Leren ontspannen in 3 stappen

Ontspanning is noodzakelijk in het leven. Net zoals dat we opzoek zijn naar uitdagingen en een positieve stimulans om te groeien, zoeken we ook naar momenten van rust, herstel en ontspanning. Leren ontspannen is belangrijk voor een gezonde balans.

Er zijn drie stappen om te leren ontspannen.

1. Accepteren
2. Loslaten
3. Genieten

De eerste twee stappen zijn het moeilijkste. Vooral stap twee is voor veel mensen erg lastig. Als mensen houden we nou eenmaal van een gevoel van controle. We willen in controle zijn, altijd en overal. Soms is de controle die we denken te hebben niets meer dan een illusie.

Help, ik kan niet ontspannen!

Iedereen heeft wel die ene vriend of kennis die zich nooit druk maakt om werk. Die komt ‘s avonds thuis, kookt een lekkere maaltijd en geniet daarna met zijn gezin van de vrije avond. Hoe kan het dan dat jij thuis komt en eerst nog een uur lang rondloopt met malende gedachten over werk? Hoe komt het toch dat jij je druk maakt om werk gerelateerde problemen terwijl je partner zich nergens druk om maakt?

Dit heeft alles te maken met de manier waarop jij denkt. Jouw kijk op de wereld is in grote mate bepalend voor de hoeveelheid stress die je creëert of toelaat in jouw leven. Dit klinkt misschien erg moeilijk, gelukkig is het tegelijkertijd ook erg positief; je bent dus toch in controle over je leven. Althans, je hebt jezelf onder controle. En daarin schuilt een subtiele nuance.

Het is heel belangrijk om het verschil te weten tussen wat jij bent en welke gedachten jij hebt. Je bent niet je gedachten, je hebt gedachten. Wat je doet is uiteindelijk wat bepaald wie je bent. Gevoelens van stress zijn het resultaat van je gedachten. Gelukkig kun je je gedachten sturen. Je kunt je brein programmeren om over bepaalde zaken anders te denken. Sommige dingen lijken nou eenmaal superbelangrijk, maar het valt reuze mee als je anders leert te denken. Het is een kwestie van acceptatie en loslaten.

Stap 1: Accepteren

Wees eerlijk tegen je zelf en geef toe dat je als mens niet altijd in controle kan zijn. Dat is een onrealistische verwachting die je onmogelijk waar kunt maken. Als je denkt dat je altijd en overal controle moet behouden leidt dat tot perfectionisme, overmatig tobben, piekerende gedachten en faalangst. Het is simpelweg niet mogelijk en niet nodig om altijd in controle te zijn. Er gebeuren nou eenmaal dingen buiten jouw invloed om. Is dat een beangstigende gedachte? Misschien.

Toch is het ook een zeer positieve boodschap. Er wordt niet van jou verwacht dat je altijd in controle bent. Het is oké om de dingen te accepteren zoals ze zijn. Accepteer wie je bent en accepteer de situatie zoals die is. Acceptatie is het fundament waarop leren ontspannen is gebouwd. Zonder dit fundament kun je nooit leren loslaten en kun je dus ook niet volledig genieten.

Het is waarschijnlijk lastig voor je om nu in te zien hoe je de dingen kunt accepteren zoals ze zijn. Je wilt niet je gevoel van controle, van macht, opgeven.

Oefening

Met deze oefening ga je leren accepteren. Er zijn genoeg dingen die je welt kunt veranderen, die binnen jouw cirkel van invloed liggen. Bovendien, dit zijn erg belangrijke dingen uit je leven. Je kunt namelijk je eigen gedrag en reactie bepalen.

Probeer eens na te gaan bij jezelf wanneer je voor het laatst hebt lopen piekeren over een gebeurtenis waar je niks aan kon veranderen. Waarom piekerde je over deze situatie? Probeer na te gaan waarom je niks aan deze situatie kon veranderen. Kun je daar vrede mee hebben?

Probeer nu een situatie te bedenken, of herinneren, waarin je volledig in controle was; dat wil zeggen, waar je een gepaste reactie of gedrag koos. Waarom handelde je toen op deze manier? En hoe voelde je je daarbij?

Is het niet schitterend dat we als mens kunnen bepalen hoe we reageren op bepaalde stimulans van buitenaf. Het is lastig om je hele omgeving en externe prikkels te veranderen, het is veel makkelijker om je eigen reactie op die prikkel te veranderen.

Makkelijker gezegd dan gedaan, dat is zeker. Ook ik heb dit proces moeten doorlopen en dat wil absoluut niet zeggen dat ik alles kan accepteren en loslaten. Wel heeft het mij enorm geholpen om meer te genieten van het leven.

Stap 2: Loslaten

De volgende stap in het proces om te leren genieten is loslaten. De bovenstaande oefening heeft je hopelijk aan het denken gezet dat je niet alles in je leven kunt beheersen, en dat dat prima is. De volgende stap is dit verwezenlijken, om werkelijk los te laten en daarmee vrede te hebben.

Train jezelf om de dingen te laten zoals ze zijn. Sommige zaken, hoe graag je ook wilt, kun je simpelweg niet 100% sturen zoals jij wilt. Laat de boel de boel. Durf eens los te laten en toe te kijken wat er gebeurd. Is het werkelijk zo erg als dat je denkt? Als je een keer ‘s avonds niet je werkmail beantwoord vergaat de wereld niet. Morgen is het kantoor er nog steeds.

Accepteren en loslaten zijn enorm belangrijk om met volle teugen te kunnen genieten van het leven. Een goede oefening hierbij is om je stressveroorzakers in een breder kader te plaatsen. Zet ze eens in perspectief.

Oefening

Zet je ergste zorgen en nachtmerries eens op papier. Het is misschien makkelijker om te beginnen met één gebied uit je leven, zoals werk. Ik kan me ook druk maken om alles wat in de wereld gebeurd, maar ik kan daar weinig aan doen. Het is goed om betrokken te zijn, zolang het niet ten koste gaat van je gezondheid. Ik concentreer mij daarom liever op mijn privéleven en carrière. Daar kan ik verandering in aanbrengen. Daar kan ik met mijn acties zorgen dat ik zo gelukkig mogelijk ben. En jij kan dat ook.

Beantwoord de volgende vragen.

Wat zijn je ergste werk gerelateerde zorgen en nachtmerries?Wat zijn de acties die je kunt ondernemen als je nachtmerries uitkomen?Hoe (on)mogelijk is het om te herstellen van je worst case scenario’s?

“Een mens lijdt het meest onder het lijden dat hij vreest”. Hopelijk is dat je duidelijk geworden met de bovenstaande oefening. Sommige van onze nachtmerrie scenario’s zijn niet zo erg als we denken.

Eén van mijn worst case werk gerelateerde scenario’s is dat ik mijn bron van inkomen zou kwijtraken. Ik zou uiteindelijk de huur niet meer kunnen betalen, ik zou geen geld hebben voor eten en op straat moeten leven. Verschrikkelijk!Maar, wacht eens even, hoe moeilijk zou het zijn om een andere bron van inkomen te vinden? Ken ik iemand die misschien een baan voor mij heeft, of die mij ergens kan introduceren? Zou ik voor mijzelf kunnen beginnen? Heb ik oude spullen die ik kan verkopen en waarmee ik mijzelf tijd geef om te zoeken naar iets anders? Uiteindelijk zou ik dus best mijn nachtmerrie scenario overleven.

Als je alle mogelijke opties hebt uitgedacht, denk dan nogmaals. Er zijn altijd veel meer oplossingen dan je denkt.

Stap 3: Genieten

Nu je hebt geleerd om te accepteren en los te laten kun je werkelijk gaan ontspannen en genieten. Een gezonde balans tussen spanning en ontspanning zijn noodzakelijk om je lichaam weer op te laden. Pas wanneer je tot rust komt geef je je lichaam genoeg ruimte om weer te herladen. Ook je brein heeft van tijd tot tijd rust nodig. Pas wanneer je in ruststand verkeerd kan je brein weer met nieuwe ideeën komen en ben je weer fris en scherp.

Ontspannen kun je op verschillende manieren doen. Ik raad je aan om te ontdekken van welke activiteiten je in een flow komt. Wat doe je graag? Waar ben je goed in? Houd je van creatief bezig zijn, ben je een echte sporter of misschien houdt je van sociaal contact? Zoek iets waar je nieuwe energie van krijgt en waarbij de tijd lijkt te vliegen. Persoonlijk houd ik ervan om te schrijven, ik raak dan zeker binnen 15 minuten in een flow ervaring en voordat ik het weet is er een uur voorbij. Schrijven is voor mij een manier om mijn gedachten op papier te zetten, om nieuwe energie op te doen en even mijn hoofd leeg te maken. Ik ga helemaal op in de activiteit. Ook jij hebt vast en zeker een soortgelijke activiteit.

Zoek die activiteit en dompel jezelf er helemaal in onder als je wilt ontspannen.