te klampen.

Meer bewust leven

Wie wil er nou niet meer genieten van het leven? Met mindfulness kan je bewuster leven. Ervaringen worden een stuk intenser en meer levendig.  Als je met aandacht leeft zie je opeens veel meer dingen. Je ervaart meer. Ik ben nooit zo voor de uitspraak “geluk zit hem in de kleine dingen”, maar als ik met een speciaal bier op het balkon in de zon zit voel ik mij toch best gelukkig. Door met bewuste aandacht te leven leer je deze momenten meer te waarderen.

Stress herkennen

Mindfulness helpt om eerder de signalen van stress te herkennen. Door mindfulness kan je meer bekend raken met wat er in je hoofd en lichaam afspeelt. Meestal merken we pas dat we gestrest zijn als het te laat is, nadat we geïrriteerd op iemand hebben gereageerd of wanneer we compleet uitgeblust op de bank neerploffen. Door regelmatig te mediteren of een andere manier van mindfulness te beoefenen ben je meer bewust van geestelijke en lichamelijke gewaarwordingen.

Meer concentratie

Zelf ben ik enorm snel afgeleid. Ik kan maar kort mijn aandacht op iets vestigen. De enige manier voor mij om erg goed werk af te leveren is door te zorgen dat ik in een flow kom. Maar om in een flow te raken moet ik geconcentreerd kunnen werken. Dat is dus nogal eens een dilemma. Mindfulness heeft erg geholpen om beter te kunnen concentreren. Ik heb veel minder gedachten die door mijn hoofd schieten. Ik kan veel rustiger nadenken en makkelijker concentreren op één taak. Hierdoor voel ik mij niet alleen prettiger, maar ook ben ik effectiever op werk. Bovendien ben ik een betere gesprekspartner geworden. Als iemand met mij praat probeer ik echt aandachtig en met bewuste aandacht te luisteren. Op dat moment zijn die ander en ik de enigen die er toe. Het is dan ook niet gek dat anderen dit erg prettig vinden, omdat je zo met elkaar een veel beter gesprek kan voeren en een betere relatie kan opbouwen.

Meer balans

Dit vond ik altijd zo zweverig klinken. “Meer balans”. Ik heb het dan ook liever over het feit dat je minder snel door externe invloeden van je stuk wordt gebracht. Mindfulness helpt om in te zien dat sommige dingen niet te veranderen zijn. Hierdoor leer je met die dingen om te gaan. Tegelijkertijd creëer je hiermee veel ruimte om juist de dingen te veranderen waar je wel invloed op hebt. Doordat we vaak bezig zijn met de dingen die we niet kunnen veranderen verwaarlozen we de dingen die we wel kunnen veranderen.

Behoud je scherpe randen

Vooral in vakgebieden waar veel competitie is (journalistiek, verkoop, etc.) vragen mensen zich af of mindfulness wel goed voor hen is. Ze zijn bang dat dit hen soft maakt. Waardoor ze hun ‘scherpe randen’, ofwel dominantie, ambitie en doorzettingsvermogen, verliezen. Gelukkig hoeft dat niet zo te zijn. Mindfulness maakt je niet per se een softie. Mindfulness is op de eerste plaats bedoelt om met bewuste aandacht te leven. Vooral op je werk zal je zien dat je met meer concentratie betere resultaten kan halen. Meer balans, dus vertrouwen op je eigen kracht en niet van je stuk gebracht worden door gebeurtenissen, is een extreem handig hulpmiddel om de carrièreladder te beklimmen. Je wordt een stuk slagvaardiger, wat ongetwijfeld opgemerkt wordt door de mensen om je heen.

Beginnen met mindfulness

Stel je wilt nu beginnen met mindfulness. Wat is dan de eerste stap?

Persoonlijk zou ik willen aanraden: geef meditatie een kans.

Ik merk bij mijzelf dat mediteren enorm effectief is om meer rust te creëren, om met meer aandacht dingen te doen en om veel meer concentratievermogen te hebben.

Maar als je dat een stap te ver vindt kan je beginnen met een kleine verandering:

  • Merk je dat je gestrest raakt? Concentreer je op je ademhaling. Haal 5 tot 10 keer bewust adem. Adem 5 seconden in en 8 seconden uit. Haal een aantal keer adem totdat je weer kalmer bent. Als je merkt dat je aandacht verslapt, richt je dan op het geluid van je ademhaling. Is je ademhaling gelijkmatig? Wanneer adem je harder uit? Welk geluid maakt je ademhaling? Voel je je lichaam vullen met lucht? Waar voel je je ademhaling het meest? Dit zijn allemaal vragen om je aandacht op je ademhaling te vestigen.
  • Doe elke dag iets met bewuste aandacht. Doe iets wat je leuk vindt en doe datgene bewust. Probeer andere gedachten buiten te sluiten. Ga op in het moment en denk en doe alleen dingen die met deze activiteit te maken hebben. Gebruik al je zintuigen om in het hier en nu te blijven.
  • Gedachten heb je, laat ze komen en gaan. Je hebt gedachten, maar je bent niet wat je denkt. Je bent wat je doet. Beschouw gedachten simpelweg als ideeën waar je mogelijk wel of niet iets mee wilt doen. Kies elke dag een moment om even je gedachten te laten komen en gaan.
  • Een goed gesprek voeren. Probeer tijdens de gesprekken die je voert de aandacht compleet op je gesprekspartner te vestigen. Als je wordt afgeleid door gedachten richt dan je aandacht weer op het gezicht van de ander. Kijk diegene in de ogen. Probeer niet teveel na te denken over wat je zelf wilt zeggen. Probeer juist te luisteren naar wat de ander echt zegt. Wat is zijn of haar bedoeling hiervan? Wat wil diegene jou vertellen? Wat zegt de lichaamshouding en intonatie je?
  • Bodyscan. Elke middag kan je ergens even een minuut of drie pakken om een bodyscan uit te voeren. Stel jezelf de volgende vragen: Hoe voel ik mij? Ben ik energiek of moe? Voelt mijn lichaam zwaar of licht? Hoe is mijn ademhaling? Hoe is mijn hartslag?

Ik hoop van harte dat je mindfulness een kans geeft en dat het jou helpt om stress te verminderen en meer te genieten van het leven.


Ontdek Leven In Het Nu.

Volg de Online Training Leven In Het Nu.

– Ontdek diepe innerlijke rust.
– Vergeet je zorgen.
– Geniet bewust van elk moment.

Je ontvangt:
– 13 Praktische lessen met effectieve handvatten.
– Uitgebreide audio oefeningen bij elke les.
– Een geweldige eBoek met 100 pagina’s extra inzichten.

Leer in je eigen tempo, met levenslange toegang.
Coach jezelf en leef ontspannen en bewust!

Meer Informatie
Bestel Direct voor € 67


Over de schrijver 

Sander

Dit artikel is geschreven door Sander, gastauteur en stresscoach en ervaringsdeskundige.

Over deze website
Newstart is gespecialiseerd in persoonlijke groei.

Meer dan 15.000 cursisten hebben we inmiddels geholpen met een gelukkig en succesvol leven.

Wat wil jij?
Wil jij meer zelfvertrouwen, minder stress, betere relaties, leuker werk, meer geluk en meer succes?
Deze Online Trainingen gaan je helpen!

Meer over
Meer over Newstart
Ervaringen van cursisten

Ontdek Het Geheim


Hoe krijg je wat je ècht wilt?


ONS GRATIS EBOEK

35.000 Lezers gingen je voor


Ook leuk om te lezen:

Reageer op dit artikel

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>