Wat is meditatie?

Wat is meditatie eigenlijk? Ben jij benieuwd hoe meditatie ontstaan is? Wat zijn nou de voordelen van mediteren? Dat, en meer, wordt allemaal uitgelegd in dit artikel. 

Meditatie bevat een veelvoud aan geestelijke oefeningen. Mediteren komt van het Latijnse woord ‘meditatio’, wat weer is afkomstig is van het woord ‘meditari’; naar het midden bewogen worden. Bij mediteren draait het erom dat je het midden vindt tussen twee tegenpolen. Je kent vast het symbool van yin en yang wel. Dag en nacht. Vrouw en man. De tegenstellingen kunnen niet zonder elkaar. Alles loopt in elkaar over. Alles is constant in beweging.

De oorsprong van meditatie

Het ontstaan van meditatie is te herleiden tot het Vedische Hindoeïsme. Deze oude religie maakt gebruik van meditatie met als doel om spirituele en geestelijke verlichting te vinden. Er zijn geschriften gevonden van ruim 5000 jaar oud waarin al wordt geschreven over mediteren.

Hindoe filosofie

Hindoeïstische meditatie is vooral bekend van de Yogasoetra’s, fundamentele teksten die worden toegeschreven aan Patanjali. In deze teksten wordt beschreven hoe de geest te kalmeren is door gebruik te maken van concentratie technieken.


Hoe krijg je wat je wilt?

Download ons gratis eBoek Hoe Je Krijgt Wat Je Echt Wilt.

Stap uit je hoofd – en geniet van een ontspannen leven.

Meer dan 35.000 keer gedownload!

“Interessant, boeiend en leerzaam! Het geeft me ontzettend veel steun. Wat ben ik blij dat ik dit gevonden heb. Het verrijkt echt mijn leven!”

Hoe je alles krijgt wat je wilt


In totaal bestaan de Yogasoetra’s uit 196 ‘soetra’s’, dit zijn verzen of formules. Deze soetra’s zijn verdeeld over vier hoofdstukken.

  1. Samadhi Pada (51 soetra’s): Samadhi beschrijft de staat die de yogi ervaart wanneer hij één is geworden met het ‘goddelijke’. Dit is het doel.
  2. Sadhana Pada (55 soetra’s): In het Sanskriet betekent Sadhana oefening, discipline. In deze soetra’s worden twee vormen van yoga beschreven: kriya yoga en ashtanga yoga.
  3. Vibhuti Pada (56 soetra’s): Dit staat voor openbaring, kracht. In deze soetra’s worden de yoga-technieken beschreven waarmee de yogi (de beoefenaar van yoga) beschikt over bovennatuurlijke krachten.
  4. Kaivalya Pada (34 soetra’s): Kaivalya betekent ‘volmaakte afzondering’, het staat voor bevrijding.

Het hindoeïsme kent vele vormen van meditatie, waaronder yoga. Ondanks de verschillende meditatietechnieken is het doel altijd hetzelfde: het bereiken van een rustige toestand, zogeheten bevrijding of verlichting.

Meditatie en boeddhisme

Ken je de naam Siddharta Gautama?

Wellicht ken je Gautama Boeddha wel. Dit was de grondlegger van het boeddhisme vele duizenden jaren geleden. Gautama Boeddha was een prins die uit zijn paleis was weggevlucht. Weg van alle materiële rijkdom en op zoek naar spirituele en geestelijke verlichting. Er wordt gezegd dat de Boeddha 49 dagen lang mediteerde onder een vijgenboom voordat hij zijn verlichting vond. Tijdens deze periode leerde de Boeddha veel over het lijden van de mens en wat je kan doen om dit lijden weg te nemen.

Sindsdien is mediteren het middelpunt van het boeddhisme. Boeddhisten zoeken verlichting, ook wel bekend als Nirvana.

Wat is Nirvana?

Nirvana is een toestand waarbij je niet langer beheerst wordt door allerlei verlangens en begeerte. Nirvana is de ultieme toestand van verlichting. Je bent als het ware ‘ontwaakt’.

‘Nirvana’ betekent, vrij vertaald,  ‘uit blazen’. Het gaat hier om het uitblazen van alle verlangens van haat, zelfbedrog en hebzucht. Zodra deze verlangens de mond zijn gesnoerd wordt de geest vrij, stralend en vreugdevol. Boeddhisten geloven dat men, na het bereiken van Nirvana, niet langer opnieuw geboren zullen worden.

Boeddha zei over Nirvana: “Het is de ultieme vorm van geluk. Het is een doel dat het waard is om na te streven.” Bovendien was Buddha ervan overtuigd dat iedereen, in dit leven, de toestand van Nirvana kan ervaren.

Om tot verlichting te komen gebruiken boeddhisten 4 elementen:

  1. concentratie
  2. rust
  3. inzicht
  4. mindfulness (oftewel, aandacht).

Boeddhisten gebruiken meditatie om geestelijke en lichamelijke gezondheid te verbeteren en daarnaast geestelijke doelen te bereiken.

Meditatie en Christendom

Je zou misschien niet meteen kunnen bedenken hoe meditatie en het Christendom met elkaar in verbinding staan. Toch kent ook het Christendom een vorm van meditatie. Bidden kun je zien als een manier om, zoals de Boeddhisten zeggen ‘je verlangens uit te blazen’.

Daarnaast zijn er een aantal Christelijke tradities die veel weg hebben van meditaite. Sommige monniken lezen de Bijbel enorm langzaam en voorzichtig. Dit is een soort van meditatie, bekend als ‘lectio Divina’.

Soorten meditatie

Er zijn zoveel soorten meditatie. In dit hoofdstuk wil ik je meer leren over de verschillende meditatietechnieken.

Concentratie-meditatie

Bij de concentratie-meditatie draait het allemaal om jouw aandacht. Je verlegt jouw aandacht naar een object, geluid of beeld. Zoals een kaarsvlam of ademhalingen. Tijdens de concentratie-meditatie is er een fase dat je je uitsluitend richt op het door jou gekozen object, de objectgerichte fase. Daarnaast is er ook een fase dat je je aandacht de vrije loop laat, de objectvrije fase.

Tijdens de objectgerichte fase richt je al jouw aandacht op één punt. Zeker in het begin is dit erg lastig. Je zult merken dat je aandacht snel verslapt. Door regelmatig te oefenen met concentratie-meditatie leer je om jouw aandacht erbij te houden.

Na een fase van objectgerichte meditatie is er een periode waarbij je juist jouw aandacht ontspant en ‘los laat’. In deze fase wordt alles als het ware weer één geheel.

Transcendente meditatie

Transcendente meditatie, ook wel TM genoemd, gaat niet zozeer om het richten van jouw aandacht naar een specifiek punt. In plaats van objectgerichte concentratie draait het bij transcendente meditatie om een klank of geluid, ook wel bekend als een mantra. Door deze klank wordt je aandacht vanzelf naar binnen gekeerd. Uiteindelijk zal je, door naar binnen te keren, je huidige aandacht overtuigen – vandaar de naam transcendente meditatie. Dit leidt tot een grote mate van ontspanning.

Transcendente meditatie is oorspronkelijk bedacht door Maharishi Mahesh Yogi.

Vipassana-meditatie

Bij de Vipassana-meditatie draait het totaal niet om het concentreren van de aandacht op één punt. In tegenstelling, het doel is juist om bewust te zijn van alle veranderingen die plaatsvinden in je lichaam en geest. Dit helpt om bewust te zijn van de wereld, die constant in beweging is – en dus constant verandert.

Bij deze meditatietechniek draait het om emoties en gedachten die opborrelen. Men laat ze komen en gaan. Het is alsof je er naar een afstand van kijkt. In plaats van je te laten meespelen kijk je objectief naar wat er speelt. Het is net alsof je van achter het raam ziet hoe een storm buiten tekeer gaat, in plaats van dat je zelf in de storm zit.

Yoga

Het woord yoga betekent ‘vereniging’. Hiermee wordt aangeduid dat je jouw individuele bewustzijn doet samensmelten met een Universeel Bewustzijn. Veel mensen denken bij yoga puur aan de fysieke oefeningen, maar dat is slechts een onderdeel van yoga. Bij yoga draait het om het aannemen van bepaalde houdingen, asana’s. Die houdingen helpen om de innerlijke bewegingen tot rust te brengen.

De voordelen van meditatie

Er zijn enorm veel voordelen van mediteren te benoemen. HIeronder volgen er een paar.

Mindfulness tegen depressie en chronische pijn

Meditatie wordt steeds meer ingezet als een toevoeging op ‘traditionele’ psychotherapie. Met name de ‘mindfulness based cognitive therapy’ (kortweg, MBCT) is erg succesvol gebleken. In het Nederlands heet deze therapie de Aandachtgerichte Cognitieve Therapie. Deze therapie wordt onder andere gebruikt om mensen te leren omgaan met chronische pijn en depressie. Men volgt een 8-weekse training, waarbij over het algemeen de deelnemers aangeven ruim 50% minder gevoelens van depressie en pijn te ervaren.

Controle krijgen over de processen in je brein

Eén van de voordelen van meditatie is het het je helpt om de processen in je brein te controleren en sturen. Vanuit de neurowetenschap benaderd is meditatie een manier om controle te krijgen over je eigen hersenprocessen.

Tijdens meditatie zijn er vier centra in de hersenen betrokken:

  • Sulcus frontalis superior en de sulcus intraparietalis: Deze helpen je met concentreren, ze richten je aandacht.
  • Dorsolaterale prefrontale cortex: Dit centra registreert of je aandacht verslapt of verdwijnt.
  • Ventrolaterale prefrontale cortex: Dit centra zorgt ervoor dat je gedachten niet losbarsten bij elke prikkel die wordt ontvangen. Tevens remt dit centra de pijn- en angst centra.
  • Visuele cortex: Dit gebied zorg ervoor dat de aandacht wordt vastgehouden door een beeld te gebruiken.

Fysiologische en psychologische voordelen van meditatie

Naast de bovengenoemde voordelen biedt meditatie nog veel meer voordelen, zowel op fysiologisch als psychologisch vlak. Enkele van de voordelen van meditatie zijn:

  • bloeddoorstroming neemt toe,
  • immuunsysteem wordt sterker,
  • verlaging van vrije radicalen,
  • ontspannen van het zenuwsysteem,
  • meer hersengolf coherentie,
  • meer emotionele stabiliteit,
  • beter is staat om objectief waar te nemen,
  • verbeterde communicatie tussen de twee hersenhelften,
  • verminderde agressiviteit,
  • minder rusteloosheid,
  • meer compassie en empathie,
  • helpt om te leven in het hier en nu.

Ontdek Leven In Het Nu.

Volg de Online Training Leven In Het Nu.

– Ontdek diepe innerlijke rust.
– Vergeet je zorgen.
– Geniet bewust van elk moment.

Je ontvangt:
– 13 Praktische lessen met effectieve handvatten.
– Uitgebreide audio oefeningen bij elke les.
– Een geweldige eBoek met 100 pagina’s extra inzichten.

Leer in je eigen tempo, met levenslange toegang.
Coach jezelf en leef ontspannen en bewust!

Meer Informatie
Bestel Direct voor € 67


Bronnen:De Silva, L. Nibhana as a Living Experience, Kandy, 1995Johansson, R. The Psychology of Nirvana. Garden City, 1970

Over de schrijver 

Sander

Dit artikel is geschreven door Sander, gastauteur en stresscoach en ervaringsdeskundige.

Over deze website
Newstart is gespecialiseerd in persoonlijke groei.

Meer dan 15.000 cursisten hebben we inmiddels geholpen met een gelukkig en succesvol leven.

Wat wil jij?
Wil jij meer zelfvertrouwen, minder stress, betere relaties, leuker werk, meer geluk en meer succes?
Deze Online Trainingen gaan je helpen!

Meer over
Meer over Newstart
Ervaringen van cursisten

Ontdek Het Geheim


Hoe krijg je wat je ècht wilt?


ONS GRATIS EBOEK

35.000 Lezers gingen je voor


Ook leuk om te lezen:

Reageer op dit artikel

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>