Chronische stress de baas met 3 strategieën

Acute stress is geen probleem. Je lichaam krijgt even een optater, maar is snel weer herstelt. Chronische stress daarentegen is wél een probleem. Aanhoudende, frequente stress is veeleisend en vermoeiend voor het lichaam.

Daarom deel ik in dit artikel alle ins en outs van chronische stress met je, zoals wat het precies is, wat er gebeurt in je lichaam en met welke methodes je deze vorm van stress kunt verminderen.

Wat is chronische stress?

Chronische stress is een vorm van stress die langdurig en zeer frequent is. Als deze stress onbehandeld blijft heeft het een slechte invloed op je gezondheid. Het kan worden veroorzaakt door bijvoorbeeld de dagelijkse opgelegde druk in je leven, een verstoorde balans tussen werk en privé of door een traumatische ervaring. Om chronische stress behandelbaar te maken is het belangrijk om te begrijpen wat het precies is, wat het kan veroorzaken en hoe het een invloed heeft op ons hele lichaam.

Voortdurende strijd

De aanhoudende stress is het gevolg van een voortdurende fysiologische strijd. Dit gebeurt wanneer je lichaam een lange tijd zoveel intense stress ervaart dat jouw zenuwstelsel geen kans krijgt om te ontspannen en zich te herstellen.

Contante staat van opwinding

 Dit betekent dat het lichaam in een constante staat van opwinding blijft. Het beïnvloedt bijna elk systeem in het lichaam, direct of indirect. We zijn gebouwd om stress van korte duur te kunnen handelen, maar geen vorm van stress die langdurig aanhoudt en een hoge intensiteit bevat.

Het verschil tussen acute stress en chronische stress

Er zijn veel levensgebeurtenissen die deze vormen van stress kunnen veroorzaken. Om je een beeld te geven over hoe dit precies in elkaar steekt, zijn hier enkele voorbeelden:

Acute stress is van korte duur

 Je kunt last krijgen van acute stress wanneer je een auto-ongeluk krijgt. Je hebt niet alleen te maken met politierapporten, verzekeringsmaatschappijen en de schade die je hebt opgelopen (zowel aan jezelf als aan je auto), maar je moet ook bepalen hoe je de volgende dag weer aan de slag kunt.

De meeste van deze problemen zullen binnen een week of binnen een maand worden opgelost. Hierdoor ben je kort na het ongeluk weer opgelucht, omdat de situatie (gelukkig) weer onder controle is. Je bent tenminste veilig!

Een ander voorbeeld is wanneer je aan een belangrijk project werkt. Je steekt er veel uren in en je hebt een strakke en aflopende deadline. Dit kan veel stressvolle dagen veroorzaken. Zodra het project is ingediend, kun je eindelijk weer ontspannen.

In dit geval is de stress niet eens zo slecht voor je geweest. Het heeft je geholpen om je doelen te behalen en zaken op te lossen. Met de chronische variant is dit echter een ander verhaal.

Chronische stress is van lange duur

Stel je nu eens voor dat jouw gezin financieel ernstig in de problemen zit, of met een ernstige ziekte worstelt. Door zaken zoals deze kan de stress chronisch worden. Iemand in jouw huishouden kan mogelijk niet werken, rekeningen stapelen zich op en de hypotheek/huur moet echt betaalt worden om de nare gevolgen daarvan te voorkomen. Dit soort problemen kunnen iemand maanden of zelfs jaren erg gestrest maken.

De zorgen die je continu hebt verslijten je lichaam, waardoor je je alleen maar moe en angstig voelt. Je werkt misschien harder dan ooit om de eindjes aan elkaar te knopen en door alle stress heb je ook geen zin om te koken, wat leidt tot ongezonde keuzes met betrekking tot je voeding en levensstijl. Hierdoor ga je je waarschijnlijk nog slechter voelen. Dit kan weer leiden tot een diepe depressie en andere gezondheidsproblemen.

Je werk kan ook zorgen voor langdurig aanhoudende stress. Een baan kan veel van je eisen en het kan vaak voelen alsof je nooit een pauze krijgt, of altijd onder druk moet presteren.

Overuren, constant reizen en zakelijke relaties behouden en onderhouden kunnen je lichaam in een contante staat van opwinding houden. Dit houdt ook niet op als je klaar bent met je werk, wat betekent dat je het mee naar huis neemt. Buiten dat dit een slechte invloed op je gezinssituatie heeft, kan dit ook zeker bijdragen aan slijtage van je lichaam met rampzalige gevolgen (denk hierbij aan gezondheidsproblemen zoals hartaandoeningen of een hartaanval).

Chronische stress symptomen

Stress kan een invloed hebben op alle aspecten van je leven, inclusief je emoties, gedrag, denkvermogen en lichamelijke gezondheid. Geen enkel deel van het lichaam is immuun tegen stress maar, omdat mensen anders omgaan met stress kunnen symptomen van stress variëren. Symptomen kunnen vaag zijn en kunnen dezelfde zijn als die veroorzaakt door medische aandoeningen. Het is dus belangrijk om ze met je arts te bespreken. Je kunt een van de volgende chronische stress symptomen ervaren:

Emotionele symptomen:

• Snel geïrriteerd, gefrustreerd en chagrijnig worden
• Jezelf overweldigd voelen, alsof je de controle verliest
• Moeite hebben met ontspannen en je geest te kalmeren
• Je slecht voelen over jezelf (laag zelfbeeld), waardeloos en depressief
• Jezelf eenzaam voelen en anderen vermijden

Lichamelijke symptomen:

• Weinig energie
• Hoofdpijn
• Maagklachten waaronder diarree, constipatie en misselijkheid
• Pijntjes en gespannen spieren
• Pijn op de borst en snelle hartslag
• Slapeloosheid
• Regelmatig verkouden zijn en last hebben van infecties
• Erg laag libido
• Zenuwachtigheid en beven, oorsuizen, koude of zweterige handen en voeten
• Droge mond en slikproblemen
• Vaak de kaken hard op elkaar en tandenknarsen

Cognitieve symptomen:

• Jezelf continu zorgen maken
• Je gedachten gaan in een race-tempo
• Vergeetachtigheid en niet meer in staat zaken te organiseren
• Jezelf niet meer kunnen concentreren
• Slecht kunnen oordelen
• Pessimistisch zijn of alleen de negatieve kant zien

Gedragssymptomen:

• Veranderingen in eetlust (niet eten of juist te veel eten)
• Verantwoordelijkheden uitstellen en/of vermijden
• Grotere consumptie van alcohol, drugs en/of sigaretten
• Nerveuzer gedrag vertonen zoals nagelbijten en friemelen

Wat zijn de gevolgen en gevaren van chronische stress?

De potentiële problemen die kunnen ontstaan wanneer mensen chronisch gestrest zijn, zijn niet mis. Het kan leiden tot veel gezondheidsproblemen, waaronder lichamelijke ziekten en mentale, emotionele en sociale problemen.

De fysieke impact

Het immuunsysteem is een complexe groep cellen en organen die het lichaam verdedigen tegen ziekten en infecties. Een gezond immuunsysteem blijft in balans. Stress zorgt ervoor dat deze cellen en organen, waaruit het zenuwstelsel bestaat, hormonen afgeven die de productie van witte bloedcellen (die infecties bestrijden) en andere ziekte bestrijdende elementen stimuleren.

Deze door stress veroorzaakte hormoonafgifte is essentieel om het immuunsysteem snel te laten reageren op verwondingen en acute (kortdurende) ziekten. Dit is echter niet gunstig voor je gezondheid als deze langer dan een korte tijd aanhoudt. Chronische stimulatie van het immuunsysteem zorgt ervoor dat het systeem in het algemeen wordt onderdrukt en dus minder effectief wordt bij het afweren van ziekten en infecties.

Onderzoekers hebben geconcludeerd dat cellen in het immuunsysteem chemicaliën afgeven. Deze chemicaliën heten cytokines en kun je zien als ‘boodschappers’. Met deze boodschappers kunnen cellen met elkaar “praten” en elkaar instrueren om extra cellen te ontwikkelen om infecties te bestrijden.

Hormoonafgifte tijdens chronische stress kan de productie van cytokines remmen, waardoor het vermogen van het lichaam wordt belemmerd om de strijd tegen infecties effectief te sturen. Vanwege deze vermindering van cytokines neemt het vermogen om met succes ziekten te bestrijden met 15% of meer af tijdens dat men chronisch gestrest is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen die erg gestrest zijn meer kans hebben te bezwijken aan verkoudheid, infecties en andere ziekten.

De afbraak van communicatie tussen de verschillende aspecten van het immuunsysteem die optreedt in tijden van chronische stress, kan ook verantwoordelijk zijn voor het veroorzaken van verschillende auto-immuunziekten zoals de ziekte van Crohn, psoriasis, reumatoïde artritis, lupus, MS en andere vergelijkbare aandoeningen. Een auto-immuunziekte is een aandoening waarbij het immuunsysteem in de war raakt en eigen gezonde cellen begint aan te vallen.

Nadat stressfactoren en eventuele ziekten zijn aangepakt scheidt het immuunsysteem normaal gesproken extra hormonen af, die een afname van de productie van witte bloedcellen veroorzaken. Hierdoor kan je lichaam weer tot rust komen en zichzelf ‘vernieuwen’.

Stress en ziekten

Vanwege de effecten op het immuunsysteem van chronische stress klachten (zoals hierboven beschreven), beïnvloeden stresshormonen de ontwikkeling van veel verschillende ziekten. In sommige gevallen verergert stress de bestaande omstandigheden. In andere gevallen lijkt stress een belangrijke factor te zijn die in de eerste plaats kwetsbaarheid creëert voor het ontwikkelen van nieuwe omstandigheden. In de onderstaande paragrafen onderzoeken we de bijdragen van aanhoudende stress aan verschillende veel voorkomende medische problemen.

Spijsvertering

Veel mensen ervaren buikpijn of diarree als chronische stress klachten. De stresshormonen die de afgifte van maagzuur en het legen van de maag vertragen (ter voorbereiding op de vlucht- of vechtreactie) stimuleren ook de dikke darm om het spijsverteringsstelsel snel leeg te maken. Dit kan leiden tot buikpijn of diarree.

Deze hormonen kunnen ook gerommel, scheten en andere problemen veroorzaken en de kwetsbaarheid voor de ziekte van Crohn vergroten. De ziekte van Crohn is een voortdurende ontsteking is van het membraan langs de dikke darm.

Door de stressgerelateerde lichamelijke veranderingen kan ook de eetlust vergroten, waardoor men juist in gewicht kan aankomen tot zelfs het niveau van obesitas. Obesitas brengt mensen in gevaar voor het ontwikkelen van andere gezondheidsproblemen zoals diabetes, hartaandoeningen, beroertes en artritis. Het kan ook de andere kant op gaan en er voor zorgen dat mensen hun eetlust verliezen en daardoor te veel gewicht verliezen.

Cardiovasculair systeem

De aanhoudende stress kan je hartslag verhogen, pijn op de borst en/of hartkloppingen veroorzaken en jouw bloeddruk en slechte cholesterol verhogen. Aanhoudende hoge niveaus van cholesterol en andere vetachtige stoffen in het bloed kunnen leiden tot atherosclerose, een ziekte waarbij vet zich ophoopt in de bloedvatwanden waardoor de bloedtoevoer naar het hart beperkt wordt en in sommige gevallen kan leiden tot een hartaanval.

Cortisolspiegels lijken ook een rol te spelen bij de ophoping van buikvet, waardoor sommige mensen een “appelvorm” krijgen. Mensen met appelvormige lichamen hebben een hoger risico op hartaandoeningen en diabetes dan mensen met peervormige lichamen, waarbij het gewicht meer geconcentreerd is in de heupen.

De relatie tussen stress en hartgezondheid is verschillend. Mensen die reageren op stress met woede of vijandigheid, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Evenzo kunnen ongezonde ‘stressbestrijdingsstrategieën’ zoals roken, drinken of te veel eten ook het hart en de omliggende bloedvaten beschadigen.

Musculoskeletaal systeem

Stress veroorzaakt vaak dat spieren samentrekken of aanspannen. Na verloop van tijd kan aanhoudende stress pijn veroorzaken als gevolg van spierspanning. Veel mensen ervaren spierkrampen in hun nek en schouders, evenals hun onderrug. Stress kan ook spiertrekkingen en ongecontroleerde bewegingen (tics) veroorzaken (of verergeren).

Voortplantingssysteemproblemen

De hormonen die bij stress horen, kunnen voortplantingsproblemen veroorzaken voor zowel vrouwen als mannen. Vrouwen kunnen problemen hebben met de menstruatie of telkens terugkomende vaginale infecties. Mannen die gestrest zijn, kunnen erectiestoornissen of problemen hebben met voortijdige ejaculatie. Beide geslachten kunnen een laag libido hebben en/of problemen met onvruchtbaarheid ervaren als gevolg van stress.

Andere lichamelijke problemen

Stress verergert veel huidaandoeningen zoals psoriasis (een auto-immuunziekte gekenmerkt door verhoogde, rode vlekken op verschillende delen van het lichaam die mogelijk bedekt zijn met een zilverachtige, witte opeenhoping van dode huidcellen), eczeem (gekenmerkt door droog, rood, buitengewoon jeukende) vlekken op het lichaam, netelroos (vaak jeukende, rode striemen op het oppervlak van de huid) en acne. Stress kan ook bijdragen aan haaruitval en sommige vormen van kaalheid veroorzaken. Ook een droge mond, astma-aanvallen en een verhoogd risico op beroertes behoren tot de problemen (als gevolg van een slechtere hartgezondheid).

Geleerden zijn ook bezig met het onderzoeken of dat stress je kwetsbaarder maakt voor kanker. Momenteel suggereert men (gebaseerd op vele onderzoeken) dat er geen logisch verband bestaat tussen stress en kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van kanker. Er is ook geen goed bewijs dat suggereert dat mensen die hun emoties onderdrukken of ontkennen kwetsbaarder zijn voor het ontwikkelen van kanker.

Dit wil echter niet zeggen dat er geen verband bestaat tussen stress en kanker. Beschikbaar bewijs suggereert dat de stressniveaus van mensen het verloop (of de verspreiding) van hun kanker kunnen beïnvloeden.

Hoewel stress op dit moment geen directe oorzaak van kanker lijkt te zijn, lijkt het wel een indirecte invloed te hebben op de ontwikkeling van kanker (op een vergelijkbare manier als hoe stress en hart- en vaatziekten verband leggen). Mensen die gestrest zijn gebruiken vaak ongezonde middelen (zoals roken en overmatig drinken) om hun chronische stress te verlichten. Dit ongezonde gedrag verhoogt duidelijk het risico van mensen om kanker te ontwikkelen.

Effecten van chronische stress op je hersenen

Op de lange termijn veranderd aanhoudende stress je hersenen. Het veranderd de structuur en het functioneren ervan.

Het brein bestaat uit neuronen en ondersteunende cellen, bekend als “grijze massa” die verantwoordelijk zijn voor bepaalde manieren van denken, zoals besluitvorming en probleemoplossing. Maar het brein bevat ook wat bekend staat als ‘witte massa’. Witte massa bestaat uit alle axonen die verbinding maken met andere hersengebieden om informatie te delen.

Witte stof wordt zo genoemd vanwege de vette, witte mantel die bekend staat als myeline. Myeline omringt de axonen die de elektrische signalen versnellen die worden gebruikt om informatie door de hersenen te sturen.

De overproductie van myeline vanwege de aanwezigheid van aanhoudende stress leidt niet alleen op korte termijn tot een verandering in de balans tussen witte en grijze massa; het kan ook leiden tot blijvende veranderingen in de structuur van de hersenen.

Niet alle stress heeft op dezelfde manier invloed op de hersenen. Goede stress (het soort stress dat je helpt goed te presteren bij een uitdaging), helpt juist de hersenen op een positieve manier, wat leidt tot sterkere neurale netwerken.

Chronische stress daarentegen kan tot een reeks problemen leiden. Je creëert een brein dat sterk is, of een brein dat kwetsbaar is voor psychische aandoeningen gebaseerd op de patronen van witte massa die je in een vroeg levensstadium in je leven krijgt.

Tips om te herstellen van chronische stress

Uiteindelijk is het van belang dat je enkele veranderingen aanbrengt in je huidige levensstijl die specifieke verbanden houden met je gedrag of met je stresssymptomen. Het is mogelijk om aanhoudende stress te beheersen en/of te verlichten. Het verbeteren van je levensstijl en het maken van betere gedragskeuzes zijn belangrijke stappen om je algehele gezondheid te verbeteren. Enkele goede tips om te herstellen:

Stel grenzen

Maak een lijst van alle projecten en verplichtingen waardoor je je overweldigd voelt. Zet de taken op een rijtje die echt gedaan moeten worden om te overleven en laat alles los wat niet onmisbaar is. Met betrekking tot werkgerelateerde projecten is het verstandig om met je leidinggevende een gesprek aan te gaan om een lijst te maken over jouw verantwoordelijkheden en hoe je de projecten het beste kunt aanpakken. Voor verplichtingen die sociaal of niet-werkgerelateerd zijn (zoals gemeenschaps- of vrijwilligersactiviteiten, mocht je die hebben) kun je overwegen om contact op te nemen met de mensen die daarover gaan en hen laten weten dat je deze verplichtingen op dit moment niet kunt nakomen. Jij komt op de eerste plaats op dit moment! Accepteer geen verplichtingen meer totdat je voelt dat je de stress onder controle hebt. Grenzen stellen aan niet-essentiële verplichtingen is belangrijk om weer tot rust te komen.

Vraag hulp aan familie en/of vrienden

Besef dat het totaal niet erg is om contact op te nemen met een vriend en/of familielid met wie je een goede relatie hebt. Laat ze weten dat je het moeilijk hebt en verwelkom hun steun en begeleiding; een gedeelde last is altijd lichter! Je vriend of familielid kan soortgelijke uitdagingen al hebben meegemaakt en nuttige ideeën en perspectieven hebben op de situatie. Het is niet nodig om alles zelf te doen. Steun van familie of vrienden kan je echt helpen om jezelf weer beter te voelen.

Maak één gezondheidsgerelateerde verplichting

Doe wat mogelijk is om je gezondheid te versterken, zodat je de energie en kracht kunt hebben om je problemen op te lossen. Kleine stappen nemen kunnen al een positief invloed hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan minder cafeïne-rijke koffie drinken.

Studies tonen aan dat mensen zich meer kunnen ontspannen als ze minder cafeïne consumeren, zich minder zenuwachtig of nerveus voelen, beter slapen, meer energie hadden en minder maagzuur en minder spierpijn hadden. Een stevige wandeling of andere aerobe activiteit heeft ook een positief effect op jouw energie- en concentratieniveau en kan gevoelens van angst verminderen. Lichamelijke activiteit verhoogt de productie van endorfine in je lichaam (een soort neurotransmitter in de hersenen) en vermindert de productie van stresshormonen.

Door positieve stappen te maken voor jouw gezondheid, kun je jouw stress weer onder controle krijgen.

Verbeter de kwaliteit van je slaap

Mensen die chronisch gestrest zijn slapen vaan te weinig. In sommige gevallen veranderen die korte nachtjes zelfs in slapeloze nachten. Het is belangrijk om stappen te ondernemen om de kwaliteit van je slaap te verbeteren.

Experts raden aan om elke avond op een vaste tijd naar bed te gaan, te streven naar minimaal 7-8 uur slaap en zo veel mogelijk afleiding (zoals televisie en computers) uit je slaapkamer te verwijderen. Begin een uur of twee voordat je naar bed gaat te ontspannen en onderneem alleen kalmerende activiteiten, zoals luisteren naar ontspannende muziek, een boek lezen, een rustgevend bad nemen of probeer ontspanningstechnieken uit zoals bijvoorbeeld meditatie.

Vermijd het eten van een zware maaltijd of intensieve training voordat je gaat slapen. Als je de neiging hebt om in bed te liggen en je zorgen te maken, schrijf dan je zorgen ruim voor het slapengaan op en werk dan aan het kalmeren van je gedachten voordat je het licht uit doet. Zodra je de dag weer fris begonnen bent, kun je die problemen weer eens aanpakken!

Probeer situaties positiever te zien

Positiever naar situaties kijken, problemen als kansen of uitdagingen zien en negatieve gedachten weerleggen zijn allemaal belangrijke aspecten van positief blijven en proberen je stress te minimaliseren. Bij sommige mensen kan stress worden veroorzaakt door hun pogingen om zaken perfect af te handelen. Het stellen van meer realistische verwachtingen en het positief herformuleren van de manier waarop je naar stressvolle situaties kijkt, kan het leven beter beheersbaar maken. Moeilijke omstandigheden zijn geen onmogelijke omstandigheden en zijn ook te handelen! Het is van belang om uitdagingen in perspectief te houden en te doen wat je redelijkerwijs kunt doen om vooruit te komen.

Zoek extra hulp bij een psycholoog, of coach

Als je je overweldigd en hopeloos blijft voelen of moeite hebt om je dagelijkse routine te overleven, vraag dan advies aan een erkende geestelijke gezondheidsdeskundige, zoals een psycholoog. Psychologen zijn opgeleid om je te helpen strategieën te ontwikkelen om stress effectief te beheersen en gedragsveranderingen aan te brengen om je algehele gezondheid te verbeteren.

Anti-stress tips om stress te voorkomen en vermijden

Misschien lijkt het soms dat je niets aan je stressniveau kunt doen. Rekeningen blijven komen, iedereen heeft dezelfde 24 uur in een dag en je carrière of gezinsverantwoordelijkheden zullen altijd veel eisen van je. Daarom is het belangrijk dat je beseft dat je meer controle hebt dan je denkt. In feite is het simpele besef dat je controle hebt over je leven de basis van stressmanagement.

Stressmanagement

Stressmanagement gaat over de leiding nemen: de leiding nemen over je gedachten, je emoties, je schema, je omgeving en de manier waarop je met problemen omgaat. Het uiteindelijke doel is een evenwichtig leven met tijd voor werk, relaties, ontspanning en plezier plus de kracht om druk aan te kunnen uitdagingen aan te kunnen gaan.

De bronnen van chronische stress identificeren

Stress managen begint met het identificeren van de bronnen van stress in je leven. Dit is niet zo eenvoudig als het klinkt. Je ware bronnen van stress zijn niet altijd duidelijk en het is te gemakkelijk om je eigen stress-opwekkende gedachten, gevoelens en gedrag over het hoofd te zien. Natuurlijk weet je dat je jezelf constant zorgen maakt over deadlines op het werk, maar misschien is het je uitstel in plaats van de werkelijke functie-eisen dé factor die tot stress leidt.

Kijk goed naar je gewoonten, houding en excuses om je ware bronnen van stress vast te stellen. Totdat jij de verantwoordelijkheid aanvaardt voor de rol die je speelt bij het creëren of onderhouden van je stress blijft jouw stressniveau buiten je controle.

Een stressdagboek beginnen

Een stressdagboek kan je helpen de stressoren in je leven te identificeren en de manier waarop je hiermee omgaat. Telkens wanneer je zich gestrest voelt, houdt dit dan bij in je stressdagboek. Omdat je een dagboek bijhoudt, zul je patronen en gemeenschappelijke onderwerpen beginnen te zien. Schrijf bijvoorbeeld op:

• Wat je stress veroorzaakt heeft
• Hoe je je voelde, zowel lichamelijk als emotioneel
• Hoe je reageerde op de situatie
• Wat je deed om jezelf beter te voelen

Drie krachtige stress management strategieën tegen voortdurende stress

Omdat iedereen een unieke op stress heeft, is er geen algemene oplossing. Geen enkele methode werkt voor iedereen of in elke situatie, dus experimenteer met verschillende technieken en strategieën. Concentreer je op wat jou rustig maakt en een gevoel van controle geeft.

Strategie #1: vermijden van onnodige stress

Niet alle stress kan worden vermeden en het is niet gezond om een situatie te vermijden die moet worden aangepakt. Je zult echter verrast zijn door het aantal stressfactoren die je kunt verwijderen.

• Vermijd mensen die je gestrest maken – Als iemand consequent stress in je leven veroorzaakt, beperk dan de hoeveelheid tijd die je met die persoon doorbrengt of beëindig de relatie volledig.
• Neem de controle over jouw omgeving – Als het avondnieuws je angstig maakt, zet dan de tv uit. Als het verkeer je gespannen maakt neem je een langere, maar rustigere route. Als naar de markt gaan een vervelende klus is, bestel je boodschappen dan online.
• Vermijd bepaalde onderwerpen – Als je overstuur raakt over religie of politiek, praat er dan niet over en meng je niet in gesprekken die daarover gaan. Als je herhaaldelijk ruzie maakt over hetzelfde onderwerp met dezelfde mensen, stop dan met het ter sprake brengen van het onderwerp.

Strategie #2: veranderen van de situatie

Als je een stressvolle situatie niet vermijden kunt, probeer deze dan te veranderen. Zoek uit wat je kunt doen om situaties te veranderen, zodat het probleem zich in de toekomst niet meer voordoet. Vaak betekent dit het veranderen van de manier waarop je communiceert en werkt in je dagelijks leven.

• Uit je gevoelens in plaats van ze op te kroppen. Als iets of iemand je dwars zit, communiceer dan je zorgen op een open en respectvolle manier. Als je je gevoelens niet uit, zal de wrok toenemen en zal de situatie waarschijnlijk hetzelfde blijven.
• Wees bereid een compromis te sluiten. Als je iemand vraagt om zijn gedrag te veranderen, wees dan bereid hetzelfde te doen. Als jullie beide een beetje water bij de wijn doen, heb je een goede kans om een middenweg te vinden.
• Wees assertiever. Pak problemen direct aan en doe je best om erop vooruit te lopen en ze te voorkomen. Als je bijvoorbeeld een examen hebt om voor te studeren en je praatgrage huisgenoot net thuis is, zeg dan vooraf dat je maar vijf minuten hebt om te praten.
• Verbeter je timemanagement. Slecht timemanagement kan veel stress veroorzaken. Als je een druk schema hebt en daardoor achterloopt, is het moeilijk om kalm en gefocust te blijven. Als je juist vooruit plant en ervoor zorgt dat je jezelf niet overbelast, kun je de hoeveelheid stress die je ondervindt veranderen.

Strategie 3: accepteer situaties die je niet kunt veranderen

Sommige bronnen van stress zijn onvermijdelijk. Je kunt stressoren zoals de dood van een geliefde, een ernstige ziekte of een landelijke crisis niet voorkomen of veranderen. In dergelijke gevallen is de beste manier om met stress om te gaan de situatie te accepteren zoals hij is. Het accepteren kan moeilijk zijn, maar op de lange termijn is het gemakkelijker dan vechten tegen een situatie die je niet kunt veranderen.

• Probeer niet het oncontroleerbare te beheersen. Veel zaken in het leven zijn buiten onze controle, vooral het gedrag van andere mensen. In plaats jezelf daarop te concentreren, concentreer je je op de zaken die je wel kunt regelen, zoals de manier waarop je ervoor kiest om op problemen te reageren.
• Zie het positieve. Zoals het gezegde luidt: “Wat ons niet doodt, maakt ons sterker.” Probeer, wanneer je voor grote uitdagingen staat, deze te zien als kansen voor persoonlijke groei. Als je eigen slechte keuzes hebben bijgedragen aan een stressvolle situatie, denk er dan over na en leer van je fouten.
• Leer te vergeven. Accepteer het feit dat we niet in een perfecte wereld leven en dat mensen fouten maken. Laat woede en wrok los. Bevrijd jezelf van negatieve energie door te vergeven en verder te gaan!