Wat doet stress met je?

Er zitten goede kanten aan stress. Al zou je dat niet altijd zeggen. Stress helpt je om te concentreren en alert te zijn in gevaarlijke situaties. Maar op kantoor zijn er geen leven-of-dood situaties, dus doet stress meer kwaad dan goed. Wat gebeurt er precies met het lichaam als je stress hebt?

Je hart klopt in je keel. Je staat op scherp, klaar om te bewegen. Dit is wat stress doet met je lichaam. Je hartslag gaat omhoog, zodat bloed en zuurstof sneller je spieren bereiken. Zodat je klaar bent om te vechten of te vluchten. Je bent in vlucht-of-vecht modus beland. Je lichaam gebruikt alle mogelijke energie zodat jij kan vechten of vluchten.

Als het lichaam niet herstelt na een stressvolle situatie dan treedt er uiteindelijk chronische stress op. Je blijft in vlucht-of-vecht modus en het lichaam blijft energie en aandacht opeisen om paraat te staan.

Dit heeft de volgende lichamelijke en mentale gevolgen:

• Rusteloosheid of opgejaagd gevoel
• Slapeloosheid
• Verhoogde hartslag
• Oorsuizen
• Stijve spieren
• Verhoogde bloeddruk
• Maagklachten
• Concentratieproblemen
• Veel piekeren en tobben
• Cynisme
• Verminderde eetlust of juist meer eetlust
• Vergeetachtigheid
• Depressie
• Minder behoefte aan sociaal contact

Het zal je niet verbazen dat deze gevolgen ernstig zijn. Ze kunnen tot permanente schade leiden. Uiteindelijk kan stress leiden tot een burn-out, overspannenheid of depressie. Het is in veel gevallen makkelijker om de oorzaken van je stress aan te pakken, dan om een burn-out te overwinnen.

De gevolgen van een burn-out zijn vaak nog lang merkbaar, sommigen beweren zelfs dat een burn-out nooit helemaal weg gaat.

Als je stress hebt worden er drie stoffen aangemaakt in het lichaam, namelijk:

• Cortisol
• Adrenaline
• Noradreline

Cortisol wordt door het lichaam aangemaakt als gevolg van het vrijkomen van adrenaline en noradrenaline. Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Eigenlijk is het doel van cortisol om het lichaam te helpen herstellen na de stressvolle situatie, omdat het lichaam veel energie verbruikt om de vlucht-of-vecht modus in stand te houden. In een stressvolle situatie maakt het lichaam glucose aan doordat eiwitten in de spieren worden afgebroken en omgezet in aminozuren. Vervolgens worden deze aminozuren omgezet in glucose. Hierdoor stijgt je bloedsuikerspiegel.

Cortisol heeft als effect dat je immuunsysteem tijdelijk wordt uitgeschakeld en je spijsvertering wordt vertraagd. De energie die normaal gesproken voor het immuunsysteem en spijsvertering nodig is wordt gebruikt om te herstellen van de aanslag op je lichaam.

Adrenaline is een hormoon en neurotransmitter die wordt aangemaakt in de bijnieren. Effecten van adrenaline zijn een snellere hartslag en hogere bloeddruk. De bronchiën in je longen verwijden, zodat je meer zuurstof op kunt nemen. Ook gaat er meer bloed naar je spieren en je hart, omdat je lichaam denkt dat het hier het hardst nodig is om te kunnen vechten of vluchten. Tijdelijk gaat er minder bloed naar je huid en ingewanden. De energievoorraad die je lichaam heeft aangemaakt wordt gebruikt om je spieren van energie te voorzien.

Noradrenaline is ook een hormoon en tevens neurotransmitter. De stof wordt aangemaakt in de bijnieren en komt vrij bij stress. Noradrenaline lijkt erg op adrenaline qua effecten. Het vermindert de toevoer van bloed naar je organen en remt de spijsvertering, zodat er meer bloed naar je hersenen en zenuwstelsel gaan. Hierdoor ben je alerter en kun je sneller reageren op mogelijk gevaar.

Tegenwoordig zijn er maar weinig situaties waarbij deze effecten echt nodig zijn. Een presentatie geven is soms spannend, maar het is niet nodig om je immuunsysteem ervoor uit te zetten en de bloedtoevoer naar je spieren te bevorderen. Een snelle hartslag en hoge bloeddruk zijn net zo overbodig. Toch reageert het lichaam op een stressvolle situatie alsof er werkelijk gevaar schuilt.

Als je lichaam elke stressvolle situatie als gevaarlijk beschouwd schakelt je lichaam constant over naar vlucht-of-vecht modus. Niet voor niets is het zo belangrijk om met stress te leren omgaan.