Stressoren: de oorzaken van stress in jouw leven

Wat is een stressor?

Een stressor is een prikkel of gebeurtenis die stress creëert. Er zijn tal van uiteenlopende stressoren, van overbelasting tot verlies van een dierbare. Bronnen van stress kunnen ontstaan van ‘binnenuit’- in de persoon zelf – of door oorzaken van buitenaf, zoals werk, sociale relaties en leefomstandigheden.

Stressveroorzakers: Stressoren

De veroorzakers van stress noemen we stressoren. Stress is druk of spanning. Als je gedurende lange periode onder veel stress staat wordt het lastig om een juiste balans tussen spanning en ontspanning te behouden. Je ervaart dan stress. Iedereen krijgt te maken met stress, dat is een zekerheid. Toch reageert iedereen anders op stress. De een kan er beter mee omgaan dan de ander.

Stress wordt veroorzaakt door ‘triggers’, dat zijn de eerder genoemde stressoren. Dit zijn prikkels die ervoor zorgen dat een stressreactie in werking wordt gesteld. Het is belangrijk om te weten dat het niet mogelijk is om in dit artikel alle stressoren te benoemen. Iedereen heeft namelijk andere stressoren, het zijn er simpelweg te veel.

Daarom zijn in dit artikel de meest voorkomende stressoren genoemd, ze dienen als globale weergave van de mogelijk stressoren die in iemands leven kunnen voorkomen.


Hoe krijg je wat je wilt?

Download ons gratis eBoek Hoe Je Krijgt Wat Je Echt Wilt.

Stap uit je hoofd – en geniet van een ontspannen leven.

Meer dan 35.000 keer gedownload!

“Interessant, boeiend en leerzaam! Het geeft me ontzettend veel steun. Wat ben ik blij dat ik dit gevonden heb. Het verrijkt echt mijn leven!”

Hoe je alles krijgt wat je wilt


Oorzaken van stress

Er zijn diverse oorzaken van stress te benoemen. We kunnen ze onderverdelen in de onderstaande categorieën.

Overbelasting

  • Te veel werk
  • Te veel inspanning
  • Te weinig rust en ontspanning
  • Te moeilijke taken

Gebeurtenissen die aanpassingsvermogen vergen

  • Openbaar optreden
  • Een ernstige ziekte
  • Dreiging van fysiek geweld

Onderbelasting

  • Te makkelijke taken
  • Verlies van verantwoordelijkheid (denk hierbij o.a. aan ziekte of ontslag)
  • Zinloze activiteiten en verveling

Verlies en rouw

  • Overlijden van dierbare
  • Scheiding
  • Werkloosheid
  • Chronische ziekte, invaliditeit

Controle

  • Geen inspraak hebben
  • Afhankelijk zijn van anderen
  • Plots invalide of chronisch ziek

De prominente rol van verlies van controle

Het lijkt misschien alsof er enorme verschillen zijn tussen wat stress kan veroorzaken, en deels is dat waar. Maar er is iets dat alle stressoren met elkaar gemeen hebben; het draait vaak allemaal om een verlies van controle.

Je hebt over alles wat je meemaakt en wilt gaan doen een bepaald beeld in je hoofd. Als dat beeld niet overeenkomt met de werkelijkheid kan dat tot stress leiden. Er is dus een soort van ‘verlies’, jouw beeld van de werkelijkheid strookt niet met de werkelijke gebeurtenissen. En dat verschil creëert wrijving, onzekerheid, angst en dus stress.

Er kan een verschil ontstaan tussen willen, kunnen en mogen, dit kan voor stress zorgen. Ieder mens heeft namelijk zijn capaciteiten en beperkingen. Dit kan leiden tot spanningen.

Soorten stressoren

Er is onderscheid te maken tussen verschillende soorten stressoren:

  • kortdurende stressoren
  • Langdurige stressoren (ook wel chronische stressoren)

Stress is op zich niet extreem gevaarlijk. Maar als je frequent last hebt van kortdurende stressoren, of langere tijd wordt blootgesteld aan chronische stressoren kan het wel een probleem worden. Je kent ongetwijfeld de gevolgen van overspannenheid of burn-out.

Het begin van stress

Zoals eerder vermeld zijn er enorm veel stressoren te benoemen. Waar men stress van krijgt is namelijk persoonsgebonden. Hieronder worden enkele voorbeelden gegeven van mogelijke stressoren.

JezelfJe kan een flinke bron van stress voor jezelf zijn. Misschien ben je ontevreden over wat je kunt, of ben je niet blij met wat je hebt bereikt. Misschien ben je ontevreden over je functioneren of je uiterlijk. Allemaal zijn het stressoren die vanuit jezelf ontstaan. Deze stressoren kunnen een gevoel van schaamte en schuld vormen.

RelatiesRelaties kunnen een bron van stress zijn. Misschien heb je een familielid dat altijd voor veel spanning zorgt? Spanningen in relaties kunnen ontstaan door slechte verhoudingen met je partner, in het gezin of in de familie. Het is juist heel belangrijk om energie te halen uit de relaties die je hebt. Dit helpt je om je eigen accu weer op te laden en je energie weer aan te vullen. Ook goede vrienden of kennissen kunnen je helpen om een goed gevoel te krijgen, zodat je weer meer energie hebt en je weerbaarheid tegen stress wordt vergroot.

Maar wie nauwelijks goede contacten heeft, of veel verstoorde relaties, zal hierdoor stress kunnen ervaren. Familieleden, gezinsleden of vrienden die veel pijn en verdriet veroorzaken kunnen een grote bron van stress zijn. Ook ziektes of niet aan verwachtingen voldoen binnen een relatie kunnen voor veel ellende zorgen.

LeefomgevingCriminaliteit, geluidsoverlast, drukte. Het kunnen allemaal stressoren zijn die uit je omgeving ontstaan. Je woon- en leefomstandigheden zijn erg belangrijk voor een gezond leven. Hoe meer jouw leefomgeving bij jouw wensen aansluit, des te minder stress zal je ervan krijgen. Het liefst is je leefomgeving een veilige plaats, waar jij kan ontspannen en je welkom voelt.

NieuwsEr zijn dingen waar je wel invloed op kunt uitoefenen en waar je geen invloed op kunt uitoefenen. Veel dingen die je op het nieuws ziet kunnen een bron van stress vormen. Je kan niet zo snel iets veranderen aan wat er gebeurd aan de andere kant van in de wereld, maar je kan je er wel bedreigd of minder veilig door voelen. Er zijn genoeg mensen die door de negatieve beelden uit de media stress ervaren.

BezitMateriële en financiële zaken zijn veelvoorkomende stressoren in Nederland. Men wilt graag financiële veiligheid, volkomen logisch ook. Ook ontlenen veel mensen een deel van hun identiteit aan hun bezit. Als dan het bezig stuk gaat, gestolen wordt of op een andere manier wordt ‘verloren’, dan kan dit voor pijn of verdriet zorgen. En dus tot stress leiden. Geldzorgen zijn één van de meest voorkomende stressoren in Nederland.

Trauma’sLogischerwijs kunnen oorlogen en rampen tot veel stress leiden. Ook fysiek geweld, zoals een inbraak of overval, of verslaving binnen de familie, kunnen stress creëren. Het komt veel voor dat traumatische ervaringen een chronische stressor worden, waar het hele leven lang mee wordt gevochten.

Werk of studieWerk en ook studie vervullen een prominente rol in het leven. Je studie is bepalend voor een groot deel van je toekomst. En je werk is belangrijk omdat je van inkomen afhankelijk bent. Logisch dan ook dat als er op deze gebieden iets ‘mis’ gaat we stress ervaren. Problemen of veranderingen binnen studie of werk gaan veelal gepaard met hoge mate van stress. Als mensen houden we niet van onzekerheid en houden we graag vast aan wat we kennen.

Stressoren herkennen en aanpakken

Je weet nu welke veelvoorkomende stressoren er zijn. Maar wat kun je hiermee om je leven te verbeteren?

Om werkelijk met minder stress te leven is het belangrijk om als eerste stressoren te herkennen. Dat is heel eenvoudig, maar niet makkelijk.

Het begint allemaal met een ‘bodyscan’.

Naar je lichaam luisteren om stress te herkennen

Hoe bewust leef jij? Ben je echt aanwezig, of beleef je je dagen alsof je een soort roes hebt? Veel mensen – tot voor kort ook ik –  leven niet echt bewust. Ze voeren op de automatische piloot uit wat ze die dag gaan doen. Veel gedrag is onbewust en geautomatiseerd. We doen bepaalde dingen omdat we bepaalde ideeën en opvattingen hebben, en die hebben geleid tot de vorming van gewoontes en automatische reacties. Om stress te herkennen moet je eerst weer bewust in je lichaam leven. Je moet weer in contact komen met je gevoel, je intuïtie en je verstand.

Ik gebruik hiervoor de zogeheten bodyscan. Het is heel simpel, maar vergt wel oefening. Het uitvoeren van de bodyscan gaat als volgt:

  • Ga zitten of liggen. Over het algemeen vinden veel mensen het prettiger om deze oefening liggend uit te voeren.
  • Haal een aantal keer diep adem. Duw je buik naar buiten elke keer dat je inademt, zodat je longen echt helemaal gevuld zijn met lucht. Zodra je niet meer lucht kunt inademen adem je zo diep mogelijk uit. Tot je geen lucht meer in je longen hebt.
  • Na een aantal herhalingen doe je nu je ogen dicht. Haal weer op een natuurlijke manier adem.
  • Blijf even zo liggen en ga rustig door met ademhalen.
  • Begin nu bovenaan in het lichaam, in het hoofd en scan als het ware naar je tenen toe. Onderweg stop je bij al je lichaamsdelen, zelfs tot aan je vingerkootjes aan toe. Begin bij het hoofd, daarna je schouders, nek, linkerarm, linkerhand, rechterarm, rechterhand, borstkas, navel, buik, benen, knieën, schenen, voeten, tenen.
  • Terwijl je scant ga je na of je een sensatie voelt in het lichaam. Is het lichaamsdeel dat je scant zwaar, of licht? Gevuld of juist luchtig? Gespannen of ontspannen?
  • De bodyscan is voltooid als je je hele lichaam hebt gescand. Er is geen uitkomt of ideaal resultaat, wat je voel dat voel je. Dat is niet goed of slecht.

De eerste keer zal de bodyscan waarschijnlijk wat moeizaam verlopen, of wat onwennig aanvoelen. Dat geeft helemaal niks. Door de bodyscan met regelmaat uit te voeren wordt het steeds eenvoudiger. Gaandeweg zal je meer en meer alert worden van de signalen die je vanuit je lichaam krijgt.

Als je gestrest bent zal je dit misschien wel in je nek-, schouders- en rugspieren voelen. Of misschien heb je een knoop in je maag. Misschien ben je onrustig en merk je dat je tenen tintelen. Er is vanalles mogelijk. En bovendien, je lichamelijke stresssignalen merk je waarschijnlijk eerder op dan mentale signalen. Mentale stresssignalen merk je pas op als je langere tijd onder enorme druk gebukt bent gegaan. Om stress in een vroegtijdig stadia aan te pakken is het daarom van belang om regelmatig en goed naar je lichaam te luisteren.

Nu je stress weet te herkennen is het tijd om te kijken welke stressoren je lichaam beïnvloeden.

Naar je gevoel luisteren om stressoren te herkennen

Zoals je inmiddels weet zijn stressoren er in allerlei soorten en maten. Ze kunnen bijna overal door ontstaan. Dus hoe kun je nou ooit herleiden wat de stressoren – de grootste bronnen van stress – in jouw leven zijn?

Ook hier weet gelukkig je lichaam wel raad mee. Diep van binnen weet je namelijk best waar jij het meeste stress van krijgt. De kunst is om goed naar je gevoel en intuïtie te luisteren, dan komen de antwoorden die je zoekt vanzelf aan het licht.

Ik raad aan om hier de tijd voor te nemen. De zondagmiddag is hier een mooi moment voor. Ga op een rustige plek zitten, waar je niet gestoord zal worden.Pak er pen en papier bij. Schrijf de 3 dingen op die als eerste in je opkomen als je denkt aan stress in je leven.Zijn deze 3 dingen ook de grootste bronnen van stress in je leven? En kan je nog meer bedenken?Ga heel je leven af, van je relaties en gezondheid tot en met je werk en leefomstandigheden. Waarover ben je tevreden en waarover ben je minder tevreden? Welke verwachtingen heb je en wordt aan die verwachtingen voldaan?Veelal ontstaat stress door dingen waar we niet helemaal tevreden over zijn. Ze passen niet in onze beleving van de wereld en daarom ontstaat er spanning.

Vind je het moeilijk om op gang te komen? Hier volgen wat vragen om je een duwtje in de goede richting te geven:

  • Ben ik tevreden met mijzelf?
  • Ben ik tevreden met mijn gezondheid?
  • Ben ik tevreden met mijn partner?
  • Ben ik tevreden met mijn gezinssituatie?
  • Maak ik mij druk om een gezinslid, familielid, vriend of collega?
  • Maak ik mij druk om wat ik op het nieuws zie?
  • Heb ik financiële zorgen?
  • Zoek ik zekerheid?
  • Maak ik mij druk om wat anderen van mij denken?
  • Maak ik mij druk om wat ik zelf wil?
  • Maak ik mij druk vanwege onrealistische verwachtingen?
  • Maak ik mij druk omdat ik met verlies te maken heb?

Deze vragen kunnen hopelijk tot inspiratie leiden en je helpen om de antwoorden te krijgen die je zoekt. Met wat geluk kan je zo een aantal stressoren in kaart brengen die jouw leven beïnvloeden.

De volgende en laatste stap is uiteraard leren omgaan met deze stressoren. Overigens betekent dat niet dat je hierna klaar bent. De cirkel herhaalt zich weer; het herkennen van stress in je lichaam, het signaleren van stressoren en het aanpakken van die stressoren. Deze cirkel blijft zich herhalen, en dat is oké. Iedereen heeft een bepaalde mate van stress in zijn of haar leven. Dat hoort er nou eenmaal bij. Het is slechts een kwestie van tijd voordat ook jij goed met stress kan omgaan en dan zal je inzien dat je alles aankan wat het leven je kant op stuurt.

De laatste stap, het aanpakken van stress, heb ik al eerder uitvoerig beschreven in een aantal artikelen.

Heb je na het lezen van dit artikel vragen over stress, het herkennen van stressoren, de bodyscan of andere dingen? Stel je vraag hieronder, ik beantwoord hem graag.


Wil jij minder stress?

Volg dan deze online cursus Nooit Meer Zorgen of Stress.

Laat alle zorgen en stress los.

Meer dan 15.000 cursisten gingen je voor!

“Je cursus was super – een gouden greep. Niets bracht rust en ontspaning in mijn leven. Maar met jouw cursus is het mij gelukt!”

Laat al je zorgen los


 

Over de schrijver 

Sander

Dit artikel is geschreven door Sander, gastauteur en stresscoach en ervaringsdeskundige.

Over deze website
Newstart is gespecialiseerd in persoonlijke groei.

Meer dan 15.000 cursisten hebben we inmiddels geholpen met een gelukkig en succesvol leven.

Wat wil jij?
Wil jij meer zelfvertrouwen, minder stress, betere relaties, leuker werk, meer geluk en meer succes?
Deze Online Trainingen gaan je helpen!

Meer over
Meer over Newstart
Ervaringen van cursisten

Ontdek Het Geheim


Hoe krijg je wat je ècht wilt?


ONS GRATIS EBOEK

35.000 Lezers gingen je voor


Ook leuk om te lezen:

Reageer op dit artikel

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>