Je baan weer leuk maken met job crafting

Heb jij nog plezier in je werk? Zo niet, dan is het tijd om wat anders te zoeken.. of je kan job crafting gebruiken om je werk weer leuk te maken. Klinkt goed? 

Het is niet eenvoudig om ander werk te vinden. Soms is er te weinig baanaanbod, of je bent te oud of juist te onervaren. Hoe dan ook, soms is van baan wisselen geen optie. Hoe kun je dan toch het plezier in je werk terugkrijgen? Het antwoord, job crafting.

Wat is job crafting?

Job crafting is het vormgeven van je baan. Dat kan je onder andere doen door aanpassingen door te voeren in je takenpakket, de onderlinge samenwerking te veranderen of je beeld van je werk bij te stellen.

Jobcraften betekent dus eigenlijk sleutelen aan je huidige baan, zodat deze beter aansluit bij jouw kennis, kunde en behoeftes. Door je werk zo te veranderen kun je je tevredenheid, betrokkenheid en motivatie doen groeien. Daar ben niet alleen jij blij mee, maar ook je werkgever. Door jobcraften kan je jouw werk weer betekenisvol, uitdagend en plezierig maken.

In dit artikel leer je welke jobcrafting technieken je kan toepassen, hoe je reflecteert op jouw huidige baan en hoe je een actieplan maakt om jouw baan te verbeteren.

Job crafting in organisaties

Werknemers worden vaak uitgezocht voor specifieke functies. Op zich logisch, maar sommige functies passen net niet helemaal bij iemand. Diegene heeft misschien bepaalde sterke kanten, zwaktes en vaardigheden die niet goed matchen met de huidige invulling van de functie. Zou het niet beter zijn dat een baas een werknemer aanneemt en dat dan de werknemer zelf aanpassingen kan doorvoeren? Dat heeft job redesign.

Waar voorheen organisaties top down besloten hoe een functie eruit moest zien is er tegenwoordig steeds meer mogelijk op het gebied van eigen inspraak. Je komt steeds vaker organisaties tegen waar men zelf inspraak heeft op de invulling van hun takenpakket. Als je zelf je functie, taken en rol kan aanpassen levert dan veel op. Je kan op die manier veel meer de verantwoordelijkheid nemen voor je eigen werkuitkomsten. Je wordt niet langer beoordeelt op wat je doet of hoe je het doet, maar op de resultaten die je levert.

Job crafting in het geheim

Er zijn uiteraard bedrijven waar niet officieel aan job crafting gedaan wordt. Maar zeker bij start-ups komt het vaak voor dat job crafting eigenlijk een continue process is. Er komen nieuwe medewerkers bij, waardoor taakomschrijvingen en onderlinge rolverdelingen weer herzien worden. Job crafting hoeft zodoende niet altijd met een leidinggevende besproken te worden. Soms heeft deze de veranderingen niet eens door.

Aanpassen en doorgroeien

Eerst werd ervan uitgegaan dat iemands functie werd bepaald in de eerste fase bij een organisatie. Je moet nog wennen en wordt in de groep opgenomen. Je vormt dan je takenpakket en onderlinge statussen. Maar wat blijkt nu, men blijft dit doen. Zelfs als er langere tijd bij dezelfde organisatie wordt gewerkt. Werknemers reageren zowel op veranderingen in het werk zelf als op hun werksituatie.

Op zich logisch, er zijn namelijk niet heel veel mensen die zich comfortabel voelen bij een ‘vastgeroeste’ baan. De meesten van ons willen leren, groeien en ontwikkelen. Bovendien, in sommige organisaties is het nodig om mee te groeien. Zeker in stressvolle, drukke tijden is het vermogen om aan te passen van onschatbare waarde.

Waarom doet men aan job crafting?

Wrzesniewski en Dutton hebben onderzocht dat de motivatie voor job crafting voorkomt uit drie persoonlijke behoeftes:

• Men wilt een positief zelfbeeld creëren in hun werk,
• Men wil controle uitoefenen over hun baan, onder andere om vervreemding van het werk tegen te gaan.
• Men gebruikt job crafting om te voldoen aan sociaal contact.

Sommige mensen zullen eerder aan jobcraften doen dan anderen. Mensen met een hoge mate van werkgerelateerde zelfsturing zullen eerder de regie over hun baan nemen. Opvallend is dat dit vaak mensen zijn die een hoge mate van veerkracht bezitten. Deze personen handelen proactief en zijn bedachtzaam. Dit helpt om op gezonde wijze om te kunnen gaan met stressoren. Stressoren worden dan eerder als uitdagingen gezien, dan als bron van spanning.

Jobcrafting vormen en technieken

In totaal zijn er vier vormen van job crafting, met bijbehorende technieken. Er zijn nogal veel technieken om hier allemaal te benoemen. Ik noem hieronder een aantal populaire jobcrafting technieken die jij misschien kan gebruiken.

Er zijn vier vormen van veranderingen die je zelf kan uitvoeren om je functie aan te passen. Dit zijn:

• Task crafting (taakcraften): Pas het aantal en soort werkzaamheden aan. Je kan bijvoorbeeld taken herverdelen onder collega’s om de werklast te verminderen.

• Relational crafting (relationeel craften): Verander de relaties met anderen op je werk. Je kan bijvoorbeeld meer relaties met anderen op het werk aangaan om sociaal contact te verbeteren en daar plezier uit te halen.

• Cognitive crafting (cognitief craften): Pas de betekenis van je werk aan door anders tegen jouw taken en rol aan te kijken. Je kan bijvoorbeeld het beeld dat je hebt van het doel van je werk veranderen.

• Contextual crafting (contextueel craften): Pas je werkomgeving, werkplek of werktijden aan. Je kan bijvoorbeeld één dag in de week thuis gaan werken.

Voorbeelden van jobcrafting technieken

Hieronder geef ik enkele voorbeelden van jobcrafting technieken om je te inspireren. Wellicht dat jij ook één van deze technieken kan toepassen om jouw werk opnieuw vorm te geven.

Vorm: Task crafting – Herverdelen van takenVoorbeeld: Engineers herverdelen taken onder elkaar om beter elkaars sterke kanten te benutten.Effect: Het werk is sneller af, engineers zien hun afdeling als een geoliede machine en onderlinge relaties zijn verbeterd.

Vorm: Relational crafting – zorg opnemenVoorbeeld: Ziekenhuis schoonmaaksters gaan zichzelf zien als een onderdeel van het geheel; wat zij doen draagt bij aan het verzorgen van patiënten.Effect: De schoonmaaksters kijken anders tegen hun werk aan, ze zien zichzelf als een onderdeel van een groter geheel.

Vorm: Cognitive crafting – Andere mindsetVoorbeeld: Zusters nemen de verantwoordelijkheid voor alle informatie en “onbelangrijke” taken die hen in staat stelt patiënten beter te verzorgen.Effect: De zusters kijken anders tegen hun werk aan en zien zichzelf als belangrijk onderdeel in de uitstekende zorg voor patiënten. Werkplezier wordt verhoogd.

Resultaten van job crafting

De resultaten van job craften kunnen specifiek alsook algemeen zijn. Specifieke resultaten zijn er op twee gebieden: veranderingen in hoe het werk eruit ziet en veranderingen in de sociale omgeving.

Algemene effecten zijn de betekenis die werk heeft voor de werknemer. Als je zelf je baan kan vormgeven zal je zien dat je functie meer nut heeft en zul je het werk anders ervaren. Je kan je bovendien beter identificeren met je werk.

Job crafting is goed voor jou en de organisatie waar je werkt. Het vergroot je motivatie, betrokkenheid, initiatief, tevredenheid, welzijn en veerkracht. Als je het mij vraagt zou job crafting meer aangemoedigd moeten worden. Hoe meer gemotiveerd jij naar je werk gaat, des te minder stress je van je werk zal krijgen. Problemen worden uitdagingen.

Job crafting in 3 stappen

Je bent niet voor niets op dit artikel beland. Waarschijnlijk wil jij meer weten over job crafting om te ontdekken hoe jij je baan kan re-designen. Ik heb goed nieuws voor je, met de HOERA-methode kan je in 3 stappen job crafting toepassen. HOERA, of HRA staat voor:

1. Huidige takenpakket definiëren
2. Reflecteren
3. Actie ondernemen

Huidige takenpakket definiëren

Het is tijd om in kaart te brengen wat je nu precies doet. Hoeveel tijd besteed je aan bepaalde taken? Ik raad je aan om minimaal een week lang bij te houden waar je je tijd aan besteed door Toggl te gebruiken. Zet nu je taken op volgorde van meest tijdrovend naar minst tijdrovend. Zet nu achter elke taak wel doel deze taak heeft en mogelijk voor wie je deze taken uitvoert. De doelen kunnen abstract of specifiek zijn, dat maakt niet uit. Je kan taken onder andere uitvoeren voor jezelf, het management, directe collega’s of klanten. Schrijf niet meer dan vijf primaire doelen op.

Vervolgens beantwoord je de volgende vragen. Deze vragen geven je inzicht in waarom je je werk misschien niet meer leuk vindt.

• Wat is de kern van mijn werk?
• Heb ik een veelzijdige baan, als ik kijk naar de taken die ik uitvoer?
• Voer ik veel kleine taken uit, of richt ik mij vooral op een grote taak?
• Zijn mijn werkzaamheden gedurende de tijd veranderd, of hetzelfde gebleven?

Reflecteren

Vervolgens ga je je huidige situatie in kaart brengen. Onderstaande vragen kunnen je helpen om inzichtelijk te maken wat je wel en niet wilt. Pas als je dit weet kun je actie ondernemen.

• Wat zijn mijn huidige werkzaamheden? Hoe ziet mijn takenpakket er eigenlijk uit?
• Wat zijn mijn huidige prioriteiten?
• Wat wil ik uit mijn huidige rol halen?
• Welke fouten heb ik gemaakt in het verleden? Wat heb ik daarvan geleerd?
• Wat vind ik het minst leuk aan mijn huidige baan?
• Waar ben ik trots op?
• Wanneer beleef ik een “flow” ervaring? Wanneer gaat de tijd het snelste?

Actie ondernemen

Nu je wat meer inzicht hebt over wat jouw behoeftes en sterke kanten zijn kan je hier wat mee gaan doen. Job crafting vereist initiatief. Je baan zal niet vanzelf veranderen. Jij moet zelf bepalen wat bij jou past.

Welke stappen ga je zetten?

Maak een actieplan met concrete deadlines. Het liefst voor binnen nu en maximaal zes weken. Plan ook momenten van evaluatie in om je voortgang onder de loep te leggen. Het is goed mogelijk dat niet alles lukt zoals gepland. Dat geeft niks. Fouten maken is menselijk. Zolang je ervan leert wordt je er alleen maar beter van.

Veel succes en plezier met het job craften van jouw baan!